Hoe ik in Utrecht kwam: Gery van Kessel (68) uit Oudwijk

Ik spreek Gery van Kessel (68), ze woont in Oudwijk, maar komt oorspronkelijk uit de Betuwe. Ze vertelt me hoe ze in Utrecht terecht kwam.

“Mijn familie komt uit de Betuwe. Iedereen kent elkaar en de gemeenschap was hecht. Het gereformeerde geloof was dominant en legde een zware deken over wat er voor “fatsoen” doorging. Mijn vader woonde met zijn uitgebreide familie in een achterafbuurt. Mijn opa was sinds begin jaren dertig werkeloos geworden, als stakingsleider werd hij door de baas van de enige industrie aldaar ontslagen.

De opstandigheid en het verzet tegen onrecht was vermoedelijk aangeboren. Toen de Duitsers de jonge mannen opriepen voor de Arbeitseinsatz dook hij onder. Voor 6 gulden werd hij verraden door een “vriend”. Mijn vader was pas 19 jaar oud. Hij bracht bijna een jaar door in Duitse concentratiekampen, eerst Amersfoort, op transport naar Vught en ten slotte de hel van Leonberg, niet zo bekend maar hetzelfde Duitse wrede bewind en bestraffingen , honger en doden door ziekte en gebrek. Hij kreeg een longabces en werd opgegeven, maar hij kwam in het hospitaal. Dat werd uiteindelijk zijn redding, want hij werd niet op dodenmars gestuurd aan het einde van de oorlog.

Na de oorlog

Dit verhaal kon hij niet vertellen in het naoorlogse Nederland. Zijn ellende moest hij maar vergeten, ze hadden allemaal zoveel meegemaakt immers? Er was ondertussen geen werk en de overheid liet iedereen in de kou staan. Zijn verwijten gingen naar de Nederlandse verraders, de politie die hem opbracht, de NS die hem vervoerde… Mijn vader kwam dus uit de oorlog, maar kon geen kant op. Dus hij meldde zich in 1946 aan bij de marine. De Politionele acties in Indonesië.waren begonnen. De marine zorgde voor het vervoer van Nederlandse troepen naar Indonesië.

Twee broers van mijn vader, net terug uit de verplichte arbeid in Duitsland werden nu als dienstplichtigen naar die foute oorlog gestuurd. Mijn vader had geluk, zij vervoerden, maar vochten er niet. De verhalen stapelden zich op in de hoofden, de doorstane angsten bleven onbesproken. Later werd de veroordeling van de daden van Nederland overzee stil aangehoord. Toch bleef de tendens: doorgaan met leven en niet zeuren! In 1948 trouwde hij met mijn moeder toen hij even op verlof was. Daarna moest hij met de marine naar Curaçao.

Aan wal

Mijn vader kwam aan wal en ik werd in 1953 geboren. Hij zocht wederom werk en vond dat als monteur bij Werkspoor in Utrecht. We woonden bij mijn opa, mijn moeders vader in huis. Mijn vader was arm, zijn familie was arm, niemand werd geholpen. In Utrecht was net als nu al woningnood en een huis vinden was ook al niet makkelijk. Hij ging dus met de trein en liep iedere dag de Amsterdamsestraatweg af naar Zuilen. Ik groeide op met een stille vader, zijn verdriet was voor mij voelbaar al wist ik niets. Nooit zou ik hem verdrietig maken, ik zou hem tegen alles beschermen.

Ik werd ondertussen gepest, want ik was niet als de andere kinderen in het dorp. Ik was niet van hun kerk, we gingen sowieso niet naar de kerk. Mijn vader was een socialist… Slechte mensen waren wij. Mijn keuze na mijn middelbare school was snel gemaakt: Weg uit de Betuwe! Weg met haar haat en veroordeling van de ander. Weg van pestende kinderen. Ik werd schooljuf en ging de kinderen met liefde en begrip helpen in het leven.

Juf in Utrecht

In Utrecht vond ik in 1974 mijn eerste baan, ik ging op kamers want een huurhuis was er niet beschikbaar. Ik schreef mij in voor een huis in nieuwbouwwijk Lunetten. Het huis werd ontworpen, maar het duurde allemaal heel erg lang, te lang. Dus kocht ik begin jaren tachtig een oud huisje in Oudwijk voor 90.000 gulden. Ik had een tophypotheek, de rente stond destijds op 12 procent. Je loste ook niet af, je betaalde alleen maar rente. Daarna kwam de euro. Ik heb uiteindelijk bijna 200.000 euro afgelost. Toch was het toen nog betaalbaar voor een schooljuf, ik kwam nog rond.

Ik hield van Utrecht. De Utrechtse rechtdoorzee mentaliteit, geen kapsones. Het anoniem kunnen zijn in mijn buurt, op mijn werk, geweldig! Uitgaan zonder herkend te worden, zonder veroordeeld te worden. Waar ik vandaan kwam werd je afgerekend op hoe je eruit zag. Je moest altijd vlekkeloos door het leven. In Utrecht kon ik ontsnappen, kon ik leven. Niet dat ik uit de ban sprong, ik wilde hippie zijn, maar dat is mij nooit gelukt. Wel ontmoette ik op vakantie in Griekeland een drummer in een band, die kwam voor mij naar Nederland en werd de vader van mijn kind. Hij werd kunstenaar, maar kon nauwelijks rondkomen. Ach, we zijn gescheiden en hij woont nog in Utrecht en is een hele goede vader voor mijn dochter. Ik woon nog steeds in Oudwijk in hetzelfde huisje. Hier kreeg ik mijn dochter in 1985 en ik woon er nog steeds met veel plezier.

Verdriet en de dood

Het grootste verdriet beleefde ik met mijn vader 7 jaar geleden. Hij was ziek geworden, kreeg longontsteking en in het ziekenhuis schreeuwde hij ‘s nachts de mede patiënten wakker. Het was niet bewust. Hij werd in het ziekenhuis alleen gelegd. Voor mijn vader moet zijn longontsteking gevoeld hebben als die tijd toen hij in zijn ademnood in het Duitse hospitaal was opgegeven door de Duitse arts en die zei: “Aber Hans, wollen Sie nicht tod?” Nu voelde hij het wel, het was genoeg geweest. Hij werd nog naar Transwijk in Utrecht gebracht. Daar zou hij dan gaan revalideren, maar hij wilde niet meer. Het was genoeg. Hij stierf in april op 88-jarige leeftijd in mijn geliefde Utrecht. De laatste 5 mei in Transwijk mocht ik niet meer met hem vieren.

Ik ben nu op zoek naar mijn stamboom. Ik weet dat we een voorouder uit Utrecht hebben. De naam is in de archieven Van Uijtrecht, ook wel geschreven als Van Uytercht in de archieven van de 18de eeuw. Dus ergens in de familie lagen hier in Utrecht toch al mijn roots.”