De invloed van de buurt – Park Oosterspoorbaan en star projectmanagement

Op 26 januari hield Podium Oost een wijkdebat over wonen in Oost. Een belangrijk discussiepunt was daarbij de invloed van de buurt bij bestemmingsplannen. Al eerder had ik op de NUK een artikel van Marit Overbeek over de Oosterspoorbaan gelezen (https://Denuk.nl/park-oosterbaan-van-samen-stad-maken-tot-star-projectmanagement/). Dat artikel geeft een sterke illustratie van hoe de gemeente Utrecht omgaat met omwonenden. Het wijkdebat was voor mij de directe aanleiding deze brief te schrijven.

Eerst geef ik hieronder een overzicht van de feiten rondom het Hiëronymuserf en het Park Oosterspoorbaan, voor zover van belang voor mijn conclusies. De belangrijkste conclusie is wel dat het democratisch proces in Utrecht niet vlekkeloos verloopt; en dat is een understatement.

De feiten

De hoogte van het fietspad is voor omwonenden tot voor kort geheim gehouden. Op mijn aandringen gaf de projectleider (die ik in het vervolg “ambtenaar” zal noemen, om verwarring met de projectontwikkelaar, de heer Oostmeijer, te vermijden) pas ná een voorlichtingsbijeenkomst in oktober 2017 de omwonenden een situatietekening. Op die tekening is de hoogte van de bouwweg duidelijk gemarkeerd als “tijdelijk”.  De definitieve hoogte is naar mijn weten nooit aan de omwonenden meegedeeld.

Over het bouwvolume

De ambtenaar (die toen nog project assistent was) schreef in een verslag van een inspraakavond (april 2015): “Er zijn duidelijke kaders voor zoals kwaliteiten, bouwhoogte (niet hoger dan laagste pand Maliesingel), afstand tot Minstroom en maximaal 1200 m2 woonoppervlak (GBO).”.

In juli 2015 schreef het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad dat wordt: “ingestoken op een kleinschalige woningbouwontwikkeling van maximaal 1200 m2 GBO” en dat “in de aanbestedingsdocumentatie de 1200 m2 gemaximaliseerd” wordt.”.

Tijdens de rechtszitting bij de Raad van State zegt de ambtenaar dat het college niet bedoeld heeft dat die 1200 m2 een maximum zou zijn. De Raad van State zegt dan erover: Er is “geen sprake van een concrete, ondubbelzinnige toezegging waaraan rechtens te honoreren verwachtingen kunnen worden ontleend”. 

In augustus 2016 meldt de heer Oostmeijer aan omwonenden dat hij 1364 m2 gaat bouwen. Dit was bekend aan de Raad van State; die zegt dat dit “enigszins groter is dan 1.200 m2”. Na de uitspraak van de Raad van State heeft de heer Oostmeijer het bouwplan nog veranderd. Naar mijn schatting is er ruim 100 m2 bijgekomen. Het totaal is dus boven 1460 m2 gekomen.

Conclusie

In een reactie op het artikel van Marit Overbeek beschuldigt de heer Oostmeijer mevrouw Akkersdijk van hele en halve onwaarheden. In de uitspraken van mevrouw Akkersdijk over het bouwvolume zie ik niet echt halve, laat staan hele onwaarheden. Overigens ook niet in haar andere uitspraken.

Nederland beweert een democratische rechtsstaat te zijn. In principe kiezen wij een gemeenteraad, die de stad moet besturen. Maar in Utrecht gaat het anders. Daar schrijft het college aan de democratisch gekozen gemeenteraad dat er maximaal 1200 m2 gebouwd gaat worden. Dit hoort de gemeenteraad graag en hij gaat er dan ook mee akkoord. Maar tegen de rechter zegt hetzelfde college (bij monde van de ambtenaar) dat dat niet zo bedoeld is. Als het college tegen de democratisch gekozen gemeenteraad iets zegt, maar achteraf zegt dat niet zo bedoeld te hebben, dan is de gemeenteraad voorgelogen. Dan zou de gemeenteraad moeten ingrijpen, en het college naar huis sturen. De ambtenaar zou disciplinair gestraft moeten worden omdat hij heeft meegewerkt aan het vallen van de wethouder. Maar zo werkt het dus  niet in Utrecht.

NB De betrokken wethouder was van de VVD; de D staat voor “democratie”.

Gerard Cats