Maarten Baas ontwierp een kunstwerk voor de gevel van de nieuwe bibliotheek. Morgen bepaalt de welstandscommissie of het er mag komen. Felix Visser heeft een duidelijke mening: “Blijf met je poten af van het postkantoor.”
Het is de kunst om uit alle hoeken en kieren meedogenloos jubeltonen te mobiliseren, bedrieglijke sporen te verspreiden, gespierde termen in te zetten. Laten zien dat je klaar bent voor het debat, de ultieme krachtproef. De kunst om zilveren tongen te werven die mogelijk opdoemende vragen over bestedingen rechtlispelen met een standaardrepertoire van sofismen in fluweel. Afgerond met een suggestie die tot opluchting zou kunnen leiden: “Het werk is bovendien zonder blijvende sporen ook weer weg te halen.” Dat is inderdaad een hele geruststelling, dus dan komt het wel goed – denkt de argeloze.
Librarys is vast zo bedoeld, wellicht om schurend en tot nadenken dwingend te zijn
Een mantra, zo groot als het kunstzinnig bemozaïekte Vredenburg, even onpraktisch als onbegrijpelijk en nutteloos en toch peperduur. Kunst die schuurt en tot nadenken dwingt, jazeker, die vrolijk is en grappig, die dwingend aandacht eist voor de entree van de bibliotheek. Die anders wellicht over het hoofd gezien zou kunnen worden? Toegegeven, dat zou een ramp zijn! Ik zie zoekenden al vertwijfeld elkaar de weg vragend heen en weer rennen. Maar laten we eerlijk zijn, het verschil tussen de variant op de leesrichting van Bibliotheek (toegegeven, de pijl met verticale tekst is herkenbaar, maar stoffig en verstikkend saai) en die van Albert Heijn lijkt groot en duidelijk genoeg om misverstanden te voorkomen. Van mensen die naar de bibliotheek gaan mag worden verondersteld dat ze kunnen lezen. Maar wacht, ik was te snel: gelukkig is daar, in de oogverblindende kakofonie van Las Vegas-kleuren, in stralend geel maar in bescheiden scriptachtig korps in lichte jubelstand, wel degelijk een woord te ontcijferen dat zou kunnen verwijzen naar iets met boeken. Librarys is vast zo bedoeld, wellicht om schurend en tot nadenken dwingend, speels tegelijk, verband te leggen met bibliotheek. Tot nadenken dwingt het zeker, want het is verkeerd gespeld. Of is het in de kakelbonte pastiche misschien een razend verfijnd detail om de lezertjes meer zekerheid te geven over waar ze op het punt staan binnen te treden?
Egoloftuitingen
De creatieve W.C. Eend, aka Maarten Baas, schepper van het schurende en dwingende werk, laat zijn gekwaak niet onderbreken, of het nu gaat over contrasten, het extroverte leven gesublimeerd in de horeca rond het plein, of het introverte leven van studystudystudy in de speelse variant van de Librarys. Het schuiven en schuren kunnen we aan hem overlaten! Het gebouw in het werk meenemen, geïnspireerd door de overgenomen kleuren van het oude glas-in-loodraam – of juist weer niet, dat maakt het zo spannend – of toegeven aan de onweerstaanbare uitdaging om een complementair contrast – of ook weer juist niet – te maken? Op zoek naar het contrast tussen de strakke lijnen van het gebouw en aan de andere kant het confronterende effect van de kleuren- en vormenwirwar van zijn zelfbedachte concoctie? Kunt u het nog volgen? Wat een quatsch! Vertel in eigen woorden en kleur de plaatjes in!
Het is W.C. Eend gelukt een creatie te wrochten die Amerikanen ‘The Tecnicolor Yawn’ noemen. De veelkleurige geeuw, kort na de pizza met te veel olio piccante en schrale wijn. Ook wel heel beeldend genoemd ‘Driving the Porcelain Bus’ – op de knieën, zich met de handen aan de rand van de blanke potten van Petrus Regout (Sphinx) of Villeroy & Boch vastgrijpend – als achter het stuur in de autobus, en dan die explosieve maar opluchtende braakhoest. Tranen in de ogen, rauwe keel, bek vol zoutzuur. Streetfood.
Op straat is dit effect in een ‘levende’ stad vaak te zien in vormen van gestolde spetteringen als resultaat van te veel en te duur zuipen en te veel en te vet vreten. Zo, dat is eruit, hoeft de braker niet op te ruimen, dat wordt de volgende dag gedaan door mistroostige, moedeloze neringdoenden met tuinslang en schrobber. Deze verbeelding van de chaotische kant van het leven door W.C. Eend, van horeca aan het feestelijke plein, tot en met de door stapels fietsen groepsgenaaide haas en het konijn, moet nu op stevige wijze de aandacht voor de entree van de bibliotheek opeisen. Samengevat: aan de ene kant de kleine festivals en lachende mensen, het ‘Ene Nu’ en aan de andere kant het intellectuele aspect, The Intellectual Heritage, dat is de Clash die W.C. Eend zocht als het ‘Andere Nu’. Gelukkig maar dat iemand het uitlegt. Toch?
