Gerrit Vos: “Filosofisch staat een stoel toch dichterbij de mens dan een tafel”

Ik spreek met Gerrit Vos af in zijn winkel en interieurontwerp studio ‘Workshop of Wonders’ aan de Domstraat. Het lijkt een galerie met als kunst aan de muur geen schilderijen of foto’s, maar louter en alleen eetkamerstoelen. “Stoelen zijn de sublieme opgave voor een ontwerper, filosofisch staat een stoel toch dichterbij de mens dan een tafel. Aan een stoel kan je best persoonlijkheid toeschrijven. We hebben hier de meest karaktervolle stoelen  staan en hangen in onze Wonders chair gallery,” zegt Gerrit. Ik herken meteen de Fugu van Jasper Morrisson, de Wishbone en the Circle Chair, maar de ontwerpen kunnen dan wel prachtig zijn, hoe zitten deze stoelen? Gerrit laat mij meteen zitten op de Hiroshima en het verrast me dat een houten stoel je kan passen als een jas. Ik begrijp de uitspraak van Gerrit: ”dit zijn stoelen die erfstukken kunnen worden.”

Gerrit Vos (59), is geboren in Kampala, Uganda bij de Ierse nonnen. “De familie van mijn vader komt uit Drenthe en belandde in Eindhoven na de depressie van de jaren dertig. Mijn moeders familie kwam uit Utrecht maar zij is in Eindhoven geboren. Mijn ouders groeiden op in Brabant, maar er werd bij ons thuis geen Brabants gesproken. Mijn vader begon op jonge leeftijd bij Philips en is vervolgens voor de Twentse Overzeese Maatschappij Philips producten in Oost-Afrika gaan verkopen. Met een vrachtwagen volgeladen met radiootjes voor de inheemse bevolking trokken ze rond in Kenia en met kokosnoten als ballast terug naar Nairobi stad. Na twee jaar kwam mijn vader pas weer terug naar Nederland, trouwde mijn moeder die op hem had gewacht.  Samen vertrokken ze daarna naar Oost-Afrika en bleven tien jaar in Kenia, Uganda en Tanzania. Het waren toen nog koloniën en zij maakten de transformatie naar een eigen bestuur mee, het waren roerige tijden. Ik werd in Uganda geboren. Toen ik drie jaar was gingen we terug naar Nederland waar mijn broertje geboren is. Frits Philips zocht in die tijd mensen met buitenlandse ervaring en in ‘70  werd mijn vader door Frits zelf gevraagd om naar Taiwan te gaan om daar een beeldbuizenfabriek op te zetten. Het waren pioniersjaren, de organisatie begon met 4 werknemers en groeide binnen vijf jaar uit tot fabrieken met vierduizend man/vrouw personeel. Vervolgens woonden we tijdens mijn pubertijd in Athene en toen ik veertien was vertrokken we naar Jakarta. Indonesië was een feest.”

“Ik ging helemaal los, ontwierp huizen, meubels en tekende plattegronden”

“Toen ik twaalf was bezochten we tijdens verlof vrienden in Nederland en ik liep gefascineerd door het net nieuwe huis waarin deze mensen woonden. “Waarom word je geen architect?”, vroeg de eigenaar aan mij. Toen is er een zaadje bij mij geplant en deze woorden zijn nooit meer bij mij weggegaan. Ik ging helemaal los, ontwierp huizen, meubels en tekende plattegronden. Ik las boeken over architectuur en ontwierp kamers voor mijzelf. Toen ik een jaar of vijftien was, kwamen de meisjes in beeld en dwaalde mijn blik naar andere zaken, in Indonesië zat je al jong in de kroeg. Mijn ouders stuurden mij naar een kostschool in North Carolina, daarna een in Californië en ook nog een junior college in Silicon valley. Uiteindelijk werd ik werd toegelaten tot de Otis Parson School for Design in LA, waar ik behoorlijk was afgeleid door die avontuurlijke stad. Ik besloot het vervolgens in Nederland te gaan proberen, maar eerst moest ik mijn dienstplicht vervullen. Na mijn diensttijd ging ik naar Eindhoven waar ik werd toegelaten tot de Design Academie. Ik hou erg van productontwerpen maar ik zie en gebruik de producten graag in een context, in interieurs en architectuur. Ik ben van het totaalplaatje en in 1987 ging ik naar Utrecht om interieurontwerp te gaan studeren aan de HKU. Ik woonde in de Lange Rozendaal nog voor de verbouwing van de steegjes en leerde de Utrechtse volkscultuur van dichtbij kennen. Ik heb jarenlang gewoond en gewerkt in de omgeving van de Twijnstraat. In 1993 kwam de zaak van kapper Huffels in de Twijnstraat vrij. We verbouwden en begonnen ‘Workshop of Wonders’, we groeiden snel en we kregen de opdracht van de Universiteit Utrecht om het gebouw van de USBO in de Bijlhouwersstraat te transformeren voor de nieuwe opleiding . We zaten in de lift, tot in 2002 zware jaren volgden.”

