Stadsgids

Vertel mij Utrecht: loopgedicht – Trajectum – waterloop

‘De Letters van Utrecht’ is een gedicht op ‘straat’, een letter per kei, geschreven door leden van het Utrechts Stadsdichtersgilde. Voor Oudegracht 279 ligt de kei met de beginletter. Ruben van Gogh schreef: “Je zult ergens moeten beginnen om het verleden een plaats te geven, het heden doet er steeds minder toe. Hoe verder je bent, hoe beter. Ga nu maar door.”

De lange geschiedenis van Utrecht gaat terug gaat tot de komst van de Romeinen, begin onze jaartelling.
Zij bouwden een castellum op een zandrug in een bocht van de Rijn (nu Domplein) met plaatsaanduiding Trajectum: doorwaadbare plaats.

In 795 vestigde Willibrord zich hier als missionaris, later bisschop. De nederzetting (Traiectum), inmiddels een belangrijk bisschoppelijk centrum, telde voor 1200 naar schatting niet meer dan 3000 bewoners. In de 11e, 12e en 13e eeuw kwamen onder andere negen kerken tot stand en zowel voor de keizer als de bisschop een paleis.

De handelswijk, Stathe (aanlegplaats) rond de Buurkerk kwam tot bloei. De vaarweg naar het westen, de Oude Rijn, was slecht bevaarbaar geworden. In de 11e eeuw werd een korte verbinding gegraven tussen Rijn en Vecht: de noordelijke Oudegracht.
In 1122 verleende bisschop Godebald (1114 – 1127) aan Traiectum Stadsrecht. Dit betekende voor de burgers wonen in een ommuurd gebied met eigen rechtspraak.

De muur bracht scheiding tussen stad en platteland, maar ook agrarische grond werd mee omwald. De vier toegangspoorten waren ‘s nachts gesloten. Om de muur heen werd de verdedigingsgracht (singels) gegraven van circa 5 km. Na verkrijging van Stadsrecht werd een begin gemaakt met het graven van de zuidelijke Oudegracht. In dezelfde periode werd ook de Vaartserijn gegraven en doorgetrokken tot de Oudegracht. Vanuit het noorden liep nu een rechte vaarweg door de Weerdpoort, Oudegracht, Tolsteegpoorten en Vaartserijn, via de Lek, naar Duitsland; van groot belang voor het handelsverkeer.

In de eeuwen daarna, ontwikkelde zich langs de grachten de werven, kelders en bruggen. Utrecht was tot in de zeventiende eeuw de belangrijkste en de grootste handelsstad van de noordelijke Nederlanden totdat de scheepvaart zich naar de westkust verplaatste.

Tijdens opgravingen in 2007 op het terrein van Karel V werd een grafveld van de Romeinen gevonden, gedateerd 40 v. C. – 275 na C). Het eerst ontdekte grafveld in de omgeving van het castellum.

Baban Kirkuki:
‘Staar maar verder. Het leven is getuige van je blik op de horizon
Jouw voetstappen verbinden het verleden met geschreven letters’

Laat uw reactie achter

Reactie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *