Maat Saxophone Quartet kleurt herstart cultuur

Het was een doorsnee koude donderdagavond in januari, met dat verschil dat het de tweede dag was dat alles na de tamelijk loze lockdown weer open mocht tot 22 uur. De veel besproken oorlog was ver weg en schimmig en werd niet gevoerd. Dichtbij pakte ik de eerste beste kans om TivoliVredenburg weer te bezoeken, een optreden van Maat Saxophone Quartet in de Hertz. Mooi onderdeel van het hernemen van opgewekt stadsleven.  

Eerst dus maar naar Kloek tegenover het Muziekpaleis, een half kippetje voor het concert. Het was er gezellig vol, ik kon nog terecht aan een tafeltje achterin. Aan de belendende tafel zaten studenten opgewekt over iets veterinairs te praten. De klandizie was over het algemeen jong volwassen. De entree voor het samenspel der saxen werd nog enigszins vertraagd conform het strikte covid-regime. Een vriendelijke functionaris met een mondkapje controleerde voor de opgang naar de roltrap de QR-code en verlangde ook nog een identiteitsbewijs. Dragelijke hinder voor nieuw cultuurplezier. 

De Hertz was nauwelijks half gevuld, maar het publiek dusdanig geplaceerd dat ik met een paar andere late bezoekers naar het balkon werd gegidst waar het uitzicht op het kwartet en de achtergrondprojecties heel mooi was. Het bezoek oogde overwegend boven de veertig. Het viertal blazers behoort tot de categorie Dutch Classical Talent, een initiatief van de Nederlandse concertzalen en de JCP-stichting. 

Ze waren niet aan de talkshowtafels genood om over hun speelhonger te praten. In plaats daarvan konden ze nu eindelijk weer hun gretige blaasplezier laten horen: sopraansaxofonist Daniel Ferreira, altsaxofiniste Catarina Gomes, tenorsaxofonist Pedro Silva en baritonsaxofiniste Mafalda Oliveira. Ze hebben hun geboorteland Portugal verlaten om te studeren in Nederland. Pedro en Catarina volgden lessen in Tilburg, Daniel en Mafalda in Amsterdam. Bij vroege ontmoetingen en gezamenlijke optredens bleken ze elkaar goed aan te voelen, ze werden vrienden en een kwartet, rond 2017/2018 – alles bloeide, de aerosolen waren nog onschadelijk. In 2018 wonnen ze in Portugal de competitie Prémio Jovens Músicos. Daarna werden ze in Nederland uitverkoren voor de DCT-contest. 

Hoe welkom en thuis ze zich ook voelen in Nederland profileren ze zich graag als Portugees gezelschap. Ze hebben niet veel woorden nodig om elkaar muzikaal te begrijpen, namen hun ervaringen in Portugese fanfares mee. Hard werken met positieve energie. Het onderdeel Maat in hun bandnaam is een verwijzing naar een vooruitstrevend museum in Lissabon én de verbinding met Nederland met het synoniem voor kameraadschap. Zo zijn ze aan de slag gegaan met stukken van onder andere Dimitri Sjostakovitsj, Claude Debussy, Nuno Lobo en Ian Wilson. 

In de Hertz spelen ze een hoogst afwisselende reeks stukken in wisselend tempo en melodie, klassiek, modern, folkloristisch en jazzy zonder piep-knor. De titels worden geprojecteerd op het achtergrondscherm: Shelter, Asylum, Solitude, Restless, Prudence, Alienation, Euphoria, Turbulent, Shelter. Lichtontwerper Hendrik Walther draagt het zijne bij aan de klankkleur met voortvloeiende projecties die doen denken aan de hoogtijdagen van de Flights To Lowland Paradise. Soms verdwijnen de spelers achter het scherm, om als grote schaduwen door te spelen. Het versterkt het gevoel om te kijken naar muziek voor onzichtbare films. 

Het Maat Saxophone Quartet vervult in een sterk uur het verlangen naar muziek en doet even vergeten dat TivoliVredenburg Blaudzun toch nog heeft moeten uitstellen. Het is goed om weer buiten te komen, indachtig wat Mafalda Oliveira heeft gezegd over hun spel: ‘Door alle moeilijke momenten is het belangrijk dat je in je hoofd en geest blijft dansen.’