Vertel mij Utrecht: De Wartburg

‘De Wartburg’ ligt aan de Kennedylaan in Utrecht, wijk Oog in Al. In 1942 werd dit als woon/zorgcentrum geopend. Het dient nu als ‘zorghotel’ voor mensen die tijdelijk verzorging/revalidatie nodig hebben als dat thuis niet mogelijk is. In 2012 werd op het terrein 74 nieuwe serviceappartementen in gebruik genomen en in 3 kleinschalige nieuwbouw groepswoningen voor dementerende bewoners waar veiligheid en rust wordt geboden. 

De naam ‘de Wartburg’ voert naar een heuvel bij de stad Eisenach in Duitsland. Boven op de heuvel ligt kasteel ‘de Wartburg’ gebouwd rond 1070. Keurvorst Frederik de Wijze ontvoerde kerkhervormer Luther in 1521/1522 naar ‘de Wartburg’  om hem te beschermen tegen de jurisdictie van de R.K. kerk voordat hij in de rijksban werd gedaan door Karel V. De geschiedenis van ‘de Wartburg’ Utrecht gaat terug tot 1842 toen het eerste ‘Wees- en Oude Mannen en Vrouwenhuis’ op het Domplein werd geopend op de plek van later de ‘Nederlands Hervormde Burgerscholen’, nu ‘Centrum voor de Kunsten’. De initiatiefnemer was de Lutherse dominee Zimmermann. 

In de negentiende eeuw was er de noodzaak van schenkingen door particulieren en/of initiatief van de kerken om bijstand te verlenen aan zorgbehoevenden; overheidsbemoeienis bestond nauwelijks. Het zorgstelsel zoals wij dat nu kennen is van na de Tweede Wereldoorlog. De band van ‘de Wartburg’ met de Lutherse gemeente is er nog steeds. In de Wartburg bevindt zich een kapel waarvan het torentje bekroond wordt door een zwaan, net als de torenspits van de Lutherse kerk aan de Hamburgerstraat, het symbool van Luther. 

fragment 

Blijf bij ons, heer, wanneer het avond wordt 

Heer, blijf bij ons, want het is avond 
en de nacht zal komen. 
Blijf bij ons en bij uw ganse Kerk 
aan de avond van de dag, 
aan de avond van het leven, 
aan de avond van de wereld. 
Blijf bij ons 
met uw genade en goedheid, 
met uw troost en zegen, 
met uw woord en sacrament. 
Blijf bij ons  Amen. 

– Maarten Luther (1483 – 1546) – 

‘Weliswaar is brood op de plank nodig, maar ‘zorgen’ zit erin en geeft veel voldoening’. 

In augustus/september 2020 logeerde ik een maand in het ‘zorghotel’ voor herstel en revalidatie na een heupoperatie. Ik verbleef in een gerieflijke kamer met ruime badkamer, berekend op rolstoelgebruik. Verzorgd worden, volwassen zijnde, was voor mij een nieuwe ervaring. De verpleegkundigen/verzorgenden boden dag en nacht hulp, waar nodig, met oog voor de gast; soms op lastige momenten.  Wat motiveerde hen tot dit in mijn ogen niet altijd makkelijk werk? Ik vroeg het.  Samengevatte reactie: ‘Weliswaar is brood op de plank nodig, maar ‘zorgen’ zit erin en geeft veel voldoening’. 

Bijbehorend restaurant ’de Swaen’ bood de gasten een aantrekkelijke keus in gerechten, waarbij aandacht van de medewerkenden voor de gast voorop stond. De maaltijd werd naar behoefte op de gast afgestemd. Goed eten draagt bij tot herstel. 

– ‘De Wartburg’ is onderdeel van ‘Axioncontinu’ (wonen, zorg, welzijn).