Blijf met je poten af van het postkantoor
Ik vind het niet mooi, dat zal duidelijk zijn. Het moet nog ‘door’ de welstandscommissie die vroeger schoonheidscommissie werd genoemd. Het maakt trouwens geen bal uit, je hoeft maar om je heen te kijken in de stad en het beoordelingsvermogen van zo’n commissie is glashelder – én dat van onze cultuurhoeders. De ene helft vindt het fantastisch, de andere een ramp: dus het handjevol overschreeuwers maakt de dienst uit.
Vervang het schurende woord Librarys door het even schurende woord Heineken en zet dit stuk gestold streetfood boven een van de horecaluifels die de chaotische en vrolijke kant van ons leven zo goed verbeelden, maar blijf met je poten af van het postkantoor.
Het is zo doorzichtig als de nieuwe kleren van de keizer, een uit het oog verloren (of opzettelijk zoekgeraakt?) sprookje van Hans Christian Andersen. Maar nu we toch eenmaal binnen zijn in de bieb, al dan niet gedwongen door schurende, vrolijke of intellectually clashing shit vinden we gelukkig al snel Kees Stip met zijn dierkundige dichtoefeningen van Trijntje Fop.
Op een hond
Een hond wiens naam was J. van Viegen
zag vijf gevulde schotels vliegen.
De eerste schotel was gevuld
met zwezerik en zure zult.
De daaropvolgende bevatte
een portie Belgische patatten.
De derde schotel vloog voorbij
vol versgebakken balkenbrij.
De vierde schotel, de dichtbijste
was ook met brij, maar ditmaal rijste-.
En wat nu zoudt gij denken dat
er in de vijfde schotel zat?
Ach mensen, laat u niet bedriegen.
Een hond heet immers nooit Van Viegen.
Op een pessimist
Present, dat ben ik, aangenaam. Pessimist en levensgenieter, zodoende. Oud genoeg om te zeggen dat ik in geleende tijd leef, bovendien te gast ben op een andere planeet, namelijk die door jongere mensen van nu wordt ingericht opdat zij verder kunnen in wat zij menen een goede wereld te zijn. Zo deed ik, nog net geen babyboomer, dat vroeger ook. Dus veel begrip voor hen die nog verder moeten en nu wel het gezeik van zwaar- risicogroepers meer dan zat zijn. Zo ligt het ongeveer, Bart, optimist en dierbare artistiek directeur van het Centraal Museum. Je had m’n zoon kunnen zijn, maar inmiddels ben je te groot om je nog een draai om je oren te geven. Zou ik trouwens als vader niet gedaan hebben hoor, dat weet je wel.
Schuren mag, maar verkloten mag niet – ook al zou het zonder blijvende sporen weer weggehaald kunnen worden. O ja, nog eens iets: de typografie van het ding, lijkt uit de blender te komen: smakeloos, geurloos, armoedig, fantasieloos, stumperig, zielig.
Dit voorgestelde ding dus, het ons straks middels Het Oordeel van de Commissie door de strot geschoven bewegwijzeringsbord boven de ingang van de bieb, zal in elk geval één historisch wapenfeit in 2020 markeren. Zelfs analfabeten zullen het weten. Het magistrale gebouw dat met alle te waarderen inspaningen magistraal is gehouden, ondanks de door de achter de ramen geplakte zinloze (tijdelijke, naar ik hoop?) kretologie onder druk staande gevel, zal met nog meer schurende, vrolijke, enzovoort, cheap thrills gereduceerd zijn tot een rotzooiïg, zielig geveltje dat een scharrige, ranzige arcade herbergt. Pure geestelijke armoe.
W.C. Eend, hou je bij je Schipholklok – die is zeer gelukt!
Mooi kunstwerk. Mag wel wat groter ook.
Die saaie bruine gevel kan wel wat kleur gebruiken !
Geweldig betoog. Deze regel wordt misschien te vaak gebruikt maar is hier echt op van toepassing: Alles van waarde is weerloos.
Wat is dit in godsnaam? Is de Bieb een disco geworden? Zo’n mooi gebouw van binnen en buiten en dan dit afschuwelijke (kunst)werk.
Prima betoog van Felix Visser. In vergelijking met deze kunst, waren de door vele Utrechters vermaledijde reclame-uitingen van AH aan het zelfde pand, van een chique ingetogenheid.
Uw schrijfstijl is wat veelkleurig en te barok voor het punt dat u lijkt te willen maken.
Ai. Dat wordt straks met het hoofd naar beneden de Bieb binnenlopen.
Mogelijk een barokke schrijfstijl, kwestie van smaak. Ik vind dit een goed onderbouwd verhaal waarin dit wanstaltige kunstwerk (zeker op deze plek) in het juiste perspectief wordt gezet. Punt is zeker gemaakt.
Het prachtige gebouw aan de Neude wordt met dit “kunstwerk” genadeloos verkracht. Ik kan het niet anders zien.