“In essentie zijn stoelen vier poten met een zit- en een rugvlak, maar de ontwerpen kunnen enorm verschillen”

“We moesten terug naar af en zijn met onze studio in een karaktervolle werfkelder aan de Oudegracht gaan zitten. Boven op straatniveau begon mijn geliefde Jennemieke haar winkel ‘Wonders’ met meubels en verlichting van het Italiaanse merk Diesel. De dertig vierkante meters werden te klein en we vonden de zaak waar we nu zitten in de Domstraat. We hebben het hier ingericht als een design galery, met wisselende thema’s. We organiseren veel events, belichten individuele ontwerpers, met lezingen erbij. We zitten op een top locatie en anderhalf jaar geleden besloten we om hier een retailconcept neer te zetten. Waar ligt ons hart, onze kennis van en wat past op deze plek? Het bleken eetkamerstoelen. Stoelen met een eigen karakter, waar je een verhaal over kan vertellen, over de geschiedenis maar ook over de ontwerper. In essentie zijn stoelen vier poten met een zit- en een rugvlak, maar de ontwerpen kunnen enorm verschillen. Mensen hebben behoefte aan dit soort producten en maken steeds meer duurzame keuzes in fabricage en in materiaal. Een paar keer per jaar presenteren we iets compleet nieuws. Volgende maand zullen wij voor Nederland de in de jaren 50 ontworpen Icons by Menu collectie introduceren.”

“Ons grootste hospitality project is het design hotel The Florian in Hoofddorp met 150 kamers, dat was het totaalplaatje”

“Het Centraal Museum herbergt een belangrijke stoelen collectie en hier opent in september de tentoonstelling ‘Stoel neemt stelling’ met Joost van Bleiswijk over stoelen van in de éénentwintigste eeuw en wij spelen daar dan ook graag op in. Naast de winkel en interieuradvies ontwerpen we ook nog steeds totaalinterieurs. Zo hebben we het kloppend hart van het Europese hoofdkwartier van NIKE in Hilversum mogen ontwerpen én inrichten. Evenals De kantoren van BNN-VARA, NTR en de nieuwe entree voor het VPRO-gebouw. Ons grootste hospitality project is het design hotel The Florian in Hoofddorp met 150 kamers, dat was het totaalplaatje. Wij waren verantwoordelijk voor het concept, de architectuur, en het interieurontwerp en het leveren van de hele inrichting. Maar we doen ook graag opdrachten voor particulieren, zo verbouwen we momenteel een prachtig buitenhuis in Umbrië”.

De keuzes van Gerrit Vos

Ontwerper

“Ik hou van de Scandinavische mid-century ontwerpers, daar zou ik wel vijf of zes grootheden van kunnen noemen. Arne Jacobsen maar ook  Hans J. Wegner die meer dan 500 stoelen ontwierp. Nog net nog iets eerder, in de jaren 40, was daar Finn Juhl. Deze meester-ontwerper was iets flamboyanter, echt briljant, super elegant en verfijnd. We hebben hier ook de lievelingsstoel van de ontwerper zelf”.

Kunstenaar

“Ik ben groot fan van Anouk Griffioen. Ze werkt voornamelijk met houtskool. Op enorme vellen papier tekent zij natuur. Haar gedrevenheid en liefde voor de natuur komen tot uiting in haar werk. We hebben meerdere werken van haar in huis en iedere keer als ik ernaar kijk word ik gelukkig. Griffioen hoort bij ons”.

Kunstwerk

“Het Louvre in Abu-Dhabi, hoewel gevuld met kunstwerken, is het gebouw op zich een kunstwerk. Toen Workshop of Wonders 25 jaar bestond hebben we een reis naar Abu-Dhabi en Qatar cadeau gekregen van vrienden, familie en relaties. Het Louvre, het gebouw heeft nog meer power dan de stukken binnen. Het voelt als een installatie, een ruimtelijke beleving”.

Museum

“Het Louisiana, museum voor moderne kunst ten noorden van Kopenhagen. Alle grote designers hebben eraan gewerkt, het is ontstaan door de tijd heen. Door de ligging in de natuur krijgt het een zekere gelaagdheid, het is van een adembenemende schoonheid. Maar ik wil ook het KMSKA in Antwerpen noemen. Je moet daar op de bovenste verdieping beginnen bij de klassiekers zoals Rubens en dan naar beneden naar zalen met moderne kunst: through the looking glass, zoals KAAN dat heeft bedacht. Het licht speelt er een belangrijke rol, kunstlicht, daglicht, indirect licht. Een spel met reflectie maakt doorzichten dieper en trappen die eindeloos lijken te wervelen”.

Boek

“Under the Vulcano van Malcolm Lowry. De roman vertelt over Geoffrey Firmin, een aan alcohol verslaafde Britse consul in een Mexicaans stadje.  In dat boek kon ik verdwalen. Momenteel lees ik minder literaire romans, nu zijn mijn favoriete boeken fotoboeken over architectuur en design. Zoals Soft Minimal, het boek over NORM Architects en Jonas Berre Poulsen, mede-oprichter van Norm-Architects. Eén fotograaf en één studio hebben het beeld verzameld waardoor het een homogeen geheel vormt.”

