Utrecht Bierbewust: een rondgang langs negen brouwerijen

Bier kun je overal maken. Je hebt er geen zonnige zuidhelling of uniek microklimaat voor nodig, noch Amerikaanse onderstokken, deftige appellations of barokke chateaus. Verzamel water, mout, hop, gist en je kunt aan de slag. Elke dag van het jaar. Het is dan ook niet zo gek dat er veel brouwerijen zijn in Nederland. Want iedereen die zijn of haar creativiteit of ondernemersgeest kwijt wil in de vorm van een goed glas bier, kan een poging wagen. 

Zelfs de aanschaf van brouwapparatuur is niet per se nodig, want je kunt je met een eigen brouwrecept ook melden bij een brouwerij die nog wat productiecapaciteit over heeft en dat graag verhuurt. Bier is daarom altijd dichtbij, laagdrempelig en herkenbaar. Je buurman kan het gemaakt hebben. Laten we eens, tamelijk willekeurig gekozen, een peilstok in het midden van het land steken om te zien wat er daar aan bier opwelt. Bier uit Utrecht dus. 

In historisch opzicht speelt de stad Utrecht geen hoofdrol in de vaderlandse brouwnijverheid. Het waren vooral Haarlem, Gouda en Delft die tijdens de hoogtijdagen van het Hollandse bier (grofweg de 15e eeuw) tot Vlaanderen en Engeland aan toe exporteerden. Maar in de recente herontdekking van bier als veelzijdige en gevarieerde alcoholische versnapering, loopt Utrecht wel in de voorste rijen mee. 

Kroegen als De Rat, Kafé België, huis­kamercafé De Drie Dorstige Herten, Belgisch Biercafé Olivier (in een voor­malige kerk), stadskasteel Oudaen en pionier Café Jan Primus hebben sterk bijgedragen aan het ontluiken van het bierbewustzijn van de boeren, burgers en buitenlui van Utrecht. Wat korter geleden zijn daar Taplokaal Gist, ’t Taphuys, Boot 122 en de restaurants Beers&Barrels en Kloek bij gekomen als voorbeelden van zaken waar de aandacht voor bier op het niveau is zoals het hoort te zijn. 

Bier van negen brouwerijen uit Utrecht en omgeving om te ontdekken, bij voorkeur ter plekke. Bijna alle brouwerijen bieden daartoe gelegenheid.

Duits & Lauret – Kiem (6,5%) 

Als we Utrecht als provincie beschouwen, en wie houdt ons tegen, dan kunnen we ook de brouwerij Duits&Lauret opnemen in dit overzicht. En dat is wel zo prettig, want daar maken ze bieren die ertoe doen. Solide als de muren van het Fort Everdingen waar de brouwerij is gevestigd, wat betekent dat je nooit miskleunt met een D&L bier. Dan is het alleen nog zaak je favoriete bierstijl te selecteren uit het aanbod. Neem nou deze Kiem, de D&L uitvoering van een Duitse Maibock. Hartig lentebier met een frisse touch. € 2,75 bij drinkhut.nl 

De Kromme Haring – Marrella (6,3%) Brouwerij De Kromme Haring, gevestigd aan de Europalaan in Utrecht, is de 

plek voor wie de hedendaagse variatie in bier in zijn volle glorie wil ervaren. Niet alleen (New England) IPA’s en imperial stouts, de rocksterren die vrijwel elke hedendaagse bierbrouwerij ten tonele voert, maar ook de meer obscure bierstijlen worden op dit rauwe bedrijventerrein niet geschuwd. Bieren van de Kromme Haring zijn net even wat meer off­piste dan die van een doorsnee brouwerij en dat maakt het aantrekkelijk. Zoals deze smoked Märzen, die tot de verbeelding spreekt dankzij de gerookte mout. Even door die eerste slok heen, dan genieten van een voluptueus bier. € 3,40 bij dekrommeharing.nl 

Oproer – Black Flag (6,5%) 

Ruim een jaar geleden sloeg het noodlot toe: in het CAB gebouw, bij station Utrecht Zuilen, brak brand uit en werd de brewpub van brouwerij Oproer verwoest. Er wordt druk gewerkt aan een nieuw onderkomen in de wijk Overvecht (opening gepland voor eind maart), maar de brouwerij brouwt verder en dus blijven de bieren beschikbaar. Zoals de Black Flag. Een op het eerste gezicht wenkbrauw­fronsende kruising tussen een IPA en een stout, maar het werkt wonderlijk goed. De forse dosis hop en de gebrande mout weten elkaars respect af te dwingen in een onbeslist potje armpje drukken. € 3,50 bij oproerbrouwerij.nl 

