Triple Chess

Shite… ik had mezelf beloofd om nooit meer iets met politiek te doen. In artistieke zin dan, na ‘17th of September… 1970’. Toch zat ik in 2016 ineens weer aan een surrealistische schets te werken, in Frankrijk tijdens onze vakantie, die doordrenkt was met politiek, geopolitiek wel te verstaan. Met het gevolg, menselijk leed, als focus. Het voelde als een roeping om dit vast te leggen en zou het minst gelikete werk van mijn hand ooit worden op facebook. Eerlijk gezegd begrijp ik dat goed want als ik de ‘roeping’ niet had gevoeld, had ik het zeker niet durven dromen om dit werk te maken.

Ja, het jochie is Aylan. Het wereldberoemde slachtoffertje in het spinnenweb genaamd Syrië. Van oudsher een zeer olierijke, soevereine staat die met ijzeren hand werd en wordt bestuurd. 

Ik werd door dit tafereel getroffen ondanks dat ik wist dat er al duizenden mensen waren verdronken, op weg naar een veiliger leven. Wellicht zou dat gevoel minder intens zijn geweest als ik geen vader was geworden maar de houding van Aylan op dat strand, leek pijnlijk veel op de houding waarin we onze eigen Ian wel es aantroffen in z’n bedje. Heerlijk slapend… maar Aylan zou niet meer wakker worden en Ian gelukkig wel. Ik voelde een vreemde verbondenheid en een soort van woede.

Ik plaatste Aylan in het midden, met een kaart van het Midden-Oosten als achtergrond die ik verdeelde in acht bij acht vierkante velden van 4 x 4cm…. schaakbord één. De binnenste vier bij vier velden, kregen ook weer een schaakbord met velden van 2 x 2cm. Schaakbord twee… en hetzelfde trucje paste ik nogmaals toe voor een derde schaakbord met velden van 1 x 1cm. Triple Chess. Het ging een surrealistische gouache worden, zo surrealistisch dat deze vooralsnog zijn weerga niet kent in Utrecht. 

Zo zag ik het en zo zie ik het nog steeds. Via de mainstream media zien we schaakbord één met veel bombarie. Door onafhankelijkere, minder bekende media zien we schaakbord twee en door rebellen en dwarsdenkers als Assange, Manning en Snowden, zien we schaakbord drie. Zolang we maar blijven inzoomen en in dit werk met de zoeker van een echte spiegelreflexcamera… of iets vernietigends als een camera aan de kop van een bom, op duizenden kilometers ver afgeschoten van een drone. ‘Het is maar een spelletje…’ 

Het werd een pittige klus en ook ‘a wee bit’ emotioneel want Aylan vond ik geen makkie. Z’n hoofdje in Syrië, met z’n kruintje tegen de Turkse grens. Toch maakte ik er uiteindelijk een grenzeloos geheel van. Alleen grenzen tussen woestijn, bos, bergen, kust en zee. 

Denkbeeldige maar helaas veel te serieus genomen grenzen maken dat mensen soms willen vluchten. Over hun eigen en door potentaten gestelde grenzen heen. Vooral de grenzen in het Midden-Oosten zijn bijzonder, ooit door het Westen bepaald door de ontdekking van olie aldaar en bruikbare regimes… en ‘gek’ genoeg niet tot nauwelijks veranderd, tot 1948. Door dit besef en op de hoogte van de geschiedenis tot op heden, wist ik welke kleur ik moest geven aan het ‘vizier’. Na dit werk wilde ik dus echt nooit meer iets politieks maken en tot nu toe lukt dat. Of ik het volhoud? Kan lastig worden in deze surrealistische tijd. Ik beloof niks.

Good night & good luck.