In Memoriam

Will Jansen (1949-2025): trendsetter met Utrechtse cafés Orloff, De Zaak en culinair tijdschrift Bouillon!

Will Jansen

Liever dan de rechten koos hij vol smaak voor de gerechten. Meer dan de afstudeerstudie Internationaal Politiek Rechtelijke Betrekkingen had Will Jansen interesse in alle facetten van eten en drinken. In Utrecht begon hij verschillende café’s. Later werd hij culinair journalist. Het bracht hem tot oprichter, uitgever en hoofdredacteur van het invloedrijke Bouillon Magazine. Bij alles wat hij deed trok hij een brede, ironische grijns. Die verdween toen hij ongeneeslijk ziek werd. Hij was niet levensmoe, maar zijn leven kon niet meer. Dinsdag is het besloten met euthanasie.

Will is geboren in Arnhem, 5 juni 1949. Hij was de tweede in een gezin met twee broers en drie zussen. Met hun ouders verhuisden ze naar Soesterberg, naar een huis tegenover de luchtmachtbasis. Zijn vader had een hoge functie bij een verzekeringsmaatschappij. Hij was een loshandige man. Eenmaal in Bilthoven beleefde Will nog enig jeugdgeluk op de beroemde Werkplaats.

In Utrecht trof hij als rechtenstudent geen bruisend kroegleven. Hij werkte tussentijds in Den Haag bij het ANP, redactie buitenland. En stopte met studeren toen een professor hem had laten zakken. Hij kwam achter de bars van de Carafon en Café de Boon, waar collega Wouter de Cocq op zondag mosselen kookte in 1977. Het trok veel klanten, maar ze deelden niet mee in de winst. Daarom begonnen ze in februari 1978 hun eigen Café De Zaak, aan de Ganzenmarkt.

Een van de vrouwen achter de bar was Will’s geliefde Loes Noy. Ze kreeg gezelschap van de jongere Debbie, dochter van Eelke de Jong, een bekend journalist van de Haagse Post. Hij kwam ook wel eens langs, soms met zijn twee populaire vrienden: acteur Rijk de Gooijer en tekenaar Peter van Straaten.

De Zaak werd in korte tijd een heel gewild Utrechts trefpunt. Ze noemden het ‘vermoedelijk het beste café van Nederland’. De klandizie was hoogst gemêleerd, studenten mengden zich met politici, punkers, vakbondsmensen en kunstenaars, waaronder ook Herman Brood die furore maakte met de Wild Romance. Samen droegen ze bij aan die typische sfeer van De Zaak, place to be. Kijk, daar kwam Gruppo Sportivo binnen om fors te flipperen op de kast achterin, bij de poster van de hoesfoto van Queen, vol naakte meiden op racefietsen.

Will Jansen. Een zachtmoedige, goedlachse, belezen, gulle jongen. Hij organiseerde een avond met Herenleed. Ik was een van de spelers. Er kwam een nieuwe vrouw in zijn leven, eerst voor en later achter de bar: Anka. Zij werd zijn echtgenote. Wouter de Cocq wilde iets anders en opende in 1981 de Morgenster aan de Oudegracht.

Op het Wed besloot Jansen na veel twijfels tot de overname van het verlopen café de Twijfelaar, tegenover de Vriendschap. In 1983 kwam de heropening, het was een fris etablissement geworden met veel wit en spiegels. Will noemde het Orloff, het was zijn bijnaam. Als student was hij sigarettenverkoper geweest, de toenmalige directeur van Pall Mall en Stuyvesant heette Orloff – vandaar.

Het succes was groot, maar niet duurzaam. Will werd heftig geconfronteerd met de fiscale schaduwzijden. Hier verdween de grijns van zijn gelaat. Het werd een strijd van vijf jaar met de belastingdienst die hem sloopte. Het feest was voorbij. Will Jansen was een trendsetter geweest in de Utrechtse horeca, maar zijn café’s gingen over in andere handen. Zijn huis was leeg geplunderd door de fiscus.

Hij moest toch wat om zijn gezin te onderhouden. Boye en Didi waren geboren. Will ging in de stoffen, als textielhandelaar kwam hij op de Breedstraat achter een kraam op de lapjesmarkt te staan. Hij was weer aan het ondernemen, maar het was geen stiel naar zijn hart.

De horeca bleef hem trekken. Hij kon wat doen in de reclame. In 1993 begon hij als journalist voor Misset Horeca, met allerlei publicaties over de branche. Ze moesten hem alleen niet lastig vallen met vaste kantoortijden, wat ze deden bij Misset. Hij moest onderweg zijn, verhalen halen, de dorre boekhoudbazen zaten achter hun bureau.

Als freelancer kreeg hij genoeg te schrijven bij Miljonair, Horeca Journal en Wining and Dining. Het was zijn lust en zijn leven. Met kok Alain Caron reisde hij door Europa voor reportages over drie sterren restaurants. Het was nog meer van ziel en zaligheid, hart, nieren. Ook door de gesprekken met chefs die trots waren op het werken met de beste produkten, de beste leveranciers. Dat was in Nederland nog geen usance. Zalig, om met Roger Maelstaf te praten over zijn mediterrane keuken, met tal van kruiden en zestien verschillende tomatenrassen.

Het was stof die hij nauwelijks kwijt kon in een doorsnee Miljonair-stuk. Met collega Onno Kleyn besprak Will de mogelijkheid om langere verhalen over gastronomie en eten te kunnen maken. Het literaire voetbaltijdschrift Hard Gras was een mooi voorbeeld voor een eigen culinair periodiek. Het moest journalistiek en literair zijn, artistiek, filosofisch en gastronomisch verantwoord. Kortom: alles van Jansens grote begaafdheid en grenzenloze smaak. Zo ontstond Bouillon!, genoemd naar een Frans tv-programma.

Het slaagde niet direct bij uitgeverij Kosmos. Will kreeg de rechten in eigen handen en samen met Anka ging hij in eigen beheer verder met het tijdschrift. Ze geloofden erin. Dat was de kern. In Frankrijk kwam zelfs de president langs voor de camera’s. In de vijftigste editie zei Will tegen Ronald Giphart: ‘Het ging over het leven. Ik dacht: dat moeten we hebben. We moeten mensen laten zien dat eten het leven zelf is.’

Will deed dat ook in een fors aantal culinaire boeken en vond nog tijd voor romans met een andere kijk op het leven: Coke en Gladiolen en De Zelftemmer. Het decor was Utrecht.

Met al zijn grote smaak was hij kritisch over smakeloosheid. Hij vroeg zich af waarom bepaalde tomaten heerlijk waren en de supermarkttomaten niet. Hij schrok bij lezing van etiketten, doorgrondde het begrip E-nummers en kwam erachter wat sommige chefs uitspookten met chemische zooi. Hij ventileerde dat graag in radiouitzendingen en schreef er een boek over: Wat zit er in uw eten. Het bereikte hoge oplagen.

Hij vermeed het om van Bouillon! een militant blad te maken. Het moest blijven gaan over hoe leuk eten en drinken is. Will schreef ook nog mooie Utrechtse kroegverhalen voor de NUK, over De Tregter, De Boon, Willem Slok, De Lindebar, ’t Dorstig Hart, De Vriendschap, De Zaak, de Carafon en het Pandje.

Bouillon! had een constant lezerspubliek van 5000 mensen. Anka en Will waren de pensioenleeftijd al ruim voorbij toen ze ermee stopten. Het eten bleef goed, maar de energie voor het blad was op. Het is heel lang heerlijk geweest.

De Nuk plaatst de komende week een aantal Horecaverhalen van Will.

Laat uw reactie achter

Reactie

27 reacties

  • Ron Bisschop schreef:

    Prachtig verhaal over het Utrechtse kroegleven en ook over Wills overige werkzaamheden. En Loes Noy is nog goed terecht gekomen.

  • Lida schreef:

    Wat een prachtig geschreven levensverhaal van Wil.

  • Sylvia schreef:

    Ach Wil, zulke fijne en leuke momenten met hem gehad en ik stond met m’n neus vooraan toen hij Anke leerde kennen, er was geen houden aan. Mooie tijd in “effe naar de zaak”. Een kleurrijk en uitgesproken mens is niet meer❤️🙏

  • Cees Grimbergen schreef:

    Die twee zinnen over de vader als ‘loshandige man’ en ‘nog enig jeugdgeluk op de beroemde Werkplaats’….
    Dank, Jeroen, dat je Will voor de lezer die hem niet persoonlijk kent, laat leven.
    En wat een betekenis voor de Utrechtse horeca.

  • M Gieling schreef:

    De Zaak, ik woonde om de hoek in de Annastraat. Zal ik gaan slapen of nog ff n biertje doen. Het werd vaak het n biertje. Voor mijn verjaardag kreeg ik van Will het boek ‘ Stam van de holenberen’ een eyeopener voor mij. Maar Will was belezen en wist wat hij gaf. Slechts een van de mooie herinneringen.

  • Jans schreef:

    Wat een mooi verhaal. Een heel leven, goed geschreven op zo,n kleine oppervlakte wit papier. Chapeau.

  • Joke schreef:

    Wat mooi geschreven en een eerbetoon aan een lieve man.

  • Rogier schreef:

    Mooi in memoriam. Terechte aandacht ook voor Bouilon! Het was een prachtig blad gemaakt door mensen met hart voor goed eten. Jammer dat de beloofde doorstart door wijnboer Nelemans er nooit is gekomen.

  • Betty schreef:

    Ach die Will, wat een schok! Ik heb zo veel mooie momenten met hem beleefd in de Zaak. Altijd die brede lach en ‘in’ voor een praatje. Ik koester de herinnering!

  • Marc schreef:

    Veel goede herinneringen aan Will, zal hem missen

  • Hans schreef:

    Veel met Will meegemaakt. Ooit heeft hij mij feestelijk,inclusief fanfare, opgehaald bij Het Dorstige Hart om voor hem te komen werken in de Zaak. Ook mooie tijden in het Franse Alba.
    Rust zacht.

  • Anka schreef:

    Ach Jeroen, wat een prachtig verhaal over m’n Willie…

  • Alain caron schreef:

    Ik heb een bijzonder tijd gehad met Will !!! ik noem hem Fageon omdat ik het leuk vond ! en hij ook
    Ik was ook Fageon en we waren de Fageonar! Wat hebben gelachen maar ook heel serieuze aan praten over de drie sterren chefs de restaurants de groeten de fruit de wild de vissen de vlees de wijnen!
    Van Europa maar ook China hebben we heeel veel plezier gehad soms waren we als kinderen op zoek naar de crème dela crème en weet je wat die hebben we heel vak gevonden en… met veel lol
    Will Bonne apetit la haut en sterkte aan Anka en de kinderen
    Alain

  • Marijke schreef:

    Een prachtige verhaal , Will waardig wat mij diep raakte omdat het zo liefdevol Is geschreven. Behalve alles wat Will heeft gedaan, was hij een allemachtig, prachtig mens

  • Joep Lucassen schreef:

    Schitterend stuk, Jeroen!

  • Felix Wilbrink schreef:

    Wat een prachtig stuk. Will heeft me veel vlagen over zijn leven verteld maar mooi om het zo te lezen.
    Geen collega culinair schrijver heb ik zo gewaardeerd als Will. Mede misschien ook omdat hij ook zo zijn eigen waarheden had. Op een dag zat hij mij in Amsterdam op het balkon en vroeg of mijn krant, De Telegraaf mij dwars zat als ik al te ‘linkse’ stukken schreef. Het antwoord was Nee. Will schreef later een verslag van genoemd gesprek waarin hij fijntjes opmerkte dat mijn werkgever mij tegenwerkte! Ja, dat gevoel had ik wel, maar ik had het niet gezegd. Ik heb hem toen bedankt met een kus op zijn kop. En hij grijnsde. Breng ze daarboven maar flink in verwarring Will! Iemand moet de eens zeggen dat het wel wat beter kan. En ik hoop dat de soep op een gouden bordje je heerlijk zal smaken!

  • Richard Kres schreef:

    Ach wat jammer nu gestorven, dapper zelfgekozen, zo’n levenslustige man. Boy, veel sterkte met dit dramatische verlies. Richard

  • Marlies schreef:

    Wat een mooi stuk! En mooie herinneringen aan Wil en De Zaak. Ik was er regelmatig- mijn jeugdvriendin en nu nog als we er komen zijn we weer even alleen onszelf. Ik heb een tijdje achter de bar bij De Zaak mogen staan als best nog naïeve jonge vrouw. Een wereld ging voor mij open! Ik kon toen bij Wil op zolder wonen en soms kwam hij midden in de nacht even een praatje maken na het sluiten van de kroeg om de dingen van het leven te bespreken. Ik vond dat helemaal leuk. Bedankt Wil voor jouw waardevolle bijdrage aan mijn toen best ingewikkelde leven

  • André en Lidia schreef:

    Wat een mooi geschreven verhaal over de veelzijdige Will.
    Wij zijn ook erg blij dat we hem hebben mogen leren kennen.
    Maar niet in de kroeg maar op de camping waar we regelmatig gezelschapspelletjes deden en ook diepgaande gesprekken hadden. We zullen hem missen.

  • Nelleke Launspach schreef:

    Een prachtig geschreven in memoriam voor Will, dank je Jeroen. Je laat zien wat voor een bijzonder mens hij was.
    Vanaf het eerste moment was ik geabonneerd op Bouillon! En mocht ik ook bijdrages leveren. Zoveel respect voor het doorzettingsvermogen van Will en Anka! Anka heel veel liefs en veel sterkte met het missen van je maatje.

  • Rien Van Den Hoek schreef:

    In 1980 dronk ik er koffie, op dat moment was Will bezig de expositie van Herman Brood weg te halen. Hij kwam naar mij met een waanzinnig exemplaar,” een feestelijke dag ,vreemde Zaak” wie had ooit vermoed dat ik in 1997 het leukste cafe van Nederland zou kopen. Later zei Will nog over het koffie moment “ heb ik jou even een leuk koekje bij de koffie geven. In 2001 was de presentatie van zijn boek coke en gladiolen in De Zaak beste plek vond hij! De Zaak had en zal altijd een vleugje Will hebben!

  • Gips schreef:

    Ach. Bizonder mens
    Trendsetter
    Nieuwsgierig
    Geïnteresseerd
    Veelzijdig
    Bizonder aardig mens
    Veel sterkte anka boy familie

  • Mario schreef:

    Dank je, Jeroen. Mooi om te lezen!

  • Paul Barendregt schreef:

    Ach, Will oude dibbus, ook jij ! De Utrechtse scène is weer een icoon armer.
    Ik ken je natuurlijk via Anna, korte tijd, ook een ex geliefde van jou. Je hebt na haar overlijden hierover een prachtig verhaal voor Belle geschreven en Anka trouwens ook. lang geleden trad je bij ons op als Sinterklaas ( samen met Didi? ) en viel je bijna van de loopplank in het water. Ik kon je nog net vastpakken je mijter hing op half zeven. Het was een hilarisch moment en een legendarische avond.
    Na het overlijden van Anna is ons contact verwaterd. Ik kwam je hier en daar soms tegen, of op de markt met het legendarische tijdschrift Bouillon of op straat, meestal was je samen met Didi of met Boye, je prachtige lieve kinderen. Het ga je goed en sterkte Anka.
    Mocht iemand de foto’s van de muur schilderingen van Anna ( samen met Wil op er foto ) van boven café de Zaak hebben / vinden dan zie ik die graag tegemoet.

  • Renate van der Bas schreef:

    Will! Heerlijke man. Hij was voor mij een mentor, qua schrijven. Met een grenzeloos vertrouwen dat vrijlaten leidt tot de mooiste verrassingen. In het 50ste nummer van bouillon! mocht ik een veer plaatsen. “Schrijven voor Will is als praten tegen een leuk, intelligent persoon die tegen een grapje en een stootje kan. Zonder formalistisch gedoe of zelfcensuur als ‘pas op, kijk uit, straks worden we niet serieus genomen’. En volgens mij voelen veel schrijvers deze ruimte bij Will, want de stukken in bouillon! zijn zo’n beetje allemaal opmerkelijk licht verteerbaar.” Nu is hij henen, ik denk aan Anka en kijk met weemoed naar de rij bouillon!s in mijn kast.

  • Erik schreef:

    Met Will heb ik regelmatig, meestal met z’n tweeën en ook in wisselende samenstelling met anderen, gebiljard. Onze gesprekken gingen hierbij over van alles en heel vaak over Utrecht en ons beider bekende Utrechters. Vorige week zaterdag de 30e heb ik nog afscheid kunnen nemen en zijn we voor het laatst door memory lane gegaan. Ik zal het biljarten en hem missen.
    Veel sterkte voor Anka, Boye, Didi en de kleinkinderen.

  • Mariëlla Beukers schreef:

    Een prachtig verhaal, een fijne herinnering! Ik kende Will maar heel zijdelings, en mocht enkele keren bijdragen aan Bouillon! Maar kijk daar met heel veel plezier en inmiddels weemoed op terug. Ook de vloeibare kant van het culinaire spectrum kwam regelmatig in Bouillon terug, met prachtige verhalen. Dank Will, voor je bijdragen aan culinair en vineus Nederland!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *