In vier flatgebouwen in Overvecht-zuid staan op dit moment 59 flats leeg. Eind januari stonden van 381 flatwoningen nog maar 28 flats leeg. Deze explosieve toename is een nieuw signaal dat je aan leegstand in onze stad kunt verdienen. Op de dolgedraaide Utrechtse woningmarkt levert een lege woning elke maand zo’n procent waardestijging op. Een lege flat kan de eigenaar op elk gewenst moment voor de maximale prijs verkopen. Bij een verhuurde flat is dat niet zo.
De gemeente Utrecht treedt, ondanks de woningnood, niet hard op. Er zijn, schrijft wethouder Dennis de Vries, ‘uiteenlopende redenen’ voor de leegstand. De PvdA-wethouder Wonen: ‘Dit betekent dat we rekening houden met de situatie en een eigenaar de gelegenheid geven om de leegstand op te lossen.’
Onduidelijkheid bestaat over wie de eigenaar is van de flats aan de Faustdreef, Rubicondreef en Tannhäuserdreef. Volgens het kadaster zijn de flats van het Canadese hedgefonds Capreit/ERES, ook bekend van de Qatarflats op Kanaleneiland. Deze eigenaar vertrok recent hals over kop uit Nederland. De gemeente Utrecht beschouwt het Amsterdamse Rubens Capital nu als eigenaar. Dat bedrijf ontkent eigenaar te zijn.
Leegstand in de vier gebouwen is niet het enige. Met uitzondering van het interieur in trappenhuizen en liften is slecht onderhoud op alle verdiepingen zichtbaar. Ook vertellen bewoners over woekerhuren tot 1900 euro kaal. Alle huurders tasten in het duister over hoe hun woonruimte door internationale vastgoedfondsen verhandeld wordt. Sommige huurders overwegen een gang naar de huurcommissie. Want onder de nieuwe huurwet zouden de huren flink kunnen zakken.
Wie op een warme julidag een rondgang over de galerijen maakt en bewoners spreekt, hoort afwisselend verbijstering, lijdzaamheid en boosheid. De Zweedse Daniella woont met twee landgenoten in een flat aan de Rubicondreef, 1900 euro kale huur. ‘It’s worse than capitalism’, verzucht ze machteloos. Khalid, aan de Faustdreef: ‘Dat de Nederlandse overheid dit toelaat? Het is schandalig. We hebben het er bijna dagelijks over.’
Achttien jaar niet geverfd houtwerk
Nico en Claudia Bredewoud wonen sinds 26 jaar in de lange flat Tannhäuserdreef. ‘ ‘Wij betalen maar 979 huur kaal, omdat we er al zo lang wonen’, zegt Nico. ‘Andere flats op onze galerij worden voor tussen de 1800 en 1900 euro kaal verhuurd.’ Nico werkt met zijn kitbedrijf in de bouw. Hij weet dat de liften opgeknapt zijn.
Hoe staat het verdere onderhoud er voor? ‘Onderhoud wordt hier al lang niet gedaan. Achttien jaar geleden werd de buitenkant voor het laatst geschilderd. En nog iets. We weten niet wie de eigenaar is.’
In december 2016 werd de Canadese belastingontwijker Capreit/ERES eigenaar van de vier gebouwen. Het kocht de 381 flats en 84 garageboxen/kantoorruimten van de Elf Provinciën, de beleggingsmaatschappij van de firma Lisman. Bouwbedrijf Lisman zette de gebouwen in 1968 neer; toen Overvecht op zijn best.
Het was de eerste aankoop van Capreit/ERES in Nederland. Daarna schafte het nog 6500 woningen in ons land aan. Daaronder ook de 252 Qatarflats op Kanaleneiland. De Canadese huisjesmelker vertrok op 1 april dit jaar spoorslags uit Nederland. Capreit/ERES liet een chaos achter.
‘Wij zijn geen eigenaar, wij zijn slechts asset-manager’
In de vastgoedwereld hoort schimmigheid bij het verdienmodel. Onduidelijkheid over eigendom bij huurders en gemeentebestuur is in het belang van beleggers. Rendement is het doel. Het woningtekort is dé manier om rendement te maken.
Welke rol speelt het Amsterdamse Rubens Capital Partners in dit nieuwe Utrechtse huurwoningenschandaal? Rubens-woordvoerder is ‘partner’ Patrick Steenstra Toussaint. Hij steekt meteen van wal: ‘Wij zijn geen eigenaar van deze flats in Overvecht. Wij zijn slechts de asset-manager. Kijk maar in het kadaster. ERES is nog steeds eigenaar.’
Dat klopt. Maar Capreit/ERES sloot haar Amsterdamse kantoor op 1 april. Het personeel werd de laan uit gestuurd. Vanuit Canada reageert de vastgoedgigant niet op vragen. Uw bedrijf heeft het beheer van 3000 ERES-woningen in Nederland overgenomen. Daaronder ook de Overvecht-woningen. Waarom staan 59 flats leeg?
Steenstra Toussaint: ‘Het kost wat tijd een goede aannemer te vinden om de leegkomende flats te renoveren.’
Heeft u de leegstand van deze flats aan de gemeente Utrecht gemeld?
‘Ik ga er van uit dat we dit gemeld hebben.’
Elders in Utrecht, op Kanaleneiland, heeft uw bedrijf nu vijf Qatarflats voor 375.000 euro per stuk in de verkoop staan. Ook die woningen waren of zijn van Capreit/ERES. Gaat u ook de Overvecht-flats verkopen?
‘Wij van Rubens gaan niet over de verkopen. Daarvoor moet je bij ERES zijn.’
ERES reageert vanuit Toronto op geen enkele vraag. Ze nemen de telefoon niet op.
‘Als ik Mark Kenney, de baas van ERES bel, neemt hij meteen op.’
‘Er zijn verschillende redenen waarom woningen tijdelijk leeg kunnen staan’
Rubens Capital heeft in een -voor gewone burgers- extreem complexe deal in ons land 3000 woningen van het Canadese Capreit/ERES ‘overgenomen’. 140 van de 252 Qatarflats op Kanaleneiland zitten bij die verkoop. En dus een flinke hoeveelheid vastgoed in Overvecht-Zuid. Steenstra Toussaint: ‘Wij hebben 500 woningen gekocht en van 2500 woningen doen we alleen asset-management.’ Rubens Capital ontkent dus de nieuwe eigenaar van de Overvecht-flats te zijn. In januari beschreven we eerder het schimmige spel rond leegstand op Kanaleneiland en in Overvecht .
De leegstand was toen onbekend bij wethouder Wonen Dennis de Vries en zijn ambtenaren. Na onze berichtgeving kondigde de Vries gesprekken aan met de verantwoordelijke eigenaren. Die zouden, zei de PvdA-wethouder Wonen, volgens ‘een escalatieladder’ benaderd worden. De gemeente Utrecht meldt nu geen boetes te hebben uitgedeeld. Terwijl Rubens Capital noch Capreit/ERES de leegstand had gemeld. Dat is een overtreding van de gemeentelijke leegstandsverordening. Waar een boete op staat. Die niet wordt gegeven.
‘De eigenaar heeft renovatieplannen’
Deze softe gemeentelijke aanpak leidt nu tot nog meer leegstand. In de stad Utrecht, waar het gemeentebestuur zegt de wooncrisis voortvarend aan te zullen pakken.
Dennis de Vries in een schriftelijke reactie: ‘Zoals je weet vinden we leegstand zeer onwenselijk. Tegelijkertijd zijn er verschillende redenen waarom woningen tijdelijk leeg kunnen staan. In dit specifieke plan heeft de eigenaar renovatieplannen.’
De gemeente wilde of kon dit weekend geen antwoord geven op de vraag wie dan wel de eigenaar is.
Verderop in zijn schriftelijke antwoord: ‘Van de gemeente wordt verwacht dat we passend handhavend optreden. Dit betekent dat we rekening houden met de situatie en een eigenaar de gelegenheid geven om de leegstand op te lossen (en niet direct overgaan tot sanctioneren).’
‘Diverse woningen op basis van bruikleen’ à 175 euro per maand
Op woensdag 2 juli bood de site vpsleegstandbeheer.nl de lege flats in Overvecht-zuid plots anti-kraak aan. Een doorzichtige poging de Utrechtse leegstandsregels te omzeilen? Bij foto’s van de flats aan de Faustdreef heeft VPS Leegstandbeheer deze tekst: ‘In Utrecht hebben wij diverse woningen beschikbaar op basis van bruikleen voor twee personen. Meld je aan voor een bezichtiging.’ De maandelijkse ‘huur’ voor deze anti-kraakconstructie? 175 euro.
De volgende dag verwijderde VPS het aanbod. Kreeg de eigenaar -wie dat ook moge zijn- door dat een antikraak-constructie onder de nieuwe huurwet juridisch onhoudbaar is?
Tot slot een telefonische vraag aan Patrick Steenstra Toussaint van Rubens Capital: Wat is uw reactie op de boosheid van bewoners in Overvecht? ‘Sorry, er wacht nu een bespreking.’
Later in het weekend appt Steenstra Toussaint: ‘Kom volgende week een kop koffie drinken. Dan kan ik je een en ander toelichten.’
Lege flats op 4 juli:
Faustdreef (korte flat): nummers 25, 29, 45, 59, 61, 81, 83, 87, 105, 121, 131, 141, 155,159, 167,177
Faustdreef (lang): 241, 243, 257, 267,277, 291, 303, 327, 353, 355, 377, 401, 407, 413, 457, 459
Rubicondreef: 112, 140, 148, 160, 174, 186, 190, 192
Tannhäuserdreef: 42, 110, 124, 136, 138, 170, 242, 248, 274, 288, 326, 328, 338, 358, 362, 364, 380, 386, 392
(Wordt vervolgd. Voor al onze verhalen over de Utrechtse Wooncrisis zie ons dossier Wonen)
Geboren Utrechter Jaap Fischer / Joop Visser zong er jaren terug al over 40 jaar aan bouwbedrog; https://youtu.be/T80_rZqmg8Y
Dennis de Vries in een schriftelijke reactie: ‘Zoals je weet vinden we leegstand zeer onwenselijk. Tegelijkertijd zijn er verschillende redenen waarom woningen tijdelijk leeg kunnen staan. In dit specifieke plan heeft de eigenaar renovatieplannen.’
Graag nog wat vager De Vries, kom op zeg!