Supergezellig, ons schone stadsie

Dit weekend staken meer dan honderd plandelaars, ploggers en andere opruimhelden die 030 wat schoner en groener maken de koppen bij elkaar. Onder het motto ‘Utrechts Ons Schone Stadsie’ werd op een inspiratie-evenement op Kanaleneiland nagedacht wat bewoners en gemeente nog meer kunnen doen in de strijd tegen zwerfafval. Er werd ook muziek en kunst geproduceerd, maar zero waste.

De zaal van Huis van Vrede zat zaterdag bomvol, met vertegenwoordigers uit alle windstreken van Utrecht. Het oudste opruiminitiatief (Lunetjes, al sinds 1987 een jaarlijks terugkerend fenomeen) was van de partij, en een van de jongste (Attila, de Plandelboy van Kanaleneiland) mocht op het podium vertellen over zijn Jeugdjournaal-avontuur en opruimacties met buurtgenoten.

Voor een andere bekende Utrechter -wethouder Susanne Schilderman- was de Utrecht Schone Stad Live-bijeenkomst een passend slot van de Week van de Afvalhelden. Daarin worden de vuilnismannen en -vrouwen, groenbeheerders en andere afvalprofs in het zonnetje gezet, en vandaag viel die eer ten beurt aan de vrijwilligers en burgers van de stad die zich solo of met hun community inzetten om 030 mooier en schoner te maken. Ervaringsdeskundige Schilderman vertelde over de positieve energie die bij het plandelen aan de grijpstok blijft hangen, iets dat op blikken van herkenning in de zaal kon rekenen.

Transformaties
Parkmaker Marit Overbeek pleitte voor een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid, maar zij is dan ook guerrilla gardener die met mobiele tuinen en zaadbommetjes het versteende Rotsoord aan het transformeren is tot groene oase Bosoord. De in Utrecht werkende Indiase Angelina Kumar bracht een heel andere transformatie mee: van sigarettenpeuk, dankzij de wonderlijke krachten van mycelium, tot eerste stam van wat een grote peukenbos-installatie moet worden. En kunstenaar Sandra Westgeest zette in een workshop de aanwezigen aan het werk om van een waardeloos blikje een kunstige kever te fabriceren.

Voorkomen is beter dan genezen
De keynote werd verzorgd door Elisah Pals, de aanjager achter Zero Waste Nederland. Pals wil een stapje verder gaan dan plandelen en ploggen, of beter gezegd: dat een paar stapjes voor zijn, door (zwerf)afval te voorkomen. Haar eigen afvalreductie ontstond per toeval, toen ze om gezondheidsredenen haar dieet omgooide en inzette op natuurlijke producten. Dat resulteerde in meteen de helft minder plastic in de afvalbak. Pals rekende ook af met de misvatting dat duur en duurzaam synoniem zijn. Met haar Zero Waste-levensstijl bespaarde zo binnen de kortste keren zoveel, dat ze als vanzelf de 1300 euro op haar bankrekening had die nodig waren om een gedroomde ooglaseroperatie te bekostigen.

Rondje om de kerk
Verder was er een afvalrace als quiz, en uit België was Bernard Herbert overgekomen om met een aantal opgeruimde lieden en ‘zijn’ WePlog-app letterlijk een rondje om de kerk te maken en de buurt virtueel groen in te kleuren. De Utrechtse wereldreiziger Tjerk Ridder luisterde het geheel muzikaal op en in een aantal brainstormsessies konden afvalrapers de diepte in gaan. Zo noteerde Schone Stadscoach Robert Camphuysen suggesties voor de gemeente in het goedbezochte onderdeel Coach de Coach. “Bijvoorbeeld om het bedrijfsafvaltoerisme strenger aan te pakken en beter te controleren. Maar ook dat evenementen in onze stad nog meer zero waste moeten worden, met betere of duidelijker regels.”

Wordt vervolgd
Na de lunch konden de opruimhelden weer huiswaarts, in de wetenschap dat ze aankomende opruimacties niet hoeven te missen, omdat die op het platform BuurtNatuur030 komen. Kanaleneiland-kartrekker Coen Mobach die het evenement samen met Schone Stad Coach Camphuysen en uw eigen Plandelman organiseerde vatte het treffend samen als “een reünie van vrienden die ik nog niet kende.” En misschien wel de meest bemoedigende opmerking kwam een paar uur na het slot binnen op de telefoon. “Ik heb zin in de volgende plandeldag”, appte Attila. Wij ook!