Het nieuwe voorstel voor de verdeling van de tachtig standplaatsen in Utrecht dat na eerste lezing door veel standplaatshouders nog voorzichtig positief werd ontvangen heeft zijn glans alweer verloren. De gemeenteraad is er nog steeds niet van overtuigd dat het allemaal goed gaat werken. En de Utrechtse straatverkopers zijn het geloof in een goede afloop definitief kwijt.
De lege publieke tribune was gisteren een treurig signaal van opgegeven moed. Een jaar geleden wisten de standplaatshouders zich nog gesteund door een bomvolle raadszaal die in vuur en vlam stond nadat wethouder Susanne Schilderman de kooplieden had meegedeeld dat ze hun plaatsen alleen konden behouden als ze de gemeentestaatsloterij zouden winnen.
Er was grote woede onder de raadsleden die van schrik de taal van de straat gingen spreken. Er vielen krachttermen als dat het ‘klote was’, alsmede ‘een ongekende puinhoop’ onder meer als gevolg van een ‘EQ van nul’. Van die politieke hartstocht was gisteren weinig over.
Wel werd er net als vorig jaar uren gedebatteerd. Opnieuw zonder dat duidelijk werd of het echt anders, beter en menselijker zal gaan worden. Wethouder Schilderman heeft beslist haar best gedaan het midden te vinden tussen de wensen van de raad en de eisen (gelijke kansen voor iedereen, wie kan daar tegen zijn) die de Europese en Nederlandse wet stelt aan het verlenen van vergunningen.
Dat klinkt heel niet slecht behalve als je hoort hoe het verder gaat
Maar inmiddels is ook duidelijk dat de standplaatshouders gewoon nog steeds grote kans lopen hun plek te verliezen. Niet langer door loting – hoewel ook dat nog steeds aan het eind van de procedure een optie blijft – maar nu door een krakkemikkige procedure waarbij met selectiecriteria wordt gewerkt. Dit op verzoek van de raad, daar niet van.
Om aan loten te ontkomen is bedacht dat de standplaatshouders die de meeste binding met de wijk hebben of de duurzaamheid dienen de beste kans hebben op een plek. Dat klinkt heel niet slecht behalve als je hoort hoe het verder gaat.
Namelijk. Wie denkt dat ie een band met de wijk heeft opgebouwd omdat ie er al dertig jaar staat, heeft het niet helemaal begrepen, Want dat is in het nadeel van een nieuwkomer. Omdat ie geen verleden kan hebben. En dan is er niet langer sprake van een gelijk speelveld. Dus moet de binding met de wijk bestaan uit plannen voor de toekomst. Stageplaatsen, leerwerkplaatsen, niet verkochte bloemen uitdelen aan arme wijkbewoners u zegt het maar. Een selectiecommissie van drie mensen maakt de keuze. Deze commissie wordt alvast veel succes gewenst.
Voorzichtige pogingen in de raad om hier niet zo streng over te doen, haalden het niet bij de wethouder
Daarnaast zijn er nog meer eisen die voor iedereen nieuw zijn behalve voor hen die nog weten wat er tien jaar geleden in oekazes heeft gestaan. Standplaatsen zijn ambulant, kramen moeten verplaatsbaar zijn. Ofwel: op wielen staan. Op dagen dat de vergunninghouder er niet staat, moet de kraam ook weg. Sinds mensenheugenis was dat niet nodig maar straks wel. Dat betekent voor velen: nieuwe verrijdbare wagens kopen, stallingen huren, groot rijbewijzen halen. Voorzichtige pogingen in de raad om hier niet zo streng over te doen, haalden het niet bij de wethouder die soms opeens genoeg leek te hebben van al die coulance.
Er wordt nog gekeken hoe lang de looptijd van de vergunning straks gaat worden. De wethouder wil twaalf jaar, de standplaatshouders en hun branchevereniging willen minstens vijftien jaar. Nodig om de gedwongen investeringen terug te verdienen.
Op 1 oktober 2025 is de gedoogperiode voor de huidige standplaatshouders voorbij. Dan houdt het op, nog geen twee jaar later dan die eerste datum – 1 januari 2024 – waarover vorig jaar iedereen nog zo woedend was. Hoeveel is er nu helemaal echt veranderd? Is er meer uitzicht op een behoorlijke behandeling voor de standplaatshouders zoals iedereen wilde? We hebben ons stinkende best gedaan, is de politieke overtuiging. We worden in de steek gelaten, zegt de lege publieke tribune. Het is allebei waar.
Zij worden gezien en behandeld als mensen wier tijd is gekomen, economisch dor hout
Blijft over wie er aan het langste eind trekt. En dat is de juristerij die voorbij gaat aan de grote sociale gevolgen voor een groep kleine, lokale ondernemers, al jaren dragende gezichten van de stad. Zij worden gezien en behandeld als mensen wier tijd is gekomen, economisch dor hout, rijp voor de sloop net als hun wrakke kramen zonder wielen.
De opdracht was een list te verzinnen, maar de letter van de wet heeft gewonnen. Een in aanbestedingsrecht gespecialiseerde wetenschapper plaatste vorig jaar in het AD kanttekeningen bij de vraag of je een vergunning met zo’n relatief kleine economische waarde eigenlijk wel voor iedereen in de EU op deze manier moet openstellen. ‘Dit is een pervers effect van Europese regels’, zei hij.
We kunnen ook voormalig stadsdichter Ingmar Heytze het laatste woord geven. Wie de betonnen trap op weg naar de raadszaal beklimt, loopt tegen deze versregels op en mag zich afvragen wat ervan terecht komt:
Gun ons de wijsheid van uw bewoners
Laat deze raad hun vragen horen
En hun ware spreekbuis zijn
(Uit: Nieuw Utrechts Ambtsgedicht)
Er zijn werkelijk geen woorden voor. Hardwerkende kraamhouders die in de stress worden gegooid met allerlei gevolgen van dien. Tenietgedane investeringen, gezondheidsproblemen en waarvoor? Vanwege een onzichtbare macht die het gezonde regionale ondernemersklimaat overruled en volgzame volksvertegenwoordigers. Een echte kwaal. Is er overigens ook bemoeienis voor de toewijzing van stadsdichters, zit daar ook een termijn aan of is dat een benoeming voor de eeuwigheid…
Wat betreft de stadsdichter, Lodewyk. Ingmar Heytze is al lang geen stadsdichter meer
Ongelooflijke starheid van een wethouder die totaal niet begrijpt wat gevolgen hier van zijn en zich wel heel gemakkelijk verschuilt achter zgn. Europesche regelgeving.
De gemeente weer op kosten en problemen jagen en weer een duidelijk voorbeeld dat deze dame geen idee heeft wat er leeft in de samenleving.
Prachtig geschreven, dit intreurige verhaal. Ik schaam me diep voor ons stadsbestuur.
Slim gespeeld door het stadsbestuur. Op den duur zakt de verontwaardiging van de Utrechters weg en dan druk je je zin alsnog door. “De wethouder leek opeens genoeg te hebben van de coulance.” Dat zinnetje zegt alles. Ik heb op mijn beurt meer dan genoeg van deze wethouder.
Het bewijs van politiek opportunisme. Of de waan van de dag. De politiek vindt het wel best zo. En weer raken burgers het vertrouwen de in de politiek kwijt.