Film

“Of het nu North by Northwest is of Barbarella, ik vind veel goede films geniaal en we zijn daarom ook lid van de Ondernemers Club van het Nederlands Film Festival. Ik kan op het gebied van film geen uitspraak doen. In iedere film met een goed verhaal kan ik volledig verdwijnen”.

Stad

“Ik heb in LA gewoond en ben in New York geweest. Maar alle hoofdsteden van West-Europa vind ik geweldig. Ik kan niet kiezen tussen Parijs en Londen, of tussen Kopenhagen, Oslo of Praag. Ik vind al deze steden meesterwerken van architectuur, iedere keer weer een andere dynamiek, prachtige musea, leuke mensen die je ontmoet, fijne kroegen en goede restaurants. Maar mij is vooral twintig uur in Parijs bijgebleven, twintig uur op stap in Parijs met Rik de Jonge, chef bij Madeleine. Hoewel het moeilijk is om Rik bij te houden is het mij wel gelukt. Verder Madrid in mei en Oud en Nieuw in Antwerpen, een stad om de jaarwisseling te vieren. Alles is open en vanaf de kade aan de Schelde een fantastisch vuurwerk”.

Muziek

“De Canadese zanger met Nederlandse roots Fred Eaglesmith. Hij heeft mij echt door de donkere jaren voordat ik Jennemieke leerde kennen heengetrokken. Ik heb hem veel op zien treden en tijdens zijn optredens vertelt hij tussen de liedjes door lange en amusante verhalen. Verder Matt Andersen, de eveneens Canadese blueszanger/gitarist, hij is geen bluespurist en zijn muziek zou je ook als Jazz of Soul kunnen kwalificeren. “

Utrechter

“Gerrit Rietveld heeft de geschiedenis veranderd met zijn meubelontwerpen en architectuur. Het Rietveld Schröderhuis, architectonisch hoogtepunt van De Stijl en icoon van de stad, Rietveld moet wel een heel vrije geest hebben gehad om zulke stappen te kunnen maken. Voor een nog levende Utrechter zou ik Ingmar Heytze willen noemen. Ik heb altijd een zwak voor Ingmar gehad, Wanneer je op onze website komt dan zie je een gedicht van hem. We wilden beginnen met beeld maar kwamen er niet uit. Ik belde Ingmar een binnen een dag lag er een briefje met een gedicht in de bus. “Ik ben op dit vlak een “huurmoordenaar”, geef mij een opdracht en klaar!”, vertelde Ingmar mij.”

Restaurant

“We hebben overal gegeten van Noma tot de Librije. Laatst nog een fantastische avond beleefd aan de keukentafel bij Leon Mazairac in Karel 5. Maar mijn favoriete restaurant blijft toch Madeleine met chef Rik de Jonge. Zijn combinaties en de vanzelfsprekendheid waarmee hij kennis, ervaring, en zijn reizen combineert. Hij heeft alles geabsorbeerd en dat proef je terug in zijn gerechten. Bij Bistronome des Arts aan de Lijnmarkt eten we ook graag. Dat de actievoerders van Active for Justice juist daar protesteerden tegen het gebruik van foie gras vond ik voor de eigenaresse, een lieve dame, vreselijk. Zij runt het restaurant alleen na het overlijden van haar man en ik vond het schokkend dat juist zij zoiets mee moest maken. We zijn de volgende avond daar gaan eten om haar onze steun te betuigen”.

Drank

“Wijn en dan alle wijn. Wijn is interessant. Mijn vader was een Bourgondiër en met hem heb ik in mijn jonge jaren veel grand cru’s mogen drinken, dat was een ervaring die ik nooit meer zal vergeten. Maar ook de Eau de Vie van Staffhorst, zij maken distillaten van fruit uit Utrecht die worden gestookt in distilleerderij de Pronckheer in Cothen. Ik heb nog een restje eau de vie van de mirabellen uit de tuin van Karel 5, wanneer je dat door een gerecht doet dan explodeert de smaak van het gerecht”.

Wat zou je doen als je burgemeester van Utrecht was?

“Jennemieke zou één dag per jaar uit alle fonteinen in de stad roze champagne laten spuiten, maar als we echt iets zouden mogen bepalen zouden we een locatie in de stad willen  toekennen om het ons co-living concept JoinCommons te realiseren. Het is levensloop bestendig wonen op basis van een duurzaam coöperatief model voor alle leeftijden die deze waarden nastreven. Naast de 150 individuele woningen is er een community die eenzaamheid tegengaat en gebruik maakt van gemeenschappelijke ruimtes en voorzieningen. Ik zag mijn moeder in haar grote appartement vereenzamen terwijl ze de jeugd miste en dat moet toch anders kunnen. Vanzelfsprekend zouden wij er ook graag zelf willen wonen”.