Nou vooruit. De Utrechtse kramen kunnen nog wat langer blijven staan waar ze staan. Tot oktober 2025. Er is meer tijd nodig om te bedenken hoe het verder moet. Wethouder Susanne Schilderman laat weten in oktober van dit jaar met een geheel nieuw raadsvoorstel te komen en schetst alvast de eerste contouren. Zo gaat ze op zoek naar criteria om vergunningen toe te wijzen, zoals binding met de wijk en duurzaamheid. Ze gaat ook op zoek naar nieuwe locaties. En er is een plechtige belofte de standplaatshouders en hun branchevereniging nu wel bij de plannenmakerij te betrekken.
De uitslaande brand is voor even geblust. Morgen gaan ze het er in de Utrechtse raad opnieuw over hebben. Er wordt een petitie aangeboden en moties ingediend. En dan kan Schilderman opnieuw aan de slag.
In Italië gaat het er harder aan toe, meldde De Groene vorige week. Daar gaat het om de vergunningen van strandtenthouders die van Europa openbaar moeten worden aanbesteed terwijl ze net als de kramen op de Kleinesingel of de Jansburg in Utrecht soms generaties lang in handen van één familie zijn. Vissersfamilies hebben aan de Italiaanse kusten alles stapje voor stapje zelf opgebouwd, het lijkt onbestaanbaar dat de strandtenten straks door onbekenden vergunninghouders worden gerund.
Europa speelt het hard en dreigt toegezegde coronagelden – het gaat om miljarden – niet uit te keren. De omzet van de strandtentbusiness in Italië wordt over 2022 geschat op 312 miljard euro. Dat is andere koek dan de Utrechtse kaas- en bloemenkramen. Ondanks de reusachtige druk weigert de rechtse premier Georgia Meloni aan de eisen van Europa te voldoen. En ze begint langzaam steun te krijgen uit onverwachte hoek, bijvoorbeeld van de deftige Italiaanse krant Corriere della Sera, een doorgaans gezagsgetrouwe aanhanger van het ‘regels zijn regels-principe’. Ook in Italië is 1 januari 2024 de deadline. Het is moeilijk voor te stellen dat de loopgraven met oudjaar zijn verlaten.
Bolkenstein
In Utrecht is het grappig genoeg de VVD die – samen met Utrecht Solidair – het meest fanatiek ten strijde trekt tegen de openbare gunning van de standplaatsen, terwijl het basisidee toch echt uit de koker komt van eurocommissaris en VVD-coryfee Frits Bolkestein.
Voor wie nog denkt dat de Utrechtse situatie het gevolg is van de lange arm van Europa, is het nuttig te weten dat het tien jaar geleden niet Bolkestein was, maar de Utrechtse gemeenteraad die de oude standplaatsverordening weg wilde hebben. Er kwam geen Europese richtlijn aan te pas, het was allemaal gewoon aan de Ganzenmarkt bekokstoofd.
Het raadsvoorstel uit 2013 werd destijds verdedigd door GroenLinks-wethouder Mirjam de Rijk die geen kind had aan de raad want die vond het allemaal best. Wat niet zo gek was, omdat toen alles draaide om een betere verordening waar iedereen baat bij zou hebben: meer zekerheid voor de standplaatshouders, meer inkomsten voor de gemeente, duidelijke kwaliteitseisen, minder regelzucht, administratief minder omslachtig … und so weiter, e cosi via.
Wie kon daar tegen zijn? Nieuwe plekken zouden openbaar worden gegund, dat werd in het voorbijgaan gemeld, maar dat dit tien jaar later tot dit slagveld zou leiden had geen mens in de gaten. Zodat eind vorig jaar die arme wethouder Susanne Schilderman nietsvermoedend in d’r eentje aan het Jaarbeursplein de arena werd ingestuurd en daar de rommel mocht opruimen die de gemeenteraad en de bijbehorende wethouders bij elkaar bleek te hebben verzameld. Ze mocht de verbijsterde standplaatshouders vertellen dat hun nering zou worden verloot en dat ze hoe dan ook per 1 januari aanstaande hun plek kwijt zouden zijn. Even doorbijten. Op een enkeling na waren raadsleden in die arena collectief afwezig, wat ze er niet van weerhield een week later in de raadszaal voor volle publieke tribunes moord en brand te schreeuwen.
Drie keer raden wie uiteindelijk in de kou stonden.
Hoopvol
Het minste wat de Utrechtse raad van zichzelf mag vragen is om de standplaatshouders daar niet te laten staan. Een gedoogperiode van ruim anderhalf jaar lijkt reuze redelijk, maar is dat niet voor wie een half jaar geleden nog van niets wist en normale investeringen heeft gedaan die je in zo’n korte tijd nooit kunt terugverdienen. Zoals het ook onverteerbaar is dat sommige kwetsbare ondernemers van hun broodwinning worden beroofd en zonder enige ondersteuning op straat worden gezet maar dan zonder kraam.
Het is een hoopvol signaal dat Schilderman inziet dat ze helemaal opnieuw kan beginnen. Het begin van iets beters.
Klopt als een bus, Bert. Helemaal eens. Wég met die ‘geleide’-economie: stukje markt door de overheid genaast – marktwerking en vermarkting van de markt! Zie het thans dreigende Euro/Italiaanse ‘model’. De overheid als private partij, foei!
Uitstekend artikel en dat Utrecht maar het voorbeeld mag geven aan overige steden (en graag ook Italië) door een andere, voor alle partijen gunstige koers te gaan varen!