Hoe is het nu met?

Het mooiste meisje van de stad/Ubiracy Carneiro de Santana: Uit het land van de 500 dansen

Vrouwen die een jaartje ouder worden maar zich jong blijven voelen. Hoe doen ze dat? En is oud worden een straf of een zegen? Ubiracy Carneiro de Santana (51): “Door ervaring weet ik meer en heb ik geleerd. Ik leer om te gaan met een nieuwe fase in mijn leven.”

Ubiracy en ik spreken af bij haar thuis in een werfkelder aan de Oudegracht waar zij met haar dochter woont. Ubiracy (Ubi voor vrienden) doet de deur voor mij open en daar staat daar een vrouw in een vrolijk gebloemd shirt en dito broek. De ontvangst is warm en hartelijk. Ubi spreekt Nederlands met het onmiskenbare accent van een Zuid-Amerikaanse dat we zo goed kennen van Maxima.  

Ubiracy geboren in Recife, in het oosten van Brazilië, groeide op in een groot gezin met twaalf kinderen. Vader had een bescheiden boerderij en moeder zorgde voor het gezin,  maar vooral voor het eten. ”In Brazilië eten we drie keer per dag warm. In de ochtend warme pap van cassave of een soort couscous en dan twee maaltijden met vlees, kip of vis. Veel vis omdat Recife gebouwd is op de uiterwaarden van twee rivieren en ook grenst aan de Atlantische Oceaan. Om de stad heen is veel fruitbouw zodat er ook veel gerechten met vruchten op het menu staan. Bij ons kon, zoals overal in Brazilië, iedereen aanschuiven. Geen gedoe met afspraken, je kon gewoon langskomen en dat werd niet als een onaangename, maar juist als een prettige, verrassing beschouwd. Ik groeide op in een warm gezin, we speelden veel buiten, de kleintjes gingen ’s morgens naar school en de grote kinderen in de middag. Aan tafel werden verhalen verteld om iedereen te vermaken. Mijn grote broer zat op ballet. In de Braziliaanse macho mannenwereld was dat dat niet zo gebruikelijk en mijn vader was er ook niet echt blij mee. Vaak mocht ik met mijn broer mee naar de dansschool en uiteindelijk zou hij zijn eigen school beginnen. Een school voor straatkinderen waar allerlei lessen werden gegeven: dans, maar ook percussie en schilderles. Ik hielp daar vaak, de school werd bekostigd  door optredens en donaties. Ik ging naar de middelbare school, heel traditioneel onderwijs met veel huiswerk en voor mij hard werken en studeren.”

Met familie in 1990

“In Brazilië bestaan wel vijfhonderd verschillende dansen, vaak heeft een dorp zijn eigen dans”

“Ik volgde theaterlessen en had graag een dansopleiding gedaan. Zoiets bestond toen nog niet, het dansen en vooral de folkloristische dansen werden van generatie op generatie doorgeven, je leerde van anderen. In Brazilië bestaan wel vijfhonderd verschillende dansen, vaak heeft een dorp zijn eigen dans. Vooral met carnaval kwamen mensen overal vandaan naar Recife. Ieder dorp had dan zijn eigen dansgroep soms wel met tweehonderd dansers. Vijf dagen van optochten, alles gebeurde op straat en de meeste mannen waren op die dagen helemaal zoek. Ik danste in een dansgroep en we mochten op tournee door Europa. We traden op tijdens de Biennale de la Danse in Lyon, ik leerde Fransen kennen en de stad, maar vooral de kou is mij bijgebleven. Bij ons in het oosten van Brazilië is het nooit echt koud, misschien een paar graden kouder tijdens het regenseizoen. Maar Lyon eind september was echt koud. We reisden door naar Berlijn, Nederland en België en dansten in een discotheek in Zwitserland. Daarna weer terug naar het normale leven op de boerderij in Brazilië. We gingen twee maal per jaar naar Europa en ik heb genoten van die tijd. In 1997 ontmoette ik, tijdens carnaval, de man met wie ik zou trouwen. Hij was een Zeeuw die voor Philips in Brazilië was. Hij vierde, zoals zoveel Nederlanders die voor elektronicaconcern werkten, graag carnaval bij ons. Hij kwam steeds terug naar Recife en probeerde langere tijd te blijven maar moest toch weer terug naar Eindhoven. In 1999 trouwden we en vertrok ik naar Eindhoven om daar te gaan wonen. Ik ging vijf dagen per week naar het ROC om Nederlands te leren.”

