Busblog: Communication Breakdown

Elke week de belevenissen van een frontchauffeur.

Met schaamte en woede verliet ik de AH in de Twijnstraat. Een gevolg van die clotecrisis waar we inzitten. Ik had afgerekend en maakte nog een praatje met Sri. Achter me een groepje tienertjes, nog kinderen. Ze hadden een ‘leider’ die ik al kende van voor de lockdown. Een kind van carrièreouders, vermoed ik zo. Hij had altijd discipeltjes bij zich die profiteerden van zijn gulheid. Snoep, cola, koeken… you name it. Hij betaalde altijd alles met een vers briefje van 50 euro. Vandaag zag ik hem voor het eerst sinds maart. Nieuwe discipeltjes, dezelfde braniepraat. Hij was waarschijnlijk een keer blijven zitten want hij stak bijna een kop boven zijn ‘vriendjes’ uit. Ik hoorde één van hen vragen, een kop omhoog kijkend, of hij nu zijn mattie was? Gossie, dacht ik… en had oprecht meelij met het ventje. Maar ook met het carrièrekind. Hij groeide schijnbaar op in de veronderstelling dat je vriendschap kunt kopen. Hij was erg beleefd tegen Sri en noemde haar mevrouw maar net iets te beleefd. Hij kwam te dicht bij me en ik keek em boos aan… hij was niet onder de indruk, ondanks mijn doorlopende wenkbrauwen.

‘Uit m’n aura en snel!’ Nu ging hij wel naar achteren en ik zag z’n vriendjes raar kijken.

‘Ja, afstand houden! We hebben nog steeds met corona te maken!’

Er werd wat gemompeld en gezegd in tegensprekende vorm en was daar op dat moment als 52-jarige, even helemaal niet van gediend. Ik liep weg zonder ze aan te kijken en stak een middelvinger omhoog waarop ik een in mijn oren, veel te bijdehante en pseudo beleefde opmerking kreeg…

‘Maar meneer… ik ben nog maar een kind.’ Hij zei het heel kalm en te beheerst, plagerig, en ik keek nog even om…

‘Zo gedraag je je anders niet!’

Letterlijk sloeg mijn reactie nergens op en schaamde me dat ik me liet verlagen tot het opsteken van mijn middelvinger naar een kind. Figuurlijk vond ik het wel hout snijden. Het kind gedroeg zich als een oudere, verwende puber, een jong volwassene. Ik had spijt maar was te boos om terug te lopen… de volwassene was ìk, en zo had ik me moeten gedragen. Gelukkig had het wel effect. Volgens een ooggetuige van de redactie kwam er iemand van school om de jochies te corrigeren naar aanleiding van klachten van AH. Had die middelvinger dan toch nog iets goeds teweeg gebracht?

De volgende dag ging het iets beter met communiceren. Na contact weliswaar met de verkeersleiding want ik had een oude dienstkaart bij me met een verouderd omloopnummer. Ik kreeg de goede en hoefde niet meer bij elke halte te stoppen om te communiceren dat dit lijn 34 was en niet lijn 73. Daarna kwam er wel een communication breakdown. Ik wilde doorgeven dat de diesel van de verwarming op was en dat ik kouwe poten had maar helaas… Deze tweede keer kreeg ik ze weliswaar aan ‘de lijn’ maar ik hoorde nu alleen maar een versterkte Noordzee. Ruis.

Aan boord bleef het rustig. Gelukkig maar met oplopende cijfers. De meeste mensen zetten hun mondkapje ook keurig op voordat ze instapten. De angst slaat weer een beetje toe en dat is verstandige angst. Om dat een beetje te compenseren, probeer ik af en toe es wat uit.

‘Hoe laat vertrekt u?’

‘Goedemiddag meneer.’

‘Ooohh eh… ja, sorry. Goedemiddag.’

‘Ik vertrek over twee minuten.’

‘U gaat naar Zeist Busstation?’

‘Nou en of!’

‘En eh… hoe lang duurt dat?’

‘Een uurtje of vijf? Ongeveer…’ Ik liet even een stilte vallen met een pokerface en hoorde z’n hersens kraken.

‘Nee hoor. Een klein half uurtje.’

De man begon te lachen. Mooi… want het is altijd even afwachten of iemand het kan appreciëren. Hij wel en hij was zelfs dankbaar dat iemand even een beetje humor in zijn dag strooide. Hij blij, ik blij. De busspotters niet die verderop geknield zaten met hun camera’s en bussen schoten. Ze doen maar. Zelf begrijp ik de fascinatie niet en vind het eerlijk gezegd niet prettig. AVG doet me niks in dezen maar ik vind het gewoon niet fijn en trek altijd een gekke bek of doe een headbangende rocker na met gestrekte wijsvinger en pink. Heb ik in ieder geval nog een beetje lol… zeker als ik die teleurgestelde bekkies zie.

