Zonder legalisering gaat de keiharde aanpak van crimefighter Dijksma nooit werken

Vorige week las ik dat onze burgemeester de drugscriminaliteit in Utrecht hard gaat aanpakken. Ik ben altijd benieuwd als dat onderwerp voorbij komt. In 1971 riep Nixon ‘the war on drugs’ uit. Nixon noemde de dealers ‘volksvijand nummer 1’. In dat jaar organiseerde ik met een aantal studenten een debatcyclus in de stad. Eén avond ging over the war on drugs. Alle deskundigen, inclusief een rechter, waarschuwden en waren voor legalisering van drugs. Dat was dus 50 jaar geleden. Politici en bestuurders hebben het gewonnen. Het klinkt zo lekker; drugs is eng, gevaarlijk, criminelen. Dus politici die dat aanpakken, werven kiezers. Opvalt dat zij nooit de resultaten presenteren van hun aanpak. 

Wat zijn de feiten in die ‘war on drugs’? Vorig jaar stond de teller op 34.582 mensen die dat jaar in Mexico vermoord werden in drugsgerelateerde oorlogen. Om die oorlog te kunnen voeren, hebben de Amerikanen zelfs een hele organisatie opgebouwd, de DEA (Drug Enforcement Administration). Op dit moment geeft de VS 1 biljoen dollar (dat is 1.000 miljard) per jaar aan deze oorlog uit. Het zal niet verbazen, meer en meer worden grote vraagtekens geplaatst bij eenzijdige bestrijding van de drugsplaag.  

In juni 2011 heeft de Global Commission on Drug Policy een kritisch rapport uitgebracht over de war on drugs. Conclusie: de wereldwijde oorlog tegen drugs is mislukt met verwoestende gevolgen voor individuen en samenlevingen over de hele wereld.  

Gisteren las ik dat 37 burgemeesters in een manifest oproepen drugs te legaliseren. Zo niet onze burgemeester, die heeft niet getekend. Waarom niet?  

Waarom je wel moet legaliseren blijkt uit bovengenoemde feiten. De keiharde aanpak van de burgemeester, onze nieuwe crime fighter, heeft – zo leert de geschiedenis – alleen maar ellende opgeleverd. Ik moet denken aan Hydra van Lerna, een veelkoppig draakachtig monster. De bewoners probeerden het monster te doden, maar iedere afgehouwen kop groeide telkens dubbel terug.  

De burgemeester had het over een nieuwe aanpak. Ik kon mij niet anders voorstellen dan dat onderdeel van die nieuwe aanpak het legaliseren van drugs zou zijn. Toen in 1920 in Amerika alcohol verboden werd (de beroemde drooglegging), was dat het startsein voor illegale stokerijen en handel, opgezet door de maffia. We kennen allemaal Al Capone. In 1933 moest de Senaat de handdoek in de ring gooien en was de drooglegging afgelopen.  

Ik lees het document (“Grenzen stellen, perspectief bieden”, 51 pagina’s) waarin de burgemeester haar nieuwe aanpak uitlegt. Allemaal prima ideeën, zoals een brede coalitie van partners, bedrijven en bewoners, intensieve begeleiding van jongeren voor zij in het systeem zitten en prachtige termen als: “streng liefhebben”, “zacht waar het kan, hard waar het moet”. Daarmee gaat de burgemeester de stad veilig en leefbaar houden. Geen woord over het inzicht en harde les dat war on drugs een doodlopende weg is en dat in ieder geval dé brandstof van al die criminaliteit, namelijk het illegaal verklaren van drugs, afgeschaft moet worden. Je hoort mij niet zeggen dat dan alle problemen opgelost zijn, maar één ding weet ik zeker: degene die niet het legaliseren van drugs in zijn/haar oplossingspakket heeft zitten, is of naïef of dom. In ieder geval weten we nu al dat met deze aanpak er weer miljoenen zinloos over de balk gegooid worden onder het vaandel van ‘nieuwe aanpak’.  

Het bewijs van het falen van de drugsbestrijding levert het rapport zelf. Het aantal anonieme meldingen drugsmisdrijven is van 75 in 2016 naar 179 in 2020 gestegen. Ook alle andere voorbeelden in het rapport getuigen van een verloren oorlog tegen drugs. Waar we het echt over moeten hebben, leert ons het boek van Tops & Tromp: “Nederland drugsland”. Zij laten zien dat in ieder geval crime fighting niets oplost en hoe dan ook de richting gekozen zal moeten worden van legalisering. Dat is ook razend ingewikkeld, zo leren zij ons, maar biedt in ieder geval na 50 jaar misschien wel een perspectief.   

Gelukkig zijn er ook nog verstandige burgemeesters.