Amazigh Nieuwjaar was het genoemd en het werd een wonderbaarlijke zaterdagavond in een kolkende Hertz. De zaal bovenin het Muziekpaleis bood de Utrechtse primeur voor een festival met podiumkunst van de Imazighen, de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika. Hun belangrijkste roots liggen in het Rif-gebergte. De Hertz was stampvol. Nog nooit zag ik Marokkanen op deze uitbundige manier het leven vieren.
Uniek in Nederland was het niet. Het Zuiderstrandtheater in Den Haag organiseerde al negen keer een dergelijk Imazighen-festijn vol multicultureel geluid. Vooraf vroeg Lieke Timmermans van TivoliVredenburg zich af of de publieksgroep wel goed bereikt zou worden. Het drukke bezoek nam haar twijfels weg. Amazigh Nieuwjaar slaagde ook in Utrecht meteen. Het was niet minder dan een doorbraak van diversiteit in het vaak zo blanke bolwerk.
Het liep vol in de Hertz, ondanks de afwezigheid van Agraf, de groep die ongekend populair is geworden met een mix van Riffijnse en moderne stijlen. Zij staan ongetwijfeld een volgende keer wel op het programma. Nu kwamen de mensen in Utrecht af op andere fenomenen uit wat een rijke, bont gevarieerde cultuur is.
De line-up van Amazigh Nieuwjaar in de Hertz: de fenomenale zangeres Milouda El Hoceimia met de groep Tarwa n Cheikh Muhend, de band van Hafid Tifridjas (letterlijk; de Zwaluwen), dichter Mimoun Essahraoui, de protestband Twattoon uit de havenstad Al-Hoceima en de multiculturele fusionband Isri.
Voor mij was het allemaal volslagen onbekend. Het was ook vandaar dat ik een van de weinige inheemse bezoekers was. Los van al het moois op het podium verbaasde ik me over de samenstelling van het publiek. Bij mijn binnenkomst zag het blauw van de naar de bühne opgestoken mobieltjes. Vooral jonge vrouwen waren aan het filmen. Het was allemaal heel gemengd, jong, oud, man en vrouw, een enkele maar met een hoofddoekje. En ze gingen allemaal uit hun dak, als op een klassiek Americana-Roots-festival. Daarin verschilde het niet eens zoveel van een westers cultureel evenement, op een onderdeel na: er waren opvallend veel kinderen bij. Dat maakte van Amazigh Nieuwjaar een uitgelaten familieavond, zonder enige wanklank, ook niet het hoge, schrille gegil dat af en toe uit de zaal opsteeg: yayayayayááááy!
Met zoveel dolle diversiteit was het geen feest van politieke correctheid. Het was vooral de viering van een bijzondere vorm van kunsten die in Nederland over het algemeen niet de aandacht heeft van radio, televisie en andere media. Onmiskenbaar is het wel een extra zonzijde van de Marokkaanse medaille.
Ritmisch en stuwend was de muziek met traditionele snaren en percussie, galmend en opzwepend de zang. En de mensen dansten en klapten en zongen mee, het werd een swingende meute voor het podium. Zo verbonden ze zich, verheugden ze zich in hun eigen identiteit. En ontspanden ze zich, maakten zich los van de zorgen over de toenemende onderlinge spanningen in het thuisland.
Ik verstond geen woord van de tekst, dus vroeg ik het aan een jonge Marokkaan naast me. Hij zei: ‘Het gaat over het vaderland, over houden van Marokko, maar ook over het geweld, de moorden.’
Voor de volgende afleveringen van Amazigh Nieuwjaar zullen ze bij TivoliVredenburg moeten zoeken naar een grotere zaal.
Mooi dat Tivolivredenburg dit organiseerde. Hopelijk is het de start van een mooie, duurzame en vooral gelijkwaardige samenwerking. Niet omdat het een aalmoes is vanuit de ivoren toren Tivolivredenburg, of uit commercieel gewin of vanwege een bepaalde politieke druk maar om de geinternaliseerde overtuiging dat de cultureel diversiteit een onlosmakelijk deel van Utrecht is. Ik hoop dat Tivolivredenburg en Dihya elkaar hier scherp houden door kritisch te zijn en elkaar expertise leveren. Zo miste ik gister de expertise van Tivolivredenburg op het podium (technische afwikkeling, coordinatie, opbouw). Enfin, laat de evaluatie waarbij men elkaar niet spaart maar komen. Deze primeur in TV is een mooie aanwinst voor de kunst sector in de stad. De gemeente kan tevreden zijn. Hopelijk kijken zij (via PACT utrecht) mee.
Bijzonder en eng hoe een paar woorden zo’n negatieve lading kunnen hebben. ‘Maar enkele met een hoofddoek’. Misplaatst in een bericht dat een ode is aan de marokaans-nederlande diversiteit.
Ontzetten leuk stukje! Maat jammer van de volgende opmerking: “…een enkele maar met een hoofddoekje”. Who cares? waarom moet er nadruk worden gelegd op dat ene kledingstuk. Mijn inziens heeft het helemaal geen toegevoegde waarde om vrouwen met een hoofddoek apart te catrgoriseren en te benoemen wanneer je de diveristeit van het publiek probeert te beschrijven. Er waren verschillende soorten vrouwen aanwezig, ook met een hoofddoek ja, veel of weinig? Wat zegt het als er weinig vrouwen met een hoofddoek aanwezig zijn? ( trek alsjeblieft niet de “onderdrukkingskaart” eruit anno 2969)
Gelukkig nieuwjaar! Assegwas damimoun!
Mooie stuk, alleen de zin over hoofdoekjes is nvt.
Inderdaad: who cares. Ik heb een opgetogen observatie geschreven over een feestelijke avond, bol van een voor veel Nederlanders onbekende cultuur. De mensen waren zichzelf, ook in hun kledingkeuze, tegen allerlei stereotyperingen in. Daar komt mijn opmerking over hoofddoekjes vandaan. Ik heb niets tegen deze haardracht. Ik heb wel iets tegen de dubieuze teneur die er omheen is ontstaan. Mijn bijzinnetje erover was relativerend bedoeld, maar dat is blijkbaar niet zo begrepen. Dat is jammer. Het leert me wel hoe gevoelig het ligt en dat ik er mee moet oppassen, zelfs met alle positieve bedoelingen van zo’n stuk.
Ik was ook bij deze avond. Het verslag van Jeroen Wielaert was mij uit het hart gegrepen. Mooi, hoe hij deze manifestatie van positiviteit verwoordt. Wie dan valt over een volstrekt onschuldig zinnetje is in mijn ogen te kwader trouw. Zoals mijn ouder moeder zei: het is niet goed of het deugt niet.
Niet veel oppassen Jeroen Wielaert!
Die gedanken sind frei
My thoughts freely flower
Die gedanken sind frei
My thoughts give me power
No scholar can map them
No hunter can trap them
No man can deny
Die gedanken sind frei
(Pete Seeger)
Alle lof voor de organisatie van Tivolivredenburg mbt de technische afwikkeling tijdens het optreden en voor Dihya voor het organiseren en uitnodigen van deze fantastische artiesten. En Jeroen, bedankt voor het de mooie weergave van het feest. Er waren inderdaad een verscheidenheid aan mensen zowel met hoofddoek als zonder. Jammer dat er in zo’n mooi beschreven stuk weer iemand moet struikelen en één volledig uit zn context trekken. Wat mij betreft volgend jaar weer.
Mooi stuk. Wel bijzonder dat je de roep om de vrijheid van Nassr Zefzafi jou niet opgevallen is.