De stad als natuur…

Er wordt dezer dagen meer dan ooit, veel gerept over wat nu juist ongerept zou moeten zijn: de natuur. Een lap grond, bergen en dalen, bomen, bossen, bloemen, bijen, riviertjes, slangen, vissen, vlinders, vogels, wormen, zeeën. Alles eigenlijk waar de mens – de ontbrekende factor in deze opsomming – niet heeft ingegrepen.

Maar niet heus. Laat u niet bedotten niets is nog ongerept, de natuur rept zelf. Wij dus ook. De stelling is niet bewezen, maar wordt, ondanks de zware kamfergeur (een natuurproduct) die er al eeuwenlang omheen hangt, nog kwistig gehanteerd.

Antroposofen hoeven we niets te vertellen, die hebben hun eigen, overigens eveneens onbewezen stellingen waaruit een leek nu juist zou kunnen vaststellen dat we in elk geval wel grote overeenkomsten hebben met dieren – dus natuur. Een verschil zou volgens hen zijn dat dieren geen beslissingen kunnen nemen. 

Wie z’n kat wel eens op z’n achterste en tevens gemak zittend heeft gadegeslagen, rustig naar links en rechts en boven kijkend en hem dan op zeker moment ‘ergens’ naartoe heeft zien kuieren, moet toch bijna wel denken dat het dier een besluit heeft genomen? Voor mezelf heb ik na eindeloos opgestapeld gepieker over twee geprogrammeerde, kennelijk niet te resetten acties bij dier en mens, maar bedacht dat alles wat niet aan de aarde is vastgeketend (planten, bomen, zeeanemonen en noem maar op) en binnen onze dampkring is opgesloten, een prooi is van angst en overlevingsdrang, getriggerd door pijn. De makkelijk plukbare mossel en oester zijn twijfelgevallen…

Mieren…

Een van de meest bizarre observaties die ik ooit deed was toen ik een stuk dakbedekking verwijderde waaronder een mierenkolonie misschien al 30 jaar had geleefd binnen haar eigen natuurbubbel. Uit de aanvankelijk totale chaos door deze ‘kernramp’ voor tienduizenden krioelende mieren, ontstond een zekere orde en vormden zich colonnes, keurig in het gelid, die zich in tegengestelde richting bewogen. Af en toe traden sommige mieren kort uit de rijen en raakten elkaar snel met beide voorpoten aan, onmiddellijk weer hun weg vervolgend. Hoezo niet denken en geen besluiten nemen? Raakte ik met een stokje een paar mieren aan, dan was in no-time de chaos weer totaal. Angst voor pijn en erger.

Wie aan mieren denkt, heeft al snel een beeld van overvol, krioelkwadraat, mensen en… steden. Steden als natuur, klei, hout of beton. Ik ga ervan uit dat mensen ook natuur zijn en steden de mierenhopen die ze oprichten. Natuur in alle lieflijkheid, schoonheid, verschrikkelijkheid en wreedheid.

Het natuurlijke landschap, met zorg, soms zelfs achteloos op, aan en over het water tot stand gekomen en Rotterdam gedoopt, is het natuurlijke stadsschap van twee kunstenaars die onder de onafscheidelijkheid J&B een door hen aangelegde kunstplantage bestieren, voeden, verzorgen en openstellen. Tot 23 december zijn Street Treats te genieten bij Galerie KuuB – Ruimte voor kunst, Pieterstraat 3 in Utrecht.

J&B’s, hun, beter gezegd hét werk, blinkt niet slechts uit, maar schittert en verrast als de natuur zelf. In vorm, kleur, spot, delicatesse, ritme en kritiek – ernstig vaak, dodelijk zelfs, maar steeds de tong in de wang drukkend. Van binnenuit, wel te verstaan, maar het zou zomaar kunnen dat een bezoeker zijn of haar tong tegen (of in?) uw wrang drukt.

Bordenwasserheld

De video is hilarisch en nog virtuoos ook. Onze (ja, dat is ie in no-time) bordenwasserheld met de veelvlakkige spiegelkop vertoont een natuurlijke superlenigheid en nog lef ook, als hij met z’n outfit in de bus probeert te stappen, het bordje negerend waarop staat dat passagiers met gezichtsbedekkende uitdossingen geen passagiers kunnen zijn. Flinke buschauffeur ook, trouwens.

Alles wat is gesignaleerd, gebouwd, bekritiseerd, veroordeeld, bejubeld en met zorg uitgevoerd, heeft een zeldzame, constante kwaliteit. Niet middelmatig, wel te verstaan, maar van hoog niveau. Tot en met de dode glazen vliegjes uit Murano, glasstadsnatuur van de wereld.

Kunst in meerdere dimensies – objecten, mixed-media, tekeningen, geluid en video – het is er allemaal en je blijft rondlopen en opnieuw kijken.

Steek dat in je zak en ga, want het is echt een zeldzame selectie van signalen die, hoe dik de schedel ook is, een keer moeten binnendringen.

Het werk past niet in elke portemonnee – dat is niet nieuw – maar moet worden gezien. De gelimiteerde serie ‘pizza-inspiratie’ is ongeveer twee maanden energiecompensatie, lange onderbroeken, flanellen borstrokken, vooruit, drie truien dan maar, en dan hangt ie aan de wand. Elke blik erop genereert een warm gevoel.   Compacter verwoord vind je nergens een visie op de stad als natuur, de natuur als ultieme hallucinatie. 

KuuB

KuuB tenslotte is een galerie zoals er geen tweede is. 

House Modernes in Utrecht dringt zich ineens op. De vleesgeworden verkrachting (yuk) van het statige, ooit alles doorbrekende monument Galeries Modernes, kapotgeramd door de Kwantumhallen. Een natuurramp. En de dader vluchtte in zijn Ferrari.

Wees blij dat KuuB bestaat, want met musea en andere goede galeries zijn het nog de enige plekken waar je rustig van kunst en cultuur en dingen die je nu eenmaal niet aan je eigen muur kunt ophangen, kennis kunt nemen in de natuur. 

Kers op de taart: op 18 december, dus nog voordat de pensen weer zijn gevuld, van 16:00 – 18:00u  boekaanbieding oeuvre J&B aan Bart Rutten, artistiek directeur Centraal Museum Utrecht.

Op de muur (!) van de binnentuin van Galerie KuuB zat een pluizige poes. Het was duidelijk dat ze de bezoekers van de galerie nauwkeurig gade sloeg. Ik, aan katten verslingerde, probeerde haar blik te vangen, maar kon uit haar houding opmaken dat ze dacht: daar heb je er weer zo een. Ze was met haar kopje ergens anders: waarom kijken die mensen daar zo vrolijk naar elkaar? Waarover hebben ze het? Ik zie nergens eten of drinken, dus hoe zit dat? 

Vrolijkheid en maar een beetje rondlopen. Kan allemaal, in de natuur, in de stad, bij KuuB.