Annie de Laat is mijn overbuurvrouw, een mooie blonde vrouw met een on-Nederlandse kledingstijl. Veel wijd linnen en sieraden die ik herkende van mijn bezoek aan de Masaï-markten in Tanzania. Ik wist dat ze vaak op Zanzibar verblijft en nam aan dat zij daar vooral van het mooie weer en de zee genoot, a “woman of leisure”. We raakten in gesprek en het bleek dat zij op Zanzibar helemaal niet de verwende toerist uithangt maar een bevlogen vrouw is die haar eigen schooltje heeft opgericht. Het “environmental issue” met name in Afrika raakt haar diep en dat wil ze ook op haar schooltje aan de Oostkust uitdragen. Voor de Nuk zal ze ons regelmatig op de hoogte houden van haar werk in Zanzibar en ons meenemen naar “haar” eiland en zijn bewoners.
Annie de Laat, geboren in Ens in de Noordoostpolder. “Mijn ouders waren “polder-pioniers”, landarbeiders die vanuit alle hoeken van Nederland naar de polders trokken om daar de grond te ontginnen en geschikt te maken voor de landbouw. Het was een gebied zonder tradities, alles was nieuw. De polder heeft mij gevormd tot wie ik ben, zonder verbinding met waar je vandaan komt. Ik ging naar de middelbare school in Kampen: op de fiets zeventien kilometer heen en zeventien kilometer terug, eindeloos uitzicht, alles plat, nauwelijks begroeiing en altijd wind. Na het Atheneum ging ik naar Utrecht om Rechten te studeren. Na mijn studie begon ik als jurist bij de BVG en ABVA-KABO en daarna bij het UWV waar ik onder andere regiodirecteur Utrecht werd. Ik ben een perfectionist en wil alles heel goed doen en heb nooit de zekerheid of het wel goed genoeg was.”
“Rond mijn vijftigste gooide ik het roer om”
“Ik dacht niet zo na over een carrière en over volgende stappen, het gebeurde gewoon. Rond mijn vijftigste gooide ik het roer om: min of meer gedwongen stopte ik bij het UWV, zette een streep onder mijn huwelijk en ging reizen van Bali naar Mali en weer naar Utrecht. Maar wat moest ik daar? Mijn huis was opgeruimd, ik kende vooral mensen via mijn werk en mijn zoon studeerde in Groningen. Ik ontmoette iemand die vroeg of ik niet voor een jaar in Arusha, Tanzania een lodge wilde managen waar straatjongens werkten en leerden. Ik vertrok en zat plots alleen en nogal onvoorbereid in de bush. Ik was gewend om managers aan te sturen en had nu 10 straatjongens als staf. Het was boeiend en leerzaam, ik moest alles zelf uitvinden. Ik was zo vastgeroest in de patronen van werken en een relatie, van een secretaresse en een echtgenoot: ik had bijvoorbeeld nog nooit zelf een reis geboekt en kon geen landkaart lezen. Ik moest weer in beweging komen en ik realiseerde mij hoe veel ik niet wist en kon.”
“Westerlingen zijn mensen met veel geld die zich op safari druk maken over de temperatuur van de wijn”
“Ik had een bepaalde managementstijl van op tijd beginnen met een vergadering en strakke planning maar dat gebeurde in Tanzania nooit. Zij hebben tijd en wij een horloge. Wanneer de mensen er eindelijk waren, werd er eerst verbinding gemaakt, vergaderen ging op die manier veel effectiever dan bij ons. Ik kon met de jongens alleen wat bereiken door eerlijkheid en respect. De westerlingen die men kent, zijn toeristen en ziet men op op DVD’s van Jean-Claude van Damme en Rocky, zij bepalen het beeld. Westerlingen zijn mensen met veel geld die zich op safari druk maken over de temperatuur van de wijn. Wijn die meer kost dan wat men daar in een maand verdient. Veel toeristen nemen hun eigen westerse ideeën en wensen mee en men heeft geen idee hoe de mensen in Afrika leven, misschien ook geen echte interesse, zij leren er niet van. Zij denken vooral dat Afrikanen veel van westerlingen kunnen leren. Maar ik heb in Tanzania veel geleerd over tradities, oude wijsheden: hoe oude mensen gerespecteerd worden, hoe de oude “bibi” van het dorp nog steeds een van de belangrijkste mensen is. Maar ook de vriendelijkheid, de gastvrijheid, het optimisme en het gelukkig zijn met wat er is. Vaak vraag ik mij af, wie is er nu eigenlijk rijk en wie is er nu arm? De lodge was een mooi concept voor jongeren zonder werk: opleiding en praktische ervaring opdoen. Over het leven van straatjongens in Tanzania heb ik een boek gemaakt: Stars of the Street. Omdat de jongens voor mij sterren waren, met de kracht echte veranderingen in hun leven te brengen voor hun toekomst en te genieten van wat er is, in plaats van te zeuren over wat er allemaal mist.”
“Toen kwam Corona, ik was in Nederland, kon niet meer terug en er restte mij niets anders dan mijn plannen te overdenken”
Ik kwam terecht op Zanzibar en besloot Stars@Zanzibar op te richten, met als doel jongeren op te leiden in toerisme, met een eigen restaurant als leerwerkplek. Ik zocht een in Stone Town maar daar werd de hoofdprijs voor een locatie gevraagd. Toen kwam Corona, ik was in Nederland, kon niet meer terug en er restte mij niets anders dan mijn plannen, zittend op de bank, te overdenken. Toerisme zou misschien de eerste jaren niet meer de grootste kans op werk kunnen zijn in Zanzibar en ik dacht na over een onderwerp waar ik al mee bezig was, duurzaamheid: het ”environmental issue”. De vraag was in Tanzania al gesteld: “Kunnen we meer informatie krijgen om onze kinderen te leren over duurzaamheid?”.
“Ik ben op tien juni teruggaan naar Zanzibar met een vracht aan lesboeken”
“Hoewel de meeste en grootste “environmental” problemen niet door mensen in ontwikkelingslanden worden veroorzaakt, hebben zij er wel direct last van en willen ook weten hoe er mee om te gaan. We hebben daarom de focus van de stichting gelegd op een opleiding in duurzaamheid. Het programma bevat kennis over wat er aan de hand is, op wereldniveau en in de eigen omgeving, de vertaling naar de praktijk. Wat kunnen we doen in ons dagelijks leven, in onze community en kunnen we er werk van maken? Het was mijn houvast tijdens Corona: het kon bijna niemand iets schelen hoe het in Afrika ging, ik wil dat ieder mens toegang heeft tot informatie over wat er aan de hand is op milieugebied en oplossingen in zijn eigen omgeving.”
“We zijn in oktober 2020 gestart met een schooltje in Paje. Feitelijk gebeurde dat door Abdissabah Haji, met een paar leraren van Zanzibar. Van afstand begeleide ik dat en ik schreef drie lesboeken. Het eerste deel gaat over leven op Aarde en de issues. Het tweede deel gaat over Zanzibar, wat zijn daar de specifieke problemen en mogelijke oplossingen. Het derde deel A t/m Z gaat in op allerlei onderwerpen, van bestek, koken tot transport. Bij elk onderwerp wordt niet alleen het probleem behandeld, maar ook: wat kunnen wij er aan doen en hoe kunnen we er misschien een business van maken. We laten zien dat dingen zoals plastic borden en pampers misschien modern zijn en makkelijk, maar niet bijdragen aan een duurzame toekomst. Misschien kunnen we een bedrijfje beginnen in borden van bananenbladeren en daar geld mee verdienen. Een Afrikaans gezegde is: to go back to tradition is the first step forward. Ik geloof daar echt in: dat we de huidige problemen op milieu en sociaal gebied alleen kunnen “handelen” als we weer uitgaan van de universele basiswaarden zoals respect voor anderen en de natuur. Die verbinding zijn we de laatste 50 jaar nogal kwijtgeraakt, vooral in de westerse wereld. Op plekken zoals Zanzibar is de ontwikkeling nog niet zover als bij ons.”
“Ik hoop dat mensen inzien dat het helemaal niet zo goed is om de zogenaamde ontwikkelde landen ten opzichte van productie en consumeren als voorbeeld van vooruitgang te zien. Ik ben op 10 juni teruggaan naar Zanzibar met een vracht aan lesboeken. Ik ga naar de school in Paje en ik ben benieuwd naar de tuin en de composthoop. Ik begin met het opleiden van 10 leraren en doe dat samen met Enock, een “educational” medewerker op Zanzibar op gebied van oceanlife en duurzaam toerisme, we toetsen het lesmateriaal in de praktijk. Hoe het verder gaat met de “environmental sustainability” en “mijn stars” op Zanzibar zal ik de lezers van de Nuk graag blijven melden.” Kijk hier voor meer informatie.
Laat uw reactie achter
Reactie