Standplaatshouders voorzichtig positief over voorstel wethouder: “De menselijke kant lijkt nu naar boven te komen. En dat is mooi”

Utrecht wil een stad zijn waarin alle voorzieningen dichtbij zijn, een stad met levendige wijken en 
vitale winkelgebieden. Standplaatsen zorgen voor een gevarieerd aanbod, levendigheid en 
ontmoeting in de wijk. Dat schrijft wethouder Susanne Schilderman in de aanhef van haar nieuwe voorstel over hoe de vergunningen verdeeld gaan worden. Een heel andere wind. Utrechtse straatverkopers zijn voorzichtig positief.  

Voor de Utrechtse standplaatshouders, verkopers van bloemen, broodjes, ijs, vis en kaas, ziet de toekomst er opeens anders uit. Een stuk zonniger. Ze zijn er zelf nog niet helemaal gerust op, een polonaise zit er nog niet in, maar het ziet er naar uit, of nee, laten we het zeggen in de woorden die  bloemenverkoper Berry Roomenburg in Overvecht gebruikt: ‘ik heb een lichte hoop dat het een heel eind goed komt’.  
Dat had een jaar geleden nog niemand gedacht. Gisteren kwam het college van b en w eindelijk voor de draad met een nieuw voorstel over hoe de vergunningen in de stad voortaan worden verleend. En dat valt goed bij veel standplaatshouders en de branchevereniging voor Ambulante Handel (CVAH) die zich met heel veel anderen de benen uit het lijf heeft gelopen voor een betere wereld op de Utrechtse stoeptegels. Bijna een jaar geleden werden de standplaatshouders nog overvallen door de mededeling dat ze hun vergunning per 1 januari 2024 konden inleveren, dat loting zou bepalen of ze die eventueel zouden kunnen terugkrijgen en – dan wisten ze het maar vast – die kans niet groot was. Europese regelgeving liet de gemeente geen andere keus. Vandaar. Dank voor uw begrip.  
De manier waarop dat allemaal werd meegedeeld was zeldzaam lomp en dat hebben ze op het stadhuis geweten. Bijna iedereen die zich in deze stad met iets meer bezighoudt dan het eigen huishouden was er ontdaan van. De storm van kritiek ging niet liggen en er zat voor verantwoordelijk wethouder Susanne Schilderman niks anders op dan helemaal opnieuw te beginnen.  

En dat is gebeurd. Loten is van de baan. Als er zich op de bestaande plekken maar één iemand aanmeldt, dan kan de bestaande vergunninghouder blijven staan. Waar nu bloemen worden verkocht, mogen straks ook bloemen worden verkocht. Hetzelfde geldt voor een broodje op een brug.  Dat vergroot de kans dat bestaande vergunninghouders kunnen blijven. Dienen zich meerdere gegadigden aan, dan wordt op basis van selectiecriteria (duurzaamheid en binding met de wijk) bepaald wie de vergunning krijgt. Is die eenmaal binnen, dan blijft die 12 jaar geldig, ook dat is een verruiming. Het waren er nu tien. 

Van de huidige 81 plekken komen er veertien vrij en er wordt – gezien de groei van de stad – ook uitgekeken naar nog meer standplaatsen. Dat biedt mogelijkheden voor nieuwkomers die overigens gewoon kunnen meedingen naar de bestaande plekken. Hoe de procedure er straks gaat uitzien als er voor de bestaande plekken meer gegadigden zijn, is nog niet duidelijk. Want hoe bepaal je zoiets als binding met de wijk? Dat wordt nu even geparkeerd als een detail dat nog moet worden uitgewerkt. 
De plannen zijn overigens niet helemaal gratis. De kosten van de handhaving worden straks verhaald op de standplaatshouders die een huurverhoging van 13 procent krijgen.  
 
Europese wet

Wethouder Susanne Schilderman laat in een toelichting op de plannen weten: ,, Als wethouder wil ik de standplaatshouders zo veel mogelijk zekerheid bieden binnen de ruimte die de Nederlandse en Europese wet ons biedt. Met het nieuwe beleid geven we iedereen een eerlijke kans op een standplaats en voldoen we dus aan de wet, maar hebben we oog voor het belang van de standplaatshouders van Utrecht en de wensen van de gemeenteraad, bijvoorbeeld door binding met de wijk als selectiecriterium op te nemen. De komende maanden houden we goed contact met de standplaatshouders en de verdere uitwerking van het beleid.” 

“Ik vind het allemaal redelijk geruststellend’’, zegt bloemenverkoper Berry Roomenburg die met zijn kiosk al achttien jaar bij Daelwijck op de Franciscusdreef staat. ,,De buurt mag straks gaan uitmaken wie er komt te staan, dan komt het bij mij wel goed. Ik begrijp alleen niet waarom dit niet al eerder kon, dat had een hoop stress gescheeld. En we mogen dus deze hele kermis zelf betalen. Dertien procent huurverhoging kan ik niet doorberekenen aan mijn klanten, dus dat gaat gewoon van mijn winst af. En ik word er toch al geen miljonair van.’’ 

Aygül Sen van de branchevereniging CVAH stelt tevreden vast dat het college op alle belangrijke punten een draai heeft gemaakt. “Wij hebben steeds gezegd: kijk niet naar de juridische bezwaren, maar naar wat wel kan. Dat is nu gebeurd en daar zijn we blij mee. De duur van de vergunning is van tien naar twaalf jaar gegaan, maar wij vinden dat nog te weinig. Het zou er minstens vijftien of twintig moeten zijn. Met de nieuwe emissieregels moeten veel vergunninghouders straks zeer grote investeringen doen die je niet in twaalf jaar kan terugverdienen. Daar zal nog verder over gesproken moeten worden.’’ 
Op de werkvloer is nog niet iedereen er helemaal gerust op. Bloemenman Nico van de Ven (53) zag het even heel zwaar in toen hij in november 2022 een briefje kreeg waaruit hij kon opmaken dat ie mocht vertrekken in de bocht van de Kleine Singel en de Blauwkapelseweg. Daar loopt ie veertig jaar rond, al in de tijd dat zijn grootvader er zijn eerste bloemenstal had. “Ik heb er altijd een zakcentje verdiend en nu is het mijn broodwinning. Ik zou echt niet weten wat ik anders zou moeten doen. Ik weet nu nog niet helemaal zeker wat er gaat gebeuren.’’ 

Venezia
In het oude voorstel van het college zouden de standplaatsen op de Jansbrug (Venezia) en op de Bakkerbrug (o.a. Broodje Ben) vervallen om de doorstroming van voetgangers niet langer te belemmeren. Ook dat is – op verzoek van de gemeenteraad – van tafel.  
Romana De Lorenzo laat vanuit Cadore in noord-Italië weten dat ze denkt dat de nieuwe plannen voor de meeste standplaatshouders positief uitpakken. “Volgens mij is dit een goede en eerlijke manier is om de plekken te verdelen.’’ Over de binding met de buurt, ze is aan de voet van de Jansbrug geboren, maakt ze zich geen zorgen. “Je moet ook iets toevoegen op die plek. Dat doen we al. Voor veel jonge mensen zorgen we voor stageplekken en eerste werkervaringen. Wat is het om een baantje te hebben en verantwoordelijkheid te dragen.’’ 
Alle onzekerheid heeft ook haar veel stress bezorgd. “Maar nu ben ik positief gestemd. De menselijke kant lijkt nu naar boven te komen. En dat is mooi.’’