Busblog: Rooie Waas

Regelmatig berichten van een frontchauffeur op De Nuk.

Als je van het spreekwoordelijk paard valt, moet je zo snel mogelijk weer opstappen… want als je te lang wacht, word je bang…zegt men. Interessante stelling. Hoe werkt dat in de praktijk zonder paard maar in een bus van het openbaar vervoer? Momenteel is dat nog (steeds) aan het bezinken en stel ik nog steeds vragen aan mezelf. Had ik iets verkeerd gedaan? Was ik te duidelijk? Onbeschoft? Wat was er nou eigenlijk gebeurd?

Het was afgelopen vrijdag, rond drieën. Een jongeman, rond de dertig, komt op mijn bus af, een halve liter-blik wegmoffelend onder zijn mouw. Hoe gaat hij drinken met een mondkapje, vroeg ik me af. Het duurde ook niet lang tot het mondkapje onder de kin was en het blik op zijn onderlip. Ik halteerde en trachtte hem via de spiegel aan te spreken. 

‘Meneer?’ geen sjoege…

‘MENEER?!’ wederom geen sjoege… 

Ik stond op en liep naar ‘t afzetlint. Na hem vier keer te hebben aangesproken en een andere passagier me hielp om zijn aandacht te krijgen, kreeg ik contact en verzocht hem zijn mondkapje op te zetten en niet te drinken in de bus. Hij gaf ‘gehoor’ door zijn kapje voor te doen en ik nam weer plaats om verder te rijden. Niks aan de hand, dacht ik… Het was rustig met een stuk of zeven passagiers, maar besloot niet teveel in de spiegel te kijken voor mijn eigen gemoedsrust. 

De man stond een kwartiertje later op, inmiddels de laatste in de bus, bij de één na laatste halte. Ik opende de deur en hij stak zijn hand op terwijl twee jonge meiden instapten. Okay… fijn… ik had hem aangesproken en het was aanvaard. Geen probleem, en ik stak mijn hand dus ook op. En ineens… uit het niets…

‘KANKERHOER! IK SLA JE TANDEN UIT JE BEK!!! KANKERHOER!!!

 Sorry?’

‘JA… WAT NOU SORRY?! KANKERHOER!

‘Ik eh…’

‘JE MOET JE BEK HOUDEN KANKERHOER!!! EERST ZEIKEN VOOR DAT KUTKAPPIE EN NOU NETJES GEDAG ZWAAIEN?! FUCK OF, KANKERHOER! NOU ZIT JE INEENS TE TRILLEN!’

De man ging helemaal uit zijn stekker, als een dolle hond

De rest ging langs me heen en luisterde al niet meer… Ik wist niet wat me overkwam en voelde verrassing, verwondering en angst tegelijk. De man ging helemaal uit zijn stekker, als een dolle hond. Hij was bijna uitgestapt na zijn tirade maar kwam terug voor een tweede ronde. Het feit dat ik hem ondanks mijn angst bleef aankijken en excuses aanbood voor wat ik dan ook verkeerd zou hebben gedaan, was voor hem reden om naar voren te stieren, zonder mondkapje ondertussen. Hij dreigde onder het lint naar me toe te komen terwijl hij hetzelfde riedeltje bleef schreeuwen. Hard genoeg om een hele bus vol te kunnen besmetten.

Zijn razernij werd waarschijnlijk niet beantwoord zoals hij verwacht had. Hij wilde me uit m’n tent lokken maar ik bleef ogenschijnlijk kalm (denk ik) en bleef hem aankijken. Gelukkig ging hij even plotseling al tierend richting open achterdeur en stapte uit. Hij liet me achter in een soort van shock en in een waas riep ik de verkeersleiding op om door te geven wat er zojuist gebeurd was. Ik kreeg snel contact. Zo nuchter mogelijk probeerde ik uit te leggen wat er gebeurd was maar betrapte mezelf op veel ‘ehh’s. Angela aan de andere kant had het door en vroeg ik of behoefte had aan opvang. Instinctief zei ik ja en voelde tranen opwellen… wat was hier in godsnaam gebeurd?! De meiden liepen kwebbelend de bus uit, onverstoord starend naar hun slimfoontjes.

Wilde hij me alleen bang maken of had hij echt gewelddadig kunnen worden? Wat als…

Op Driebergen-Zeist NS werd ik teruggebeld door Angela. Een MER zou mijn dienst overnemen en iemand van de calamiteitendienst was onderweg. Dat voelde goed… ik voelde me gesteund. Ik kon m’n ei kwijt, op adem komen en vernemen dat het niet aan mij lag. Na een half uur nam ik m’n bus weer mee en reed leeg naar Lekbrug Vianen om m’n laatste rit op te pakken zodat de MER weer terug kon naar vestiging Zeist. Ik voelde me vreemd en beangstigend kalm. Het ‘filmpje’ kwam met regelmaat voorbij en ik probeerde te relativeren. Was de man knettergek, onder de invloed of beide? Wilde hij me alleen bang maken of had hij echt gewelddadig kunnen worden? Wat als…

M’n muziek had ik al afgezet voor de opvang en pas in Vianen, ruim een uur later, merkte ik pas dat ik het niet meer aangezet had. Het leek een soort trance waar ik in zat. Bij de Lekbrug moest ik nog een half uur wachten voor de laatste rit van vandaag… een half uur om me op te peppen. Weer balans te vinden en verder te gaan. Terug op het paard, onzeker in het zadel, met Joe Bonamassa hard op. 

Jezus, wat wou ik graag naar huis. Doodop maar toch op mijn hoede, met nog een rit van ruim een uur voor de boeg. Bij Kanaleneiland werd het ‘Sorry, bus vol’ aan de buitenkant met het gangpad vol staande mensen. Bij de winkels van Hoog Catharijne liep de bus leeg en stapten een handjevol mensen in voor Zeist-West. Ik had de ‘moed’ weer teruggevonden om enkele passagiers te wijzen op de mondkapjesplicht maar er ging toch even een rilling over m’n rug toen ik de halte passeerde waar ik toch even bang was geweest een paar tanden te verliezen of erger. 

Er vloeide geen bloed maar wel enkele tranen

De zakkenwasser was waarschijnlijk aan wat andere voorvochtmensen aan het vertellen hoe hij even lekker een chauffeurtje bang had gemaakt… goed voor zijn status. Ja, ik was bang. Het was met een sisser afgelopen maar ik denk toch met regelmaat aan collega’s die minder fortuinlijk zijn geweest in deze Clotetijd. Er vloeide geen bloed maar wel enkele tranen. Tranen van frustratie en onbegrip.

Voor mijn gevoel was ik erg dichtbij geweest om toegevoegd te worden aan een illustere lijst waar inmiddels vele chauffeurs op staan, die bespuugd, geslagen, geschopt en/of gebeten waren. Het is in ieder geval duidelijk, dat bezuinigingen van de afgelopen decennia op onderwijs, handhaving en (geestelijke) gezondheidszorg, geen beste besluiten zijn geweest. 

Michael Schuurmans (Utrechter, buschauffeur, kunstenaar)