De schoenen van Khadija

Op haar vijftigste gooide Annie de Laat het roer radicaal om. Ze nam afscheid van het luxe leven en begon een school in Zanzibar. Duurzaamheid staat in de lessen centraal. Op De Nuk deelt Annie regelmatig haar ervaringen.

Iedereen heeft het deze week over de schoenen van Katja. Die is naar Zanzibar gevlogen (fout) voor een fotoshoot voor Van Bommel schoenen, met als decor kinderen zonder schoenen (fouter dan fout). Ik wil het liever hebben over de schoenen van Kadhija. Zij woont op Zanzibar. Of ergens anders in Afrika.  

Kinderen lopen op Zanzibar heel lang op blote voeten. Dat kan hier namelijk. En dat is helemaal niet zo verschrikkelijk. Maar vanaf schooltijd krijgen kinderen schoenen. Geen perfect aangemeten kindvriendelijke schoenen met inlegzooltjes, maar plastic slippers. Iedereen loopt erop. Passend en niet passend, twee verschillende en eindeloos gerepareerd.  

Het probleem van slippers  

Los van of het optimaal is voor je voeten (ik heb geen idee, wel zie ik dat daar mensen grote afstanden te voet afleggen, op slippers).  

Vroeger droegen mensen sandalen van touw of leer. En toen kwamen de plastic slippers. Heel populair, want goedkoop. Slippers zijn inmiddels de nummer 1 op de wereld, in India, China en ook Afrika is het meestal het enige schoeisel. Wereldwijd kopen per jaar zo’n 3 miljard mensen slippers. Die als ze versleten zijn worden weggegooid en ergens terecht komen. Het plastic vergaat niet, en is een van de grootste vervuilers in de oceanen. Slippers reizen. Bij een onderzoek op een remote eiland in de Indian Ocean, werden 30.000 items gevonden. 11.000 daarvan waren slippers. Die daar eeuwig op het strand kunnen liggen.  

Er zijn wel een paar mooie initiatieven om aandacht te vragen voor het slippers probleem. Zoals de flipflop boot (gemaakt van slippers) en Ocean Sole (die met hun kunstproducten van gevonden slippers overal te zien zijn).  

Omdat feitelijk alleen plastic slippers betaalbaar zijn, is het lastig voor mensen op Zanzibar (in Afrika en grote delen van de wereld) om alternatieven te vinden. Die zijn er hier in het westen wel, als je wat meer betaald dan kan je bijvoorbeeld sandalen van leer, of gerecyclede slippers kopen. Dat kan daar niet, dat is te duur.  

Mijn stoute schoenen vraag aan Katja en Floris  

In de verontwaardigde reacties op het uitstapje van Katja Schuurman en Floris van Bommel las ik onder andere de suggestie om een dorpje op Zanzibar schoenen te geven. Nou, dat is ‘helpen’ maar niet heus. Dat is nogal westers met kruimels strooien. Wat wel een idee zou zijn is dit:  

Ik heb eerder geprobeerd om ontwerpers en producenten te vinden die voor mensen met weinig inkomen betaalbare alternatieven voor plastic slippers willen ontwerpen, en die gemaakt kunnen worden op bijvoorbeeld Zanzibar. Ik heb ze toen niet gevonden (waarschijnlijk omdat het -nog- geen interessante markt is). Maar misschien kan Floris van Bommel iets doen: ik nodig hem uit om dit met ons (STARS@ZANZIBAR) uit te werken. Dan kan hij zonder gene vaker naar Zanzibar komen, en kan Katja mee voor een mooie shoot. Hoewel de meisjes hier ook erg fotogeniek zijn.   

Update

De redactie van De Nuk heeft een reactie aan van Bommel op de commotie rond de foto’s.

De schoenfabriek van Bommel laat weten de beelden van Floris van Bommel en Katja uit alle communicatie te verwijderen, omdat het beeld te veel mensen tegen de borst stuit.

Toch staan ze nog steeds achter het campagnebeeld. In onderstaande verklaring legt van Bommel uit waarom.

Floris reist al ongeveer tien jaar met een klein team, twee keer per jaar, de wereld over om in inspirerende buitenlanden onze campagnebeelden te schieten. Tijdens die reizen ontmoet Floris allerlei mensen. De ene keer is dat spontaan, de andere keer is het gepland. Soms werken deze mensen mee aan een fotoshoot en verschijnen ze in een campagnebeeld of advertentie. Dit gaat altijd in goed overleg (in het geval van kinderen is dit overleg uiteraard met de ouders). In het verleden zijn er zo onder andere lokale mensen uit Mongolië, Cuba, Namibië, Nepal, Tanzania, India en Tibet in de beelden verschenen. Alles bij elkaar schetst dit een heel mooi beeld van alle prachtige culturen die er op de wereld zijn.  

Sinds de pandemie het toestaat reist Katja met Floris mee voor de fotoshoot. De foto’s voor de zomercollectie 2022 zijn geschoten op Zanzibar, een eiland voor de kust van Tanzania.   De fotoshoot was in bewoond gebied. Op twee van de drie advertentiebeelden zijn daarom lokale mensen zichtbaar. Voor zover deze mensen herkenbaar in beeld zijn is er toestemming gevraagd voor het gebruik van de beelden. We begrijpen dat iedereen tegenwoordig op de toppen van zijn en haar tenen loopt als het aankomt op alle mogelijke vormen van misbruik. Wat ons betreft is daar hier geen sprake van. De kinderen hebben met toestemming van de ouders een paar minuutjes meegewerkt aan de foto. Wij zijn van mening dat over de wereld reizen, het ontmoeten van mensen en het tonen van culturen positief is en bijdraagt aan meer verdraagzaamheid. Deze kinderen wonen in een kustdorp in een mooi huisje en gaan naar school. Ze hebben voor het figureren op deze foto een vergoeding gehad. We hebben altijd lokale gidsen bij ons die als tolk en mediator fungeren. Zij hebben netjes met de ouders van deze kinderen afspraken gemaakt.

Op het voorstel van Annie de Laat over een andere rol van Floris van Bommel in Zanzibar is nog geen reactie gekomen.