De Leckere – Pilsener (5%) Brouwerij De Leckere zette in 2018 de brouwketels neer in de Werkspoorfabriek, een imposant staaltje industrieel erfgoed. Het eigen café ligt even verderop, aan de voet van de Werkspoorkathedraal. Al sinds 1997 draagt deze brouwerij zijn steentje bij aan het Nederlandse bierplezier. Dat gebeurt met behulp van 100% biologische grondstoffen, groene energie en eigen bronwater. En dat bier ook plezier kan verschaffen in de vorm van een pilsener – vergeet zo snel mogelijk die volstrekt achterhaalde en nodeloze term speciaalbier – bewijst dit bier, dat op overtuigende wijze voldoening geeft. € 1,49 bij deleckere.nl/webshop

 

Maximus – Brutus (6%) 

Het feit dat de oude Romeinen ook rond Utrecht hun nederzettingen hadden, houdt brouwerij Maximus graag in herinnering. Niet dat zij nou zo dol waren op bier overigens. De oude Plinius constateerde droogjes dat men in deze contreien drank van graan dronk, maar hield het zelf liever bij wijn. Hadden ze de bieren van deze brouwerij in Leidsche Rijn gekend, dan was er wellicht een andere toon aangeslagen. De Brutus, van het veel te weinig geziene type amber lager, maakt indruk. Denk aan de doordrinkbaarheid van pils, maar dan met wat meer kleur op de wangen. Dit is bier dat je blijft drinken. Plinius mag de wijn houden. € 2,30 bij maximusbrouwerij.nl 

Rock City – Hazy Pale Ale (5,8%) Amersfoort wordt beschouwd als het geografische midden van Nederland, en dat komt goed uit voor dit stukje. Want in een eclectisch industriegebied op een minuutje of twintig wandelen vanaf het centrale treinstation is Rock City te vinden. Een craft brouwerij die helemaal anno nu is. Met een ruim assortiment aan bierstijlen op tap, deskundige bediening en een open keuken waar gerechten worden gemaakt. € 2,75 bij shop.rockcitybrewing.nl 

Hommeles – Asparagus / Bruut (6,5%) Straks gaan we weer aan de asperges. Brouwerijhuurder Hommeles uit Houten weet daar wel een bier bij. Toepasselijk Asparagus genaamd, maar in andere tijden van het jaar onder het alter ego Bruut verkrijgbaar. De grape ale, het biertype waar ook wijndruiven aan te pas komen en in Nederland aan een voorzichtige opmars bezig is, fungeerde als muze. Verse wijnmost komt er misschien ooit eens van, nu wordt er een smaakhuwelijk tussen graan­ en druivensap gesmeed tijdens de gemeenschappelijke vergisting. Beetje dryhopping van de wijnhop Nelson Sauvin, champagnegist erbij, en je hebt een puike asperge­begeleider. Lichte wijnassociaties in de geur, gedachten aan perendrups, en een prettig bittertje dat met een crispy bubbeltje wordt gelift. € 2,60 bij brouwerijhommeles.nl/ winkel

Eleven – Tony Manjana (3,5%) 

Wie zijn sporen als brouwer heeft verdiend bij brouwerijen als De Molen (Bodegraven) en Oedipus (Amsterdam), kan vol vertrouwen een eigen avontuur beginnen. Kevin Hageman ging dat in 2017 samen met Loes van Impelen aan. Eleven maakt een mooi compacte, gevarieerde core range, waarin we ook deze NEIPA vinden. De IPA variant, die ook wel onder het koosnaampje hazy in de schappen te vinden is, waaide over uit New England (VS) en kenmerk tzich door een troebel uiterlijk, fruitige aroma’s en een zijdezacht mondgevoel. Tony Manjana is een session variant, wat wil zeggen dat het alcoholgehalte relatief laag is. Laag in smaak is dit bier zeker niet. € 3,20 bij brouwerijeleven.com/winkel 

vandeStreek – Playground IPA (<0,5%) Misschien moet je alcoholvrij (in Nederland niet meer dan 0,1%) of alcoholarm (niet meer dan 1,2%) bier niet willen vergelijken met echt bier. Maar als we dan toch die sensatie van bier willen en niet de procentjes, dan kunnen we met gerust hart en opgeheven hoofd een blikje Playground opentrekken. De gebroeders Van de Streek zijn baanbrekers als het gaat om alcoholarm bier dat nog best te hachelen is; al in 2017 brachten zij dit non alcoholic bier met minder dan 0,5% op de markt. Het werd direct een succes, en terecht. Het is van het type IPA, dus met lekker veel aromatische hopbitters. € 2,05 bij vandestreekbier.nl/winkel 

Dit artikel stond eerder in Bouillon! Magazine.