Sinds juli afgelopen jaar volgt Cees Grimbergen de jongere en de oude bewoners van verzorgingshuis Tuindorp-Oost. Zijn kennis Maria Piël (100) woont er al jaren. Aanvankelijk deed het verzorgingshuis hem denken aan een sterke aflevering van de MAX-dramaserie Hendrik Groen. Maar gaandeweg haalde de werkelijkheid de vermakelijke fictie in. OMANIDO (Oud Maar Niet Dood), zoals de actieve ouderen rond Hendrik Groen zich noemen, kreeg in de versie van Tuindorp-Oost steun van jongeren. De Raad van Bestuur van zorgconcern Careyn bekommerde zich op haar beurt meer om wat Inspectie en de Minister van Gezondheidszorg denken en vinden dan wat de oudere bewoners en de jongeren wensen.
Carin Gaemers maakt zich met Hugo Borst al jaren hard voor de ouderenzorg. Zij heeft kennis genomen van de ‘vertrekregeling’ van Meerdink bij Espria. Gaemers: “Dit getuigt van een stuitend gebrek aan moreel besef. Wat een grenzeloze brutaliteit om hiervoor zorggeld te gebruiken.”
Gaemers verbreedt de schijnconstructie rond Marco Meerdink naar wat de zorgsector al jaren doormaakt. Ze stelt: ‘Helaas is het type bestuurder Marco Meerdink in een groot deel van de zorgsector nog steeds de norm. Bestuurders interpreteren marktwerking als het recht op een salaris, bonussen en andere voordelen. Die beloningen zijn buitenproportioneel hoog als je kijkt naar de zorgsector waarin zij werken.’
Gaemers betrekt bij haar oordeel de ervaringen van de actiegroep van jongeren in Tuindorp-Oost. Zij constateerden dat de Careyn-managers geen boodschap hadden aan de wensen en verlangens van oud en jong in Tuindorp-Oost. Ze zegt: ‘Dit type bestuurder kiest via fusies voor grote zorgorganisaties. Dit heeft geleid tot enorm grote zorginstellingen. Ze worden vanuit de top geleid en volstrekt procesmatig aangestuurd. Binnen deze instellingen is de organisatie zélf belangrijker dan hun taak: het verlenen van zorg. Terwijl niet de organisatie centraal moet staan, maar de zorgvrager! En in dit geval: de zorgvrager én de jongeren die er woonden.’
De gouden handdruk
Han Noten bedacht als voorzitter van de Raad van Commissarissen van Espria samen met Meerdink de schijnconstructie voor de gouden handdruk. En houdt vol dat Meerdink er in 2016 voor zou werken. Wat hij nauwelijks deed. De verantwoordelijke voor het plagiaatrapport, prof.dr. Van Twist, stelt dat Meerdink zo’n 25 dagen gewerkt zou hebben. Noch Van Twist, noch Han Noten kan in de rapporten het schrijfwerk van Meerdink aantonen.
Hoe redde het bestuur van de Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel zich uit deze netelige situatie? Dat bestuur bestaat naast Han Noten uit Paul Loven (oud-PGGM) en Barbara Franssen. Noten was ooit gezaghebbend PvdA-Eerste kamerlid. Aan de Nuk legt Noten uit dat VWS-topambtenaren van Hugo de Jonge na het verhaal op FollowTheMoney kwamen informeren hoe het toch met die Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel zat. “Ik heb ze uitgelegd dat we een aparte Stichting hebben opgericht die buiten de Wet Normering Topinkomens valt.” De ambtenaren brachten dit verhaal over aan de Jonge, die het prompt in zijn antwoorden aan de Tweede Kamer opschreef. Zo hield Noten de pen van de minister van Volksgezondheid vast.
Noten stelt: “Wij hadden goede redenen om afscheid te nemen van Marco Meerdink. Het ging samen niet meer goed.”
Wat ging er niet goed? “Ik kan met u het individuele functioneren van een man als Meerdink niet bespreken.”
Han Noten geeft toe dat hij ‘knap veel last’ heeft van het gouden handdruk-verhaal. Hij vindt het ‘slecht voor zijn reputatie’ en ‘krijgt het de mensen niet uitgelegd’. Uiteindelijk concludeert Noten dat hij en de Raad van Commissarissen van Espria het goed gedaan hebben. “Laat ik het zo zeggen: ik ben er niet trots op, maar de constructie is wel WNT-proof.” En wat doet u tegen het gepleegde plagiaat? ‘Op die vraag reageer ik niet meer.’
Nadat FollowTheMoney onderzoeker Van Twist met zijn werkwijze confronteerde gaf hij het plagiaat toe. Van Twist: ‘Onder mijn verantwoordelijkheid is een intern rapport voor de Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel geschreven die in termen van verwijzingen naar het onderliggende bronmateriaal gewoon niet erg precies is.’ En: ‘Het zou netter/beter zijn geweest om bij overnemen van letterlijke citaten aanhalingstekens te gebruiken.’
Lichtvaardig suggereert Van Twist dat plagiaat wellicht niet erg is als de rapporten in een la blijven liggen. Hij stelt: ‘Mijn enige verweer hiertegen is dat het gaat om een intern rapport dat geen andere status heeft dan die van bijlage bij het interne eindrapport voor het bestuur.’
Han Noten heeft nog steeds 150.000 euro in de Stichting liggen. En heeft vertrouwen in het instituut dat plagiaat pleegde. Noten tegen de Nuk: ‘De NSOB heeft net een nieuw essay voor onze Stichting geschreven.’
Manifest
Carin Gaemers en Hugo Borst maakten in 2016 naam met hun manifest voor een betere ouderenzorg. Ze kregen 2,1 miljard euro extra los voor de ouderenzorg. Wat niet veranderde? In een deel van de bestuurlijke top bleef de managementcultuur. Bestuurders stellen nog te vaak het belang van de organisatie centraal. Gaemers: “Daarmee schaden ze de zorgvragers en hun familie. En ze kosten veel meer zorggeld dan nodig. Helaas dringt dat besef maar langzaam door. Zo kunnen bestuurders als Meerdink hier nog steeds mee wegkomen. De minister zou hier harder tegen moeten optreden.”
Dat ‘harde optreden’ tegen slecht functionerende zorg-toppers is niet de stijl van VWS-minister Hugo de Jonge. Zijn eigen inspectie en zijn eigen topambtenaren houden de huidige Careyn-Raad van Bestuur, mét Marco Meerdink, de hand boven het hoofd.
Gaat het manifest ‘Geef de ouderen hun stem terug’ dáár iets aan veranderen?
Careyn heeft in Utrecht diverse verpleeghuizen (Nieuw-Tamarinde, Rosendael, Warande en Swellengrebel), kleinere ‘verpleegunits’, thuiszorg en het verzorgingshuis Tuindorp-Oost. Careyn had in 2017 een omzet van 340 miljoen euro. Ook in Woerden, Vinkeveen en Maarssen staan Careyn-verpleeghuizen. Het concern is verder actief rond Rotterdam (Westland en de Zuid Hollandse Eilanden) en Breda.
Het verzorgingstehuis Tuindorp-Oost wordt gesloopt, en er komen levensloopbestendige appartementen voor terug. De dertig resterende bewoners bevolken nu de zogeheten laagbouw. Alle jongeren namen in december afscheid.
Han Noten geeft toe dat hij ‘knap veel last’ heeft van het gouden handdruk-verhaal. Hij vindt het ‘slecht voor zijn reputatie’ en ‘krijgt het de mensen niet uitgelegd’. Klopt, het is niet uit te leggen. Dit prominent lid van de PvdA zou door zijn partij geroyeerd moeten worden. Het is goed dat de oude Drees dit niet meer hoeft mee te maken.
Gek hè dat financieel sjoemelen slecht is voor je reputatie? In het normale leven hoef je dit niet aan ”de mensen ” uit te leggen, maar aan de rechter. Deze serie van Cees Grimbergen geeft inzicht in een wereld van zelfverrijking en harteloosheid; eersteklas journalistiek.