Wat gaat er mis bij Careyn? (2/4) – Het plagiaatrapport van Marco Meerdink

Sinds juli afgelopen jaar volgt Cees Grimbergen de jongere en de oude bewoners van verzorgingshuis Tuindorp-Oost. Zijn kennis Maria Piël (100) woont er al jaren. Aanvankelijk deed het verzorgingshuis hem denken aan een sterke aflevering van de MAX-dramaserie Hendrik Groen. Maar gaandeweg haalde de werkelijkheid de vermakelijke fictie in. OMANIDO (Oud Maar Niet Dood), zoals de actieve ouderen rond Hendrik Groen zich noemen, kreeg in de versie van Tuindorp-Oost steun van jongeren. De Raad van Bestuur van zorgconcern Careyn bekommerde zich op haar beurt meer om wat Inspectie en de Minister van Gezondheidszorg denken en vinden dan wat de oudere bewoners en de jongeren wensen.

Kan de crisis bij Careyn en in Tuindorp-Oost de top worden aangerekend? Ik vroeg het me het afgelopen half jaar herhaaldelijk af. In de verpleeghuizen, de thuiszorg en in verzorgingshuis Tuindorp-Oost ging de dagelijkse zorg door. Zo goed en zo kwaad als mogelijk bekommerde het personeel zich om de bewoners. Personeelsgebrek of niet. Hoge werkdruk of niet. De arbeidsomstandigheden waren en zijn er niet optimaal. Vooral de verzorgenden durven zich niet uit te spreken over de vele tekortkomingen in de zorgorganisatie. Op veel plekken binnen Careyn trof ik een sfeer van angst; voor hogere leidinggevenden, het hoogste management of simpelweg voor de Inspectie Gezondheidszorg die Careyn al tijden in het vizier heeft.

De Careyn-top zetelde jaren in een non-descript kantoorgebouw in Maarssenbroek, ver van patiënten, familieleden en personeel. Ver ook van hulpbehoevendheid, poepluiers en etensgeurtjes. Sinds enige tijd zit de Raad van Bestuur nu in een vleugel van verpleeghuis Nieuw Tamarinde, Overvecht-Zuid.

In de Careyn-huizen zien ze de Raad van Bestuur zelden tot nooit. Die Raad van Bestuur was de afgelopen jaren druk met rapporten, reorganisaties, de eigen vertrekregelingen, headhunters, de financiering door de banken en hoe de Inspectie Gezondheidszorg toch met Careyn zou omgaan. In die top (Raad van Bestuur, Raad van Toezicht en de zogeheten districtsdirecties) is het al jaren een komen en gaan van, vaak elders de laan uit gestuurde, managers. Op de werkvloer spreken ze smalend over ‘zeemeeuwmanagement’: binnenkomen, schijten en naar een volgende werkplek vertrekken.

De voorzitter van de Careyn-Raad van Bestuur is sinds anderhalf jaar Marco Meerdink. Hij wees diverse verzoeken tot contact af. Tot een interview was hij sinds juli vorig jaar niet bereid. Careyn’s voorzitter van de Raad van Bestuur neemt zijn telefoon nooit op, merkte ook de redactie van Zembla, dat aanstaande donderdag een aflevering aan Tuindorp-Oost wijdt. Ook wilde hij maandagavond bij DWDD niet met jongeren van het manifest ‘Geef ouderen hun stem terug’ in gesprek gaan.

Een enkele keer komt Careyn met een tekst naar buiten. Die luidt dan als volgt: ‘Er wordt op onze locatie Tuindorp-Oost zelfbewust en met grote inzet en passie gewerkt. De kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid staan daarbij steeds voorop. Er zijn in de afgelopen periode veel verbeteringen doorgevoerd in de organisatie voor onze bewoners alsmede om te voldoen aan de eisen van de aanwijzing van de inspectie.’

Mooie woorden. Vergelijkbare taal wordt in interne Careyn-rapporten gebruikt. Het Careyn-management creëert haar eigen -papieren- werkelijkheid. Die luidt ongeveer: ‘Het gaat hier fantastisch.’

Wie is de voorzitter van de Raad van Bestuur Careyn? Om het denken van deze zorgmanager te begrijpen, beschouwen we de vertrekregeling die hij met een van zijn vorige werkgevers overeenkwam. Die regeling eindigde twee jaar geleden en de werkgever heette Espria.