Ik vond het een nuttige dag waarvan ik iets opstak en meer inzicht kreeg over types en karakters, inclusief het mijne

Donderdag werd een inspirerend dagje over communicatie. Niet de bus op maar nascholing in de baas z’n tijd. Dat gebeurt helaas niet bij elke busmaatschappij. Bij sommige mag je het gewoon zelf uitzoeken in je vrije tijd. Chapeau voor Qbuzz dus. Een gemêleerd gezelschap met een onderhoudende opleider en de dag vloog om. Het was relaxed beginnen want de opleider stond bij een andere vestiging te wachten waar wij bleven. Gevalletje miscommunicatie. Daardoor gezellig ouwehoeren buiten op deze zomerse herfstdag. Bakkie erbij en een peukie, zonnetje en ouwehoeren maar. Ervaringen uitwisselen.

Ik vond het een nuttige dag waarvan ik iets opstak en meer inzicht kreeg over types en karakters, inclusief het mijne, volgens de kickscan. Naar aanleiding van tien vragen kwam er een taartdiagram met percentages naar ‘karakterkleur’.

Rood – Vechten, strijd aangaan, dominant, humor, controle, ambitieus

Blauw – Wil duidelijkheid, waarnemend, houdt afstand, introvert, perfectionist

Groen – Tegemoet komend, leeft mee, faalangstig, zoekt rust en zekerheid

Dit is slechts een greep uit de karakteristieken maar ondanks mijn lidmaatschap van de SP, bleek ik heel laag op rood te scoren. Slechts 5%… kan ik mee leven. Hoe ik de test had gedaan na een dag lijn 74, weet ik niet. Blauw blijkt mijn dominante kleur te zijn met 53% en dat klopte aardig. De 42% groen ook wel. Saillant detail van de blauwe in deze tijd: ‘Niet Aanraken’. Volledig mee eens!

We werden ook in groepjes gezet met zoveel mogelijk blauw, groen en rood door elkaar en werden zo ‘gedwongen’ om te communiceren met ruimte tussen en voor elkaar. Voor het ‘tussen’ werd nog ingegrepen door een medewerkster. We zaten iets te dicht op elkaar zonder dat we er zelf erg in hadden. We waren die afstand niet echt zat maar het sloop er een beetje in. Zoals overal in Nederland, denk ik. Vooral bij de mensjes onder ons tot 23 jaar… en wat Willempies en Famketjes.

Dat geeft me dan een beetje moed want ze blijken het dondersgoed te weten

Het is jammer hoe vaak ik mensen moet attenderen op het omdoen van het mondkapje en ik vraag me ook af wat er zou gebeuren als ik (en mijn collega’s) dat niet meer zou doen? Het is een retorische vraag, vrees ik. Zelf zie ik niet wat er achter in de bus gebeurt. Zeker niet als men met de rug naar me toe zit… maar ik denk het te weten als ik achter een collega rij en zie wat er achterin gebeurt. Soms, als ik oogcontact met dat soort voorvochtjongeren krijg, maak ik een gebaar met twee handen alsof ik een mondkapje voordoe. Vreemd genoeg ‘luisteren’ ze daarnaar. Betrapt. Beschaamd. Dat laatste geeft me dan een beetje moed want ze blijken het dondersgoed te weten. Het ontbreekt gewoon aan samen-gevoel en ruggegraat. ‘De jeugd heeft de toekomst’ is het gezegde. Gelukkig zie ik ook veel jongeren die zich wèl verantwoordelijk gedragen en hoop dat het gezegde binnenkort niet aangepast hoeft te worden nu we weer gezellig terug naar af gaan.

Geen publiek meer bij voetbalwedstrijden, na 21:00 geen nieuwe bezoekers meer in de horeca, groepsgroottes worden beperkter en de winkelwagentjes moeten weer ontsmet worden, et cetera. Is onze regering zo streng of hebben we het toch uiteindelijk te danken aan onszelf? Ik vrees het laatste. De regering alsmede door achter feiten aan te lopen in plaats van vooruit te zien. Kunnen we het? Ik hoop het maar… niet alleen voor mij maar voor ons allemaal!

Michael Hermanus Schuurmans (Utrechter, buschauffeur, kunstenaar)