Een huis voor de geest: tentoonstelling over bijzondere architectuur op Buitenplaats Doornburgh

Op donderdag 16 mei is de opening van de tentoonstelling Een Huis voor de Geest, over Dom Hans van der Laan en Jan de Jong, twee toonaangevende architecten van de Bossche School. De tentoonstelling is op Buitenplaats Doornburgh in Maarssen, in 1966 ontworpen door De Jong zelf. Ook de priorij is een indrukwekkend voorbeeld van deze architectuurstroming. 

Dom Hans van der Laan (1904 – 1991) was een Nederlandse benedictijner monnik en een van de leidende figuren van de naoorlogse architectuurstroming de Bossche School. Jan de Jong (1917 – 2001) was zijn leerling.

Ruimtelijke formule
Het ‘plastische getal’ is waar de architectuur van de Bossche School zich op baseert, dus op een ruimtelijke formule die de ideale maatverhouding van gebouwen bepaalt. De stroming vierde hoogtij in de jaren ’60 en ’70, maar ook nu worden er nog gebouwen ontworpen die geïnspireerd zijn door de Bossche school. Vooral de ideeën van Van der Laan over maatverhoudingen en ruimte-ervaring beïnvloeden tot vandaag architecten wereldwijd. De Jong zei zelf over de architectuur van zijn meester: “Het betaamt een wijs architect de ruimten te ordenen tot een plaats voor het lichaam en uitzicht voor de geest.”

Leven in de architectuur
In de tentoonstelling zijn originele maquettes, modellen, meubels en tekeningen van Dom Hans van der Laan te zien en diverse projecten van oud-leerlingen, zoals die van Jan de Jong. Diverse stukken uit het privé-archief van De Jong en uit de collectie van Het Nieuwe Instituut zijn nog nooit eerder tentoongesteld. In de tentoonstelling is ook speciale aandacht voor hoe het is om in deze architectuur te leven, wat de zusters van de Reguliere Kanunnikessen van het Heilig Graf van 1966 tot 2016 hebben gedaan. In een documentaire, Roosenberg, van Ingel Vaikla, wordt het leven getoond van vier zusters die afscheid moeten nemen van de abdij Roosenberg in Waasmunster, gebouwd door Dom Hans van der Laan.

De tentoonstelling is samengesteld door Caroline Voet, architect en Bossche School-expert. “De tentoonstelling leidt je binnen in de wereld van een leermeester en de student die de leer overstijgt met een meesterlijke architectuur. Samen bedachten zij in Maarssen de priorij als het ultieme huis, opgebouwd uit een samenspel van binnen en buiten, van ritme en licht. Vanuit een ontdekkingstocht door haar galerijen en zalen volg je hun zoektocht naar de fundamenten van de architectuur en leer je spelen met het plastische getal.” Ze vindt dat de bijzondere architectuur meer aandacht verdient. “De tentoonstelling biedt naast verdieping meteen de unieke mogelijk om een gebouw in deze architectonische stijl te beleven”, aldus Voet.

De tentoonstelling is tot stand gebracht in samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut, Het Nieuwe Instituut, de Jan de Jong Stichting en de Van der Laan Stichting. Meer informatie is hier te vinden. 

Laboratorium voor kunstenaars
Doornburgh is een zeventiende-eeuwse buitenplaats aan de Vecht. De plek wordt de komende jaren getransformeerd tot een laboratorium voor kunstenaars en atelier voor wetenschappers. En een podium waar professionals, talent, leiders en publiek de gelegenheid krijgen om schoonheid, nieuwe inzichten en maatschappelijke verdieping te onderzoeken, te presenteren en te ervaren.