Dansreis in Europa

“Er werd geschreeuwd, men was vaak ongeduldig en kortaf en ik ben ook wel bespuugd”

“Het vlotte niet zo erg en vaak had ik moeite om mij verstaanbaar te maken. Mensen in Eindhoven waren wel gewend aan buitenlanders die voor Philips werkten maar dat waren nooit Brazilianen en zelden tot nooit mensen met een andere huidskleur. Men werd ronduit agressief wanneer ik moeilijk uit mijn woorden kwam. Er werd geschreeuwd, men was vaak ongeduldig en kortaf en ik ben ook wel bespuugd. Ik had nauwelijks contact met mijn buren en dat vond ik erg moeilijk. In Brazilië kent de hele straat elkaar en zorg je voor elkaar. Emotioneel was de verhuizing naar Eindhoven ook heel zwaar. Ik kwam uit een groot gezin en zat nu alleen thuis met een man die vaak op reis was. Ik ben toen begonnen met danslessen te geven. Eerst in Eindhoven, en later ook in Nijmegen, Wageningen en Amsterdam. Gastlessen op sportscholen, optredens op bruiloften en feesten, overal door Nederland waar mensen wilden dansen. De designafdeling van Philips verhuisde naar Amsterdam en wij verhuisden naar Utrecht in 2002.”

Eerste jaar in Nederland.

 

“Wonen in Utrecht was een groot verschil met Eindhoven. Wanneer mensen mij niet verstonden zeiden ze: “Probeer het nog maar een keer, doe maar kalm aan.” De mensen waren vriendelijk tegen mij en ik was vriendelijk terug. Ik groette iedereen op straat,  ook mensen die ik niet kende en werd dan teruggegroet. Men wees mij de weg wanneer ik iets niet kon vinden en men stond open voor die Braziliaanse met haar gebrekkige Nederlands. Ik volgde kleine cursussen om mijn intonatie te verbeteren. Nederlands leren praten was voor mij zo’n verandering, het leek wel alsof ik een kind was dat moest leren praten. Na de geboorte van onze dochter bleef ik danslessen geven en trad op in het buitenland en op festivals zoals Pinkpop, Viva Brazil, U-Dance en op Culturele zondagen. Ik begon mijn eigen dansschool “Bakere”, wat blijheid betekent, maar ook huurde ik zaaltjes in Lombok en Sterrenwijk. Alle nationaliteiten samen laten dansen, dansen verbroedert, net zoals eten. Toen ik in Nederland kwam wonen kon ik niet wennen aan het eten hier. Veel aardappels, varkensvlees, vet en suiker. Ik kon er niet goed tegen en ben Braziliaans blijven koken. Mensen vroegen: ”Kun je dat ook eens voor mij maken?”. Zo kwam ik ertoe om in 2016, toen ik moest stoppen met dansen vanwege mijn gezondheid, te gaan koken voor mensen.”

Met dochter.

“Wij hebben een president die alles kapot heeft gemaakt, de economie en gezondheid van veel mensen.”

“De Braziliaanse keuken kent veel invloeden uit Europa, Libanon, Syrië en Afrika en is daardoor heel veelzijdig. Ik kookte voor Mama’s Koelkast, waar Nederlanders kennis kunnen maken met de lekkerste familierecepten van over de hele wereld. Maar ook voor verjaardagen en feesten. In 2014 kookte ik tijdens het WK voetbal wanneer Brazilië speelde ons nationale gerecht Feijoada met veel vlees en zwarte bonen. Ik kookte voor een Braziliaanse avond in Molen De Ster, verzorgde eenmaal per week de lunch voor Rockstad in Amsterdam waar ruim honderd bedrijfjes gevestigd zijn. Nu kook ik iedere dag de lunch voor drie Braziliaanse bouwvakkers die hier in Utrecht werken. Zij kunnen niet wennen aan een boterham tussen de middag. Wanneer ik terugga naar Brazilië zie ik iedere keer dat het beton meer oprukt en de grote stad dichterbij komt. Vanaf 2000 is de natuur weggedrukt door de gebouwen en zijn de rivieren drooggelegd. Ons boerderijtje bestaat niet meer, de visvangst in minder geworden maar de mensen zijn hetzelfde gebleven. Ik kan nu niet naar Brazilië, ons land is zo getroffen door Corona. Wij hebben een president die alles ontkent en omdat het de president is wordt hij geloofd. Hij is de man die alles kapot heeft gemaakt, de economie en de gezondheid van heel veel mensen. Mijn familie maakt het gelukkig goed en is gezond. Zij hebben werk en eigen bedrijfjes, maar voor veel anderen is dat niet het geval. Maar wij blijven voor elkaar zorgen, we doneren eten, bezorgen voedselpakketten en doen alles om elkaar door deze moeilijke tijd heen te helpen. Daar zijn wij Brazilianen voor.”

Koken tijdens het WK Voetbal.

Hoe is het om ouder te worden? 

Ik denk dat ik wijzer en verstandiger ben geworden. Door ervaring weet ik meer en heb ik geleerd. Ik leer om te gaan met een nieuwe fase in mijn leven. Ik accepteer dat mijn huid en haren veranderen, dat ik niet meer zo sterk ben en minder energie heb dan vroeger. Wanneer je je leven lang hebt gedanst eist dat zijn tol. Ik zie dansen nu als een hobby en niet meer als mijn beroep. Ouder worden is ok, wanneer je de dingen blijft doen die je nog kan en dat accepteert”. 

Wat is je geheim? 

“Veel lachen, stress proberen te vermijden, accepteren wie je bent en anderen ook accepteren zoals ze zijn. Mensen doen soms moeilijk en dat laat ik maar zo, niet iedereen is hetzelfde. Ik hoef niet met iedereen vrienden voor het leven te worden. Ik heb van mijn ouders geleerd om verschil in mensen te accepteren. Mijn moeder was half Portugees, mijn vader half Angolees en mijn oma weer half Indiaan. Met zoveel verschillende culturen in je opvoeding leer je wel dat acceptatie het sleutelwoord is. Ik probeer overal een oplossing voor te vinden. Mijn ex-man en ik hebben dat ook gedaan. Hij woont hier boven en ik aan de werf. We zijn blijven praten en elkaar zien, tweeëntwintig jaar samen wis je niet zo maar uit. Negatieve energie helpt je niet, wees blij met jezelf zoals je bent. Gelukkig komen rimpels in onze familie pas op latere leeftijd, dat zie ik dan wel weer. Maar blijf jezelf maar vooral hou van jezelf”. 

Tennis, Bridge of yoga? 

 Natuurlijk nog dansen maar ik geef geen vaste lessen meer, af en toe een workshop dat kan ik nog wel. Verder pilateslopen en fietsen.” 

Is je stijl veranderd? 

Toen ik nog in Brazilië woonde droeg ik eigenlijk altijd zomerkleding. Veel jurkjes van luchtige stoffen. Hier in Nederland heb ik geleerd om veel lagen over elkaar te dragen en een jas. Een jas en een broek daar heb ik erg aan moeten wennen. Ik ben altijd kleren blijven dragen met een kleurtje erin, veel rood en geel. In huis zal ik nooit schoenen dragen, het liefst loop ik nog altijd op blote voeten”. 

Wat vind je van de Utrechtse vrouw? 

“ Open, hartelijk en vriendelijk. In voor een praatje, een drankje en eten.” 

Aan wie geef je het stokje door? 

“Aan Claudia Coutinhozij is ook Braziliaans, werkt in de zorg en speelde in een band. Zij is een geweldige vrouw”. 

Laat uw reactie achter

Reactie

2 reacties

  • Trix van den Dool schreef:

    Bewonderenswaardige vrouw met heel veel talenten die ze ook goed heeft gebruikt. Geweldig hoe zij haar leven heeft ingevuld met durf en uitdagingen.
    Liefs van een bewonderaar.?❤️

  • Olga Feenstra schreef:

    Zo dat was een hele ontwikkeling en ook aanpassen, meegaan met de stroom. Kijken naar wat je kan en dat ontwikkelen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *