Het Normaal

Ik zie een man die met tranen in zijn ogen op een terrasje is gaan zitten. Het mag weer. Zomaar een pilsje pakken, onder de mensen! Dat ontroert, maar geeft te denken.

Dit is het nieuwe normaal, hoor ik vaak. Dat geeft ook te denken, want je moet wél gereserveerd hebben voor dat terrasstoeltje. Het wachten is op het vaccin, dan kunnen we meer onze gang gaan, zeggen ongeduldige autoriteiten en dat geeft ook te denken.

Covid 19 is de negentiende variant van de corona-griep. Van die Covid 19 zijn er al veertien strengen, kruisbestuivingen bekend. Wachten op één vaccin? Werkt dat dan op alle varianten? Virologen houden hun hart vast, Covid 19 is grillig en venijnig en niet onder de knie te krijgen.
De lockdown-gedragsregels worden gematigd en binnenkort gaan we weer lekker naar Spanje, Italië en Frankrijk. Om met een nieuwe besmettingsgolf terug te komen? Alex Friedrich, viroloog aan het Universitair Medisch Centrum Groningen waarschuwde zijn personeel al in januari: ga niet op wintersport in Noord-Italië, ga niet carnavallen, ga niet naar een druk restaurant. Toen moest Den Haag nog komen. Dick Soek van de Piloersemaborg in Den Ham wist niet wat hem overkwam, met al die annuleringen. “Maar hij had wel gelijk,” zegt hij daar nu over. Diezelfde Friedrich vindt de versoepeling veel te voorbarig. En hij wil eerst dat er zoveel mogelijk Nederlanders getest worden.

Intussen lees ik me een wiebel in mijn ogen. Heb Bill Brysons Een Huis Vol weer eens opengeslagen. Daar staat op pagina 45 iets wat in deze corona-tijd wel interessant is. Bryson schrijft in 2010 over de mensen op de Orkney-eilanden. Een tamelijk geïsoleerd levende groep, waarvan bij een analyse van 340 skeletten is aangetoond dat ze vrijwel nooit ouder werden dan dertig.
Ze overleden niet aan tekorten in het eten, maar aan ziekten. Mensen die dicht op elkaar leven, zullen veel eerder ziekten van het ene naar het andere huishouden brengen, en doordat ze direct werden blootgesteld aan gedomesticeerde dieren, konden griep (van varkens en pluimvee), pokken en mazelen (van koeien en schapen) en miltvuur (van paarden en geiten) tot het menselijk bestaan gaan horen. Praktisch alle besmettelijk ziekten zijn pas endemisch geworden nadat mensen bij elkaar zijn gaan wonen. Er komen dan bovendien veel disgenoten aan tafel mee-eten, zoals muizen en ratten en die brachten maar al te vaak dierenziektes over.

Het leven met dieren, sedentisme, leidde tot slechter eten, meer ziekten, veel kiespijn, tandvleesproblemen en een vroege dood. Dat is al heel lang zo en wetenschappelijk is het ook allang aangetoond. Toch eten we van alle dertigduizend eetbare planten op de wereld maar elf soorten: maïs, rijst, graan, aardappelen, cassave, sorghum, gierst, bonen, gerst, rogge en haver. Stuk voor stuk ook al verbouwd door onze neolithische voorvaderen. De dieren die we eten, eten we niet om de smaak of omdat ze zo voedzaam zijn of leuk om om ons heen te hebben, maar uit gewoonte. In de Steentijd deden we het ook al, dus… Qua voeding leven we nog steeds in de Steentijd. Je gooit er wat laurier of venkel op, maar daaronder is het steentijdvoer. De ziektes waaraan we lijden zijn ziektes uit de Steentijd.

Dus eigenlijk leven we met te veel mensen op elkaar, we zouden dieren meer op afstand moeten houden èn de wereldbevolking indammen. Het is nu woensdag 3 juni. Sinds de lockdown op 17 maart is die met 31 miljoen mensen gegroeid (minus de Covid-slachtoffers). Dat is twee keer de Nederlandse bevolking. Die gaan ook weer bossen kappen en rivieren bevuilen en natuurgebieden onder het asfalt proppen en weilanden plat leggen met kunstmest en pesticiden en wereldzeeën leegvissen en diersoorten uitmoorden en de biodiversiteit om zeep helpen en fossiele brandstof opmaken en luisteren naar die misdadige kerkleiders die willen dat je veel kinderen op de wereld zet die op hun beurt weer kinderrijke gezinnen stichten en de IKEA en de Efteling platlopen en benzineslurpers of volle accubakken rijden en zichzelf volproppen met glucose en vlees, veel vlees.

Ook bijna pijn in je nek gekregen van het naar boven kijken om dat intense blauw te aanschouwen? Geen vliegtuigen en veel minder auto’s en kijk eens wat een lavendelblauwe lucht zonder strepen en herrie. We verlangen bijna voelbaar weer naar het normaal, het normaal van hierboven. En dat is ongelofelijk, want juist in de afgelopen drie maanden hebben we ervaren dat het niet klopt en hebben we de kans om wezenlijk de bakens te verzetten niet opgepakt.