De gevel als geheel zou het gezicht van de bibliotheek moeten zijn. Nu haalt een kleurrijk pussende puist boven de entree, die hele gevel omlaag met schreeuwende aandacht alleen voor zichzelf. Wie verantwoordelijk is zou zich moeten schamen
Is de gevel (alle vier) van het oude postkantoor cultureel erfgoed? Beschermd als gemeentelijk- of rijksmonument? Je zou denken van wel, toch?! Hoe dan ook: less is more, is in dit geval zeker de beste optie. Zeker in tijden van less is more.
en eh, dat blije ‘Las Vegas meets Motel bord’ is too much, of te wel over the top en past heel mooi bij de Jaarbeurs 🙂
allemaal smaak kwesties dus….
Zou het een idee zijn om het beeld ‘Thinker on a Rock’ van Flanagan te verplaatsen naar het plein voor de ingang van het gebouw waar het de ruimte heeft en de gevel liefdevol laten voor wat die is?
Dit ziet er idioot uit.
Waarom noemt iedereen dit toch een “kunstwerk”. Toegepaste kunst (of kunstnijverheid) staat ergens ten dienste van (zoals hier) en leent zich zo juist best voor een publieke discussie.
Autonome kunst niet. Die is op- en in zichzelf gekeerd.
Briljant idee van Jan.
@Jos – laten we eens inventariseren wie het allemaal over kunstwerk hebben:
– Michael Kroonbergs maakte een korte, keurig neutrale inleiding waarin het woord kunstwerk valt – dat mag je hem niet aanrekenen;
– in de tekst die mij echt van het hart moest, komt niet één keer het k-woord voor, ook niet in de magnifieke dierkundige dichtoefening van Trijntje Fop door Kees Stip, die slechts aantoont hoe wij bij de neus worden genomen – dat mag je mij niet aanrekenen;
– Johnny-be-Good bijt het spits af met het k-woord in vol ornaat, aan weerszijden geschraagd door “mooi” en “kon groter” – duidelijke taal!
– Hendrikje relativeert het k-woord door het betwistbare deel tussen haakjes te zetten – dt zegt veel;
– Ronald laat het k-woord voorafgaan door de vermindering wanstaltig – wat nog toe te voegen?;
– Evert zet het k-woord tussen aanhalingstekens – ook al weinig geruststellend;
– tot slot Jos, neem je Evert’s nuance over en vraag je je hardop af waarom “iedereen” het over kunstwerk heeft. Ik zie die uitingen in het licht van de nuancering, waarin de beschouwer zich de meester toont. Uit de video-getuigenissen mogen we toch begrijpen dat de gepastheid van de bejubelde k-vorm schuilt in het feestelijk markeren van de ingang en naar binnen dwingen of zuigen van potentiële bezoekers van het Monumentale Postkantoor – of is het… meer? O ja, er is nog het dictum dat het (gerust) mag/moet schuren. Het lijkt mij interessant om al die stellingen eens onderbouwd te zien. Als ze op ossenhuiden rusten, ziet het er slecht voor me uit.
Allemaal een kwestie van smaak. Ja en? Zoals bekend, over smaak valt te twisten. Dit ontwerp is smakeloos. Net als die Neudeflat. Mag ik dat zeggen? Of is kunst boven alle kritiek verheven?
@Jan. Zeker, goed idee, dan is het meteen verlost van die zooi die eromheen geflikkerd wordt!
We zijn het eens Felix. Er komt een moment dat we ergens op een terras hierover verder praten. Ik hoop dat het goed met je gaat. (Wat is die haas eigenlijk toch fantastisch hè?)
Prachtig verhaal Felix Visser!
In een DUIC van ergens vorige week stond het 1e artikel over het plan om die Las Vegas lichtshow op het monumentale postkantoor van architect Crouwel te plaatsen!
Zeker 75! reacties kwamen daarop, waarvan de meeste reacties héééél negatief waren over ‘die lichtshow’, het plan dat wethouder Cultuur(?).
Dit monumentale gebouw gaat ‘De Post’ heten, een fantastische keuze!
Welstandscommissie, Gemeenteraad, Burgemeester, zorg er nu svp voor, dat wij Utrechters niet als verwijzing ‘De LasVegas lichtshow’ hoeven te gebruiken, maar het ‘Monument De Post’ kunnen blijven gebruiken naar belangstellenden/toeristen(in de toekomst!).
Het is beter ten halve gekeerd, dan………………….
Wij, Utrechtse liefhebbers van K, willen graag dat het woord ’DE POST’ inburgert en niet ‘Utrechtse Las Vegas’!!!
En Jan, Felix en Jos, verplaatsing van de Haas naar de Neude en het monument ‘De Post’ zo laten, zoals het nu is, is de moeite waard om serieus over na te denken! Zijn we inderdaad een hoop ergernis van die fietszooi aan de voet van het beeld af! Over handhaven gesproken. Dan moet de gemeente wel die fietsen blijven verwijderen!!!
Wat mis ik met dit soort ongelooflijke ‘k-beslissingen’ van de gemeente Utrecht, de altijd zo heerlijk duidelijke en in heldere bewoordingen gegeven reactie van Kunstkenner Jan Juffermans sr.