Espria is bij het grote publiek onbekend. Het is de mega-fusieorganisatie van GGZ, Jeugdzorg, verpleeghuizen en verzorgingshuizen in de Noordelijke provincies. Het is met een jaaromzet van 712 miljoen euro een van de grootste zorgconcerns van het land.

Ik zet de feiten op een rijtje.

– Op 1 januari 2016 vertrekt Marco Meerdink noodgedwongen als Espria-topman. Toch legt Espria in 2016 257.266 euro aan salariskosten voor Meerdink op tafel. Ook blijft hij op kosten van premie- en belastingbetalers in een lease-Volvo rijden. Die kost in 2016 34.392 euro.

– Salaris en lease-auto worden in de speciaal voor Meerdink opgerichte Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel ondergebracht. Hij is de enige werknemer in de Stichting. Als tegenprestatie moet Meerdink in 2016 een rapport over de toekomst van de zorgsector schrijven.

– Deze Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel huurt voor het onderzoek en schrijfwerk de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) in. Kosten: 77.501 euro. Dat bedrag wordt niet gekort op Meerdinks salaris.

– Het rapport bestaat uit een notitie en drie deelrapporten; in totaal 100 pagina’s. Het kost dus in totaal 369.334 euro. In het eindresultaat is niet één traceerbare bijdrage van Meerdinks hand te vinden. De Stichting blijkt een schijnconstructie om Meerdink een gouden handdruk te kunnen geven.

– Van het honderd pagina’s tellende eindresultaat bestaan er zestig uitsluitend uit teksten uit andere rapporten en notities, zonder duidelijke bronvermelding. ‘Plagiaat’, oordeelt de Maastrichtse hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot. De tekst is bovendien geschreven in een voor gewone burgers ondoorgrondelijk bestuursjargon. Wie er kennis van wil nemen, kan zich er doorheen worstelen: Deelrapport 1 – Institutioneel perspectief ; Deelrapport 2 – Klantperspectief ; Deelrapport 3 – Sturingsperspectief ; SOSZ Het onderzoek.

– Verantwoordelijk voor het ‘plagiaat-rapport’ is prof.dr. Mark van Twist, van de prestigieuze aan het Lange Voorhout gevestigde NSOB (Nederlandse School voor Openbaar Bestuur). Van Twist stelt dat Meerdink in 2016 ongeveer 25 dagen werkte aan onderzoek voor de notitie ‘Naar waarde(n)volle zorg’ en de drie deelrapporten. Dat betekent een dagsalaris van € 11640, inclusief lease-auto.

– In wetenschappelijke kringen blijft het na publicatie in december 2018 stil over de door Professor van Twist en zijn staf gepleegde plagiaat. Van Twist is behalve directeur van de NSOB, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit (specialisatie: ‘bestuurs- en beleidsadvisering in publiek-private context’). Hij zit bij de Algemene Rekenkamer, is docent aan de Berlijnse Hertie School of Governance en heeft binnen en buiten de zorg nevenfuncties.

– Over het eindresultaat van 100 pagina’s is volgens Van Twist twee keer door vijftien zorgtoppers geconfereerd. Plaats van handeling: Hotel Karel V aan de Springweg. Bijzonderheden over die twee conferenties wil de voorzitter van de Stichting Onderzoek Systeemvraagstukken Zorgstelsel, Han Noten, niet geven. Namen van de aanwezigen worden geheim gehouden. Wel erkent Noten (ook voorzitter van de Espria Raad van Commissarissen) dat met het inmiddels twee jaar oude rapport niets wordt ondernomen. Het ligt in een la en verstoft.

Careyn heeft in Utrecht diverse verpleeghuizen (Nieuw-Tamarinde, Rosendael, Warande en Swellengrebel), kleinere ‘verpleegunits’, thuiszorg en het verzorgingshuis Tuindorp-Oost. Careyn had in 2017 een omzet van 340 miljoen euro. Ook in Woerden, Vinkeveen en Maarssen staan Careyn-verpleeghuizen. Het concern is verder actief rond Rotterdam (Westland en de Zuid Hollandse Eilanden) en Breda.

Het verzorgingstehuis Tuindorp-Oost wordt gesloopt, en er komen levensloopbestendige appartementen voor terug. De dertig resterende bewoners bevolken nu de zogeheten laagbouw. Alle jongeren namen in december afscheid.