Utrecht zit vol voor drugscriminelen, zo blijkt uit de nieuwe rapportage Drugscriminaliteit Utrecht 2021. De stad telt inmiddels minstens 50 criminele samenwerkingsverbanden, in de hele regio MiddenNederland zijn minstens 150 criminele clusters actief.
Burgemeester Sharon Dijksma wil de drugcriminaliteit in Utrecht hard aanpakken, zo vertelde ze donderdagochtend bij Radio 1. Met een nieuwe nota ‘Grenzen stellen, perspectief bieden’ moet druggerelateerde criminaliteit een halt worden toegeroepen. Sharon Dijksma: We zien dat drugscriminelen grip krijgen op onze stad en jongeren hun toekomst afnemen. Het begint vaak onschuldig met het rondbrengen van pakketjes, maar voor je het weet eindig je dood of in de goot.” Het aantal geregistreerde misdrijven van handel in harddrugs nam tussen 2016 en 2020 toe, waaronder ook excessief geweld valt. Vanaf 2019 hebben in Utrecht vier schietincidenten richting personen, zes handgranaatleggingen bij panden en elf beschietingen van panden plaatsgevonden. Ook zijn verschillende opslagplekken van wapens en munitie gevonden: in een woning in Lombok, garageboxen in Overvecht en in park Transwijk. Plofkraken, mensenhandel, geweld, de lijst met druggerelateerde criminaliteit is lang. Dijksma: “We tolereren te veel, dit is niet normaal. Het is belangrijk dat we als samenleving duidelijk maken: Tot hier en niet verder. Daarom moeten we mensen uit de greep van de criminelen halen, alleen zwaarder straffen lukt niet.”
De grootste problemen spelen in Overvecht en Noordwest
Cocaïne betreft de grootste drugsmarkt in Utrecht, de helft van de criminele samenwerkingsverbanden in Utrecht houdt zich hiermee bezig. Hasj staat op twee en synthetische drugs op drie. De grootste problemen spelen in Overvecht en Noordwest (Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd). Het verdiende drugsgeld wordt in rap tempo witgewassen in de regio. Tussen januari 2019 en eind maart 2021 zijn 1.669 transacties in Utrecht door de Financial Intelligence Unit als verdacht aangemerkt met een totale waarde van 128 miljoen euro. Dijksma: “We hebben veel partners nodig om dit aan te pakken.” De gemeente gaat samen met de Rabobank een verdiepend onderzoek doen naar de criminele verdienmodellen. Veel geld wordt witgewassen met behulp van mensen in de autobranche, koeriersdiensten en verhuur van onroerend goed. Daarnaast zijn er culturele- en religieuze organisaties die eveneens verdachte transacties verrichten.
Het is volgens de gemeente een kwestie van lange adem
Bij deze witwasmethode lijken in Utrecht, net als in heel Nederland, voornamelijk personen met een Marokkaanse, Chinese, Pakistaanse en Afghaanse sociaal-culturele achtergrond betrokken. De nieuwe aanpak richt zich op twee sporen, zowel het voorkomen dat jongeren in het drugscircuit komen als het doorbreken van (criminele) geldstromen die drugscriminaliteit faciliteren en in stand houden. Het is volgens de gemeente een kwestie van lange adem. De financiën zijn nog niet op orde volgens de burgemeester. Utrecht hoopt dat op Prinsjesdag bekend wordt gemaakt dat er meer geld komt voor onder andere politie en justitie. Dijksma: “Anders is het dweilen met de kraan open.”
Ik heb de neiging een uitgebreide reactie te geven, maar slaak eigenlijk een diepe zucht. Als je niet bereid bent om er met gestrekt been in te gaan, dan zal alles bij het oude blijven. Echte ambitie proef ik niet. Het gaat meer om ambtelijk beheer. Prinsjesdag zal wel wat extra geld voor de politie opleveren, maar natuurlijk niet genoeg. En dan zal gebeuren wat mevr. Dijksma al aangeeft: doormodderen. Veel melding en aangifte zal de bevolking niet doen. Om bedreiging te voorkomen en omdat het door de politie niet wordt opgepakt. De prioriteiten liggen namelijk altijd elders.