Ik ging naar Amelisweerd om de herfst te zien. Het was op de grijze maandag na weer zo’n wonderlijk zomerse zondag. De herfst is in Amelisweerd ook mooi onder grijze luchten. De bomen staan er als stille begroeters langs de wandelpaden, onwetend over het dreigende lot van hun soortgenoten aan de A27.
Ik liep daar zo, blij om het bos weer te zien, keek naar de forse kluit van een omgevallen boom bij de fietsenrekken. Ik zag er de boswachter die stilstaand op zijn fiets in gesprek raakte met een andere wandelaar. Er ontstond een betrokken uitwisseling.
De boswachter was niet opgewekt over de mogelijke verbreding van de A27. Het ging erom spannen met die strook bomen. Meneer de bezoeker wees erop dat de stad en de provincie Utrecht nog de tijd hebben om met een alternatief verkeersplan te komen. Ikzelf droeg de stikstofproblematiek aan waar ze op het hoogste niveau in Den Haag toch ook rond de A27 mee te maken hebben, inclusief de eerdere uitspraak van de Raad van State. (Bij het schrijven van dit stuk wordt het nieuws over nieuwe, strengere bepalingen van de Raad bekend).
De bomen bleven er rustig bij staan, in al hun monumentale statigheid een diep verlangen naar zorgvuldig natuurbehoud uitstralend, dat wat er hier nog wás, vlak naast de baan in de nabije diepte die bulderde dat het een aard had.
Het hoort niet dat iemand er ook nog maar over péinst weer met zagen en bulldozers naar dit bos op te trekken. Mijn herinnering ging terug naar die kwade septemberdag in 1982, waarop ze in de rechtszaal nog bijeen waren in geding tegen het kappen, terwijl ze in het bos al aan de verwoesting begonnen waren. Historische molestatie van het recht en het weerloze bos. Ik bedacht dat ze daar in Den Haag geen geheugen voor hebben, of het niet wíllen hebben. Vooral omdat ze er bij voortduring aan herinnerd worden door de demonstrerende Vrienden van Amelisweerd.
In het bos ging het maandaggesprek verder. Ja, het is een prestigekwestie geworden van opeenvolgende VVD-ministers met Vroem-idealisme. Hier speelden hogere machten. Hadden ze de Formule 1 er ook niet doorheen gedrukt in Zandvoort onder aanvoering van de dik bebrilde pandjesprins?
De boswachter fietste weer verder. Samen met de andere bezoeker liep ik naar de Markiezeneik, de meer dan 200 jaar oude reus, uitgegroeid tot nieuwe icoon van bosbehoud. Kijkend naar de imposante wortels kwam die alternatieve optie op: het bekende, sympathieke idee om de A27 breed en groen te overkappen.
Onderweg naar huis moest ik denken aan Sharon Dijksma. De burgemeester van Utrecht gaat binnenkort als speciaal gezant stedennetwerk voor de Verenigde Naties naar de klimaattop COP 27, in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh. Dijksma vliegt wat af. Ze is net terug uit Buenos Aires, mooie naam voor een metropool van Schone Luchten.
Met veertig andere wereldsteden ijvert Dijksma voor meer klimaatfondsen en een eigen stoel aan de vergadertafels waar over klimaatbeleid wordt beslist. Het gaat de burgemeesters niet snel genoeg, de regeringen pakken niet door in de klimaatcrisis. Tegen ANP zei Dijksma: ‘Een heleboel burgemeesters zien de urgentie wel in, want ja, het is hun stad die overstroomt.’
Voor haar vertrek naar Argentinië fietste Dijksma door Utrecht met haar collega uit San Francisco, London Breed. Ze bespraken niet de optie om de Tour de Femmes in de Domstad te laten starten. De burgemeester heeft een hogere ambitie: een klimaattop in Utrecht zelf. Het voordeel is dat ze daar geen CO2-spuwende vliegtuigkilometers voor hoeft af te leggen, dat ze er op de fiets naar toe kan en dat ze Utrecht deze keer op de kaart zet als centrum van een groeimetropool die werk maakt van een beter klimaat.
Ik vermoed dat de verbreding van de A27 geen prioriteit heeft aan de vergadertafels van Sharm-el-Sheikh. Het lijkt me goed dat Sharon bij terugkeer het gezantschap even laat rusten en zich als burgemeester meer richt op het verkeer om de hoek. Ze staat boven de partijen, maar het politieke klimaat is van dien aard dat ze ook eens naar het benarde bos moet fietsen. Ik peddel graag met haar mee.
De ramingen voor de uitbreiding van de bak stijgen steeds verder boven de anderhalf miljard uit. Den Haag kan zo’n bedrag beter aanwenden voor klimaatmaatregelen en ervoor zorgen dat het land niet vol loopt, inclusief de A27.
En zo is het. Goed dat er op grote schaal wordt gewerkt aan de klimaatproblemen maar treurig dat het leed op een paar kilometer afstand wordt genegeerd.
Vandaag in de krant de natuur- en stikstof minister over het verzoek om coulance in Brussel: “We zijn al jaren niet het braafste jongetje van de klas. We bungelen echt onderaan lijstjes als het gaat om de staat van instandhouding van onze natuur.” In Brussel hebben ze het door, in Den Haag nog niet. De plannen met de A27 zijn daar een bewijs van.