Heleen Schuttevaêr: “Heb ik nog steeds dezelfde issues? Of heb ik iets geleerd van deze crisis?”

In de tijd BC (Before Corona) interviewde ik iedere week een vrouw van 50+ voor mijn rubriek “Het Mooiste Meisje”. Persoonlijke gesprekken die aan de keukentafel met een pot thee tussen ons in plaatsvonden.

Ik heb vaak gezegd dat ik als een wild vreemde binnenkwam en dat we als vriendinnen uit elkaar gingen. Een band opbouwen met de geïnterviewde gaat niet in een telefoongesprek zelfs niet al zou je erbij Facetimen. In mijn vaste vragen kwam altijd het geheim van hun jeugdigheid ter sprake. De een zwom, de ander danste, de volgende had haar vriendinnen en weer een ander had haar eigen bedrijfje. Nu dat allemaal wegvalt ben ik benieuwd hoe zij hun dagen doorbrengen. Ik ga ze bellen  en vraag hen waar ze nu energie van krijgen. Heleen Schuttevaêr:”Ik heb nog genoeg te doen, maar ik wil ook een bepaalde regelmaat behouden.”

Wanneer ik Heleen app om een belafspraak met haar te maken appt zij mij terug: Na 13.00 uur, eerst rekken, strekken, ontbijten, leuk aankleden, make-up etc, de gebruikelijke dingen, je begrijpt het wel. Heleen Schuttevaêr, altijd een lady. 

Wat ben je aan het doen? 

“Ik speel piano, nummers die ik nog niet goed ken en nummers die ik al jaren speel. Ineens speelde ik Sing,Sing,Sing, had ik minstens tien jaar niet gespeeld, er borrelt van alles in mij op. Ik had geen optredens gepland staan, maar wel een reisje naar New York in mei. Een jazz-reis, we zouden optredens, sessies bezoeken en ik zou spelen op het tweejarig bestaan van de galerie van mijn zus in New York. Nu probeer ik tot rust te komen, het gestress is opgehouden, het gevoel van dit moet nog en dat is even voorbij. Er is altijd nog die kast die opgeruimd moet worden, ik wil lekker zitten in mijn huis. Maar niet alleen in dit bakstenen huis, maar ook wil ik mijn innerlijke huishouden op orde krijgen. Ik denk na over hoe ik bezig ben en wat ik nog af wil maken. Zo ben ik nu de verhalen over mijn moeder aan het bundelen. Ze kwam, toen ze vierennegentig was, ten val en ze is vijf jaar bedlegerig gebleven tot haar overlijden. Haar bed was haar veilige haven geworden. Ik heb haar bijna iedere dag bezocht en terwijl ik naast haar bed zat, stond de journalist in mij weer op. Mijn moeder had talent voor het positieve. Ik noteerde wat ze zei, observeerde haar en we spraken over hoe het is om zo oud te zijn. Mijn korte stukjes over mijn moeder kunnen anderen tot inspiratie dienen. Er verschijnen veel boeken over moeders, maar vaak zijn dat niet de leukste verhalen. Moeizame relaties, vreselijke karaktertrekjes of omgaan met dementie zijn veel terugkerende thema’s. Ik wil  juist met liefde de verhalen vertellen van alle dag, grappige voorvallen en een waardig gedragen oude dag. Het moet een boekje worden en dat wil ik gaan uitgeven.”

“We moeten het week-gevoel vasthouden”

“Op gepaste afstand zat ik gisteren met mijn Russische huurster Marya in de tuin. Zij is vijfentwintig, theoretisch-natuurkundige en werkt hier aan haar proefschrift. Zij is zeer georganiseerd en planmatig en gaat uitermate zorgvuldig met mij om. Zij gaf mij het inzicht om te bedenken hoe wij begin maart onze afzondering instapten en hoe wij er straks weer uitstappen. Heb ik nog steeds dezelfde issues? Of heb ik iets geleerd van deze crisis? De crisis is een situatie maar het kan ook een ook een “opportunity” zijn zoals Marya dat zegt, een tijd om jezelf te bekijken. Verder was ik net een project gestart met een bassist om mijn eigen nummers met hem te gaan spelen. Ik heb nog mappen liggen met eigen materiaal, daar kan ik nu de arrangementen bij schrijven. Op afstand kan ik met hem werken en hem laten horen wat ik in gedachten heb. Verder moet ik nog fragmenten bij elkaar zoeken voor een video die ik wil maken over en van mijn werk. Ik heb nog genoeg te doen, maar ik wil ook een bepaalde regelmaat behouden. “We moeten het week-gevoel vasthouden”, zoals Marya dat zegt. Dus hebben we vorige week vrijdag met mijn partner Jan, Marya en Daniël, mijn andere huurder kroketten, loempia’s en frites gehaald. We hebben onze stoelen in vier hoeken van de kamer gezet en de week met elkaar doorgenomen. Om toch ook een beetje contact met de buitenwereld te houden, ben ik van plan om op zondagmiddag van 4 tot 5 uur in mijn tuinkamer piano te spelen. Ik doe dan de openslaande deuren open en dan kan iedereen mij horen zingen en spelen. Zijn we toch weer een beetje bij elkaar en heb je even iets anders aan je hoofd dan de app.”

Éen van de verhalen die Heleen over haar moeder schreef.

Breien

Het eerste achterkleinkind is op komst: babysokjes breien! Mijn moeder begint vol goede moed. Honderden babysokjes, bedjasjes en bedsokken heeft ze in haar leven gebreid, voor familie, mijn vriendinnen en voor kou lijdende onbekende Polen. Telkens haalt ze de toeren die ze opzet weer uit. Ze telt en raakt de draad kwijt. Via een ouderenorganisatie van vrijwilligers met allerlei specialismen kom ik in contact met een dame die wel wil helpen. Voor mezelf koop ik ook een knot lichtblauwe wol en een paar pennen, dan zie ik meteen hoe het gaat en kan later te hulp springen. De dame waarschuwt door de telefoon: “Ik heb voornamelijk mannensokken gebreid, dus we moeten nog maar zien hoe het met babysokjes gaat.” Dat van die mannensokken is een raadsel, want de breister blijkt ongetrouwd te zijn, zo vertelt ze ons, samen met de rest van haar levensverhaal. Met engelengeduld geeft ze tussendoor aanwijzingen en neemt over waar het sokje blijft steken. Toch ziet mijn moeder kans om de kapitein op het schip te blijven. Ze dicteert dat we niet te dicht c.q. strak moeten breien, maar dat doet het bezoek nu juist wèl zodat het teenstuk dat zij voor haar rekening neemt een strak worstje is vergeleken bij mijn moeders ruim opgezette boordje. Intussen inspecteert ze mijn werkstuk. Ik krijg lik op stuk: “Niet zo slordig!” En schalks lachend terzijde: “Daar heeft mijn dochter een handje van.” 
Verder dan het boordje komt ze niet, waarna de dame het werk afmaakt. Het is een genoeglijke middag waarbij mijn moeder diverse malen opmerkt: “Ach zo’n sokje, daar heb ik er zoveel van gemaakt, dat heb ik binnen een half uur af.” Bij het vertrek van de breispecialiste zegt mijn moeder vriendelijk: “Als u nou nog eens iets wilt weten of u komt vast te zitten met uw breiwerk, komt u dan gerust nog een keer langs.” 

Lees hier het interview met Heleen dat eerder op De Nuk stond.