Tim van den Hoed grossierde ooit in zesjes maar groeide met zijn Boekenbar uit tot een 10: “Mijn droom is uitgekomen”

In deze rubriek vragen we Utrechters keuzes te maken in hun vakgebied. Maar ook daarbuiten. Vandaag Tim van den Hoed, oprichter van de Utrechtse Boekenbar.

Ik heb met Tim (1989)  afgesproken in zijn ‘Utrechtse Boekenbar ’aan de Westerkade. Het is gezellig druk, er wordt koffie gedronken, in boeken gebladerd en op de achtergrond klinkt Damien Rice. De zaak oogt licht en kleurrijk, de boeken langs de wanden staan uitnodigend met de cover naar voren . “Dat wilde ik ook, in de meeste boekenwinkels zie je louter de ruggen van de boeken, maar ik wil ze frontaal presenteren. De Utrechtse Boekenbar bestaat nu vijf jaar, het was mijn droom en die is uitgekomen”.  

Het kan verkeren. Een boekenworm was hij niet en een lefgozer evenmin. Hij kon wakker liggen als hij voor de VARA Gids een telefonisch interview met Mart Smeets moest afnemen. Eigenlijk iets te verlegen voor de journalistiek. En toch zat hij voor een miljoenenpubliek in het boekenpanel van DWWD. Een prestatie waar hij zelf niet over begint. Want Tim is bescheiden. Een eigenschap waarmee je toch met gemak een succesvolle boekhandel kunt runnen. Een portret van een Utrechter die op school in zesjes grossierde en uitgroeide naar een tien. Een cijfer dat hij zich zelf uiteraard nooit zou geven.  

“Ik was een braaf en volgzaam kind, zeker geen boekenwurm”

“Ik woon al mijn hele leven in Utrecht, ben geboren in de Zandhofsestraat waar ik ook opgroeide. Ik ging naar de Jenaplan school in Wittevrouwen en naar het Herman Jordan in Zeist. Niet dat het Montessorionderwijs een bewuste keuze was, ik volgde mijn oudere broer en zus die daar al op school zaten. Ik was een braaf en volgzaam kind, en zeker geen boekenwurm. Daar had ik te veel energie voor, speelde veel buiten en voetbalde. Boeken zijn altijd wel aanwezig geweest in mijn leven. Mijn vader heeft een enorme boekenkast en mijn moeder talloze fotoboeken. Ik was een jaar of veertien toen ik boeken ben gaan ontdekken, want boeken en het lezen moet je ontdekken. Ik was geen lastige puber en had nooit grote problemen. Op school wist ik precies wat ik moest doen, niet meer en niet minder. Ik ben nooit blijven zitten, zesjes maar niet meer. Ik ging naar het HBO in Amsterdam en deed zo’n hele vage brede studie: Media Informatie en Communicatie met Journalistiek als afstudeerrichting. Besluiteloos,  wist niet wat ik wilde, opgegroeid met boeken en taal, mijn vader is journalist en mijn moeder fotograaf, leek mij de media richting een veilige keuze. Ik woonde heel even in Amsterdam, omdat daar een kamer vrijkwam.”

“Amsterdam was niets voor mij, ik kende er niemand”

“Niet omdat ik daar graag wilde zijn. Amsterdam was niets voor mij, ik kende er niemand. Mijn vrienden woonden in Utrecht, mijn voetbalclub was daar en ik ben snel weer teruggegaan. Klaar met mijn studie, ben ik in de horeca gaan werken, eerst als afwasser en later in de keuken. Ik liep stage bij de VARA-gids toen er een plekje vrijkwam op de web-redactie. Ik werkte er met fijne mensen, er heerste geen harde cultuur, dat paste wel bij mij. Ik mocht stukjes gaan schrijven, maar eigenlijk was ik een verlegen jongen en vond het spannend om mensen te bellen waar redactieleden naast zaten. Wanneer ik Mart Smeets moest bellen over iets simpels, keek ik daar een week tegen aan. Uitstelgedrag en een beetje laks, maar dat kwam vooral voort uit die verlegenheid. Via, via kwam ik Bol.com terecht, ik wilde wel iets met boeken gaan doen. Ik werd productspecialist internationale boeken, klinkt geweldig maar dat was het niet. Plaatjes opzoeken en tekstjes op de goede plek zetten. Ik heb nog geprobeerd om het bij Bol een beetje naar mijn zin te krijgen door stukjes te schrijven voor een online boekenplatform dat ze daar hadden.”

“Het was altijd wel een droom om een eigen plek te hebben hier in Utrecht”

“Nadenkend over hoe ik verder moest ontstond het idee voor deze Boekenbar. Het was altijd wel een droom om een eigen plek te hebben hier in Utrecht. Iets met boeken en horeca. In het buitenland heb je meer plekken zoals deze maar in Nederland eigenlijk niet. Soms een coffeecorner in een boekenwinkel maar nooit zo gemixt. Zo’n plek miste ik in Utrecht. Ik sprak met mensen over mijn plan, ging in het buitenland op onderzoek uit en zag daar de zaken die ik voor ogen had. Boeken frontaal gepresenteerd op planken die de hele muur in beslag namen. Ik maakte een moodboard en begon met het schrijven van een ondernemingsplan. Ik startte een crowdfunding en het streefbedrag was snel bereikt. Ik vond een geschikt pandje aan de Westerkade, dat verbouwd moest worden, en nu vijf jaar geleden konden we starten. We doen het met z’n vijven, iedereen heeft zijn of haar vaste dag. We hebben geen enorme voorraad, maar we kunnen alles bestellen. We hebben niet de top 10 in huis maar selecteren op nieuwe boeken die uitkomen en op favoriete auteurs en uitgevers. Er zijn veel activiteiten, boekpresentaties en exposities, maar ook avonden met auteurs die elkaar hun teksten voorlezen. We hebben leesclubs en binnenkort organiseren we ook een Engelstalige boekenclub. Net waar we zin in hebben. Het is hier precies geworden zoals ik dat voor ogen had, toen ik een beetje verloren bij Bol.com zat”. 

De keuzes van Tim

Boek 

“Dat is American Psycho van Brett Easton Ellis. In de enorme boekenkast van mijn vader stond dit boek naast de Russische auteurs en het werk van Reve en Wolkers. Om dit boek hing een zekere spanning. Je kon zien dat het kapot gelezen was en mijn vader had verteld dat het een naargeestig boek was. Maar ik ben het toch gaat lezen en werd erin gezogen. Dit is dus ook literatuur, daar wil ik wel meer van en mijn interesse was gewekt. Vervolgens las ik Reve, natuurlijk De Avonden, maar ik hou erg van zijn brieven. Dat persoonlijke van iemand, door de overpeinzingen en het alledaagse leer je iemand kennen. Brievenboeken zijn een vergeten genre.” 

Auteur 

“Jesse Ball. Van huis uit is hij dichter, maar hij heeft veel verschillende genres uitgeprobeerd.  Zo schreef hij de roman Census. Deze gaat over een vader en een zoon die door Amerika reizen, de vader heeft niet lang meer te leven, de moeder is uit beeld en de zoon heeft het Syndroom van Down. Hij beschrijft in het boek hoe mensen naar zijn zoon kijken. Het is een bijzonder gegeven, een emotioneel verhaal en het gaat heel diep. Het heeft mij gegrepen toen ik het las. Jesse Ball heeft altijd iets bijzonders in zijn boeken, net iets anders. In zijn roman ‘Census’ haalt hij feit en fictie door elkaar, hij heeft zelf geen zoon met Down. Wanneer er een boek van hem uitkomt dan moet ik dat lezen en weet ik zeker dat ik niet teleurgesteld word. Het laatste boek dat van hem is verschenen is ‘Zelfportret’. Het zijn memoires, een opsomming van feiten, waar de lezer zelf het verhaal van moet maken. Daar hou ik van, dat ik mee kan denken met de auteur, dat hij de ingrediënten aanreikt voor een verhaal. Ball is een duistere schrijver en dit is ook geen vrolijk boek.” 

Film 

“La Grande Belezza’ van Paolo Sorrentino. Ik had nog even “Apocalypse Now’, willen noemen maar ik heb al een duistere auteur. Ik werd betoverd door de sfeer, kijkend naar deze film wil je naar Rome toe en moet je daar zijn. De stad is mysterieus en ongrijpbaar. Er zit alles in de film: het feesten, het uitbundige, maar ook het depressieve en het repetitieve. Het eindeloze slenteren door een stad die je eigenlijk wel kent maar waar je toch iedere keer weer door wordt verrast. Ik zou La Grande Belezza wel iedere maand kunnen zien. Ik ben sowieso een Italië fan en zo’n film is dus wel aan mij besteed. We gingen vroeger altijd op vakantie naar Frankrijk, maar toen ik zestien was ben ik in Umbrië geweest. De sfeer, de taal, het temperamentvolle van de Italianen. Ik bewonder de Italiaanse inborst.  ik heb zelf ook wel temperament maar niet zoals de Italianen dat hebben.” 

Muziek 

“Ik ben een hip hop man, echt van alles. De oude Amerikaanse gangster-rap. Maar ook Nederlandstalige en hedendaagse hip hop. Ik ben opgegroeid met ‘De Jeugd van Tegenwoordig’, maar dat luister ik nu minder. Wat altijd is gebleven, is  ‘Canto Ostinato’ van de Nederlandse componist Simeon ten Holt. Het is een heel lang, klassiek stuk, zonder zang, zonder tekst. Steeds hetzelfde thema, de variatie ligt in hoe hard of zacht het wordt gespeeld, sommige mensen worden er gek van. Maar ik kan er naar luisteren en erbij lezen. Ik zag een uitvoering in Tivoli Vredenburg met vier piano’s tegenover elkaar en raakte anderhalf uur een beetje betoverd.“ 

Kunstwerk 

“Pieter Hugo, een Zuid-Afrikaanse fotograaf. Hij fotografeerde mannen in Nigeria die dieren gebruiken als een performance act, Wilde dieren zoals hyena’s en bavianen aan kettingen. Het is een reeks en ik zag de foto’s in Lissabon. Het zijn reusachtige foto’s en je weet niet wat je ziet. Wat zijn dit voor mannen en wat doen ze? De bizarre beelden roepen veel vragen op. Behalve fascinatie zie en besef je je ook welke armoede er achter de foto zit. Het is een bijna apocalyptische sfeer, platte foto’s met weinig kleur en weinig contrast. Echte beelden waar de fotograaf dan een kunstwerk van maakt. Bij deze foto’s kan ik ook weer een heel verhaal maken. Ik hou erg van documentaire fotografie. Dat heb ik wel van mijn moeder meegekregen.” 

Stad 

Utrecht, maar als ik in een andere stad geboren zou zijn had ik misschien die stad gekozen. Voor mij is het ook bepalend welke mensen je kent. Daarom had ik ook zo veel moeite in Amsterdam, ik voelde mij daar een beetje verloren. Als ik in een dorp geboren zou zijn was ik daar wel mijn hele leven blijven hangen. Ik heb niet de drang om iets te ontdekken, ik heb ook nooit verre reizen gemaakt. Eigenlijk ben ik wel honkvast, daarom vind ik deze plek ook zo prettig. Het is fijn om een stad te kennen en het idee te hebben dat de stad mij ook kent. Ik kom als ik door Utrecht loop altijd mensen tegen waar ik een gesprekje mee kan voeren, dat geeft een veilig gevoel.”

Drank 

“Amaretto  is mijn guilty pleasure, die smaak, dat zoete, bijna stroperige. Toch weer dat Italiaanse dat terugkomt. Verder drink ik een biertje voor de gezelligheid en koffie maar dat laatste spreekt voor zich”. 

Restaurant 

“Héron. Victor en Joyce zijn Héron uit overtuiging begonnen, uit het gevoel dat het moest gebeuren. Het is mooi als dat dan gezien wordt en je erkenning krijgt door de Groene Michelin ster te verdienen. Als je daar eet dan merk je hoe begeesterd ze zijn, hoeveel kennis ze hebben. Het eten is super lekker en ze maken ook  alcoholvrije cocktails, die ik nog nergens zo lekker heb gedronken.  De kwaliteit, het concept en het idee erachter alles klopt.” 

Utrechter 

“Daan Boom, behalve een bekende Utrechter is hij ook een bekende Nederlander en mijn beste vriend. Hij is televisiemaker en presentator. Hij maakte programma’s als Streetlab, Kelderklasse 15 en heeft een eigen YouTube kanaal. We hebben elkaar leren kennen bij Sporting’70, waar we beiden voetbalden. We zaten op dezelfde basisschool en we wilden bij elkaar in de klas en dat mocht. Later hebben we in Utrecht samengewoond en hij maakt zijn hele leven al filmpjes. Dat is begonnen met een oude camera van zijn opa waarmee hij alles wat we deden vastlegde op film. Wanneer we bij zijn oma gingen logeren of als hij meeging op vakantie. Hilarisch werd het filmpje van mijn ouders die boodschappen deden in een Italiaanse supermarkt. Hij monteerde de filmpjes, zette er muziek onder en voorzag de beelden van commentaar. Hij is een selfmade man”. 

Wat zou jij doen als je burgemeester van Utrecht was? 

“Positief blijven, maar vooral zorgen voor een gezond klimaat rondom de woningmarkt. Ik zou projectontwikkelaars en vastgoedinvesteerders beperken in de mogelijkheden die zij hebben. Hoe ziet een stad eruit, wanneer mensen er niet meer kunnen wonen omdat de huizen niet meer te betalen zijn? “