Vrouwen die ouder worden maar zich jong blijven voelen. Hoe doen ze dat? En is oud worden een straf of een zegen? Martina Tobin:”Ik heb de juiste balans gevonden, heb meer levenservaring en kan beter reflecteren op mijzelf.”
Martina Tobin groeide op als oudste in een gezin van vier kinderen in het centrum van Dublin. Een bijzondere jeugd met veel highs maar ook veel lows. “Ik zal een jaar of acht geweest zijn toen wij wij naar Darndale verhuisden. Het was een wijk opgetrokken uit rode baksteen met kleine steegjes waar armoede en geweld regeerden. Men was creatief met heel weinig en deelde wat men had. Het was politiek een pittige tijd in Ierland en veel van de volwassenen om me heen waren actieve Ieren. Als kind leerde je snel schakelen en je was altijd alert. Wie was wel te vertrouwen en wie niet?” Maar de herinneringen aan de sloppenwijk Darndale zijn niet negatief. Er heerste een groot gevoel van saamhorigheid: “community spirit”, noemt Martina het. “Veel zaken werden met humor en een positieve instelling opgelost: Ik had als kind platvoeten en moest dansen. Dus danste ik, tap-, modern- of Irishdance, het maakte niet uit. Ik leerde de kinderen in de buurt bij ons in de keuken de pasjes en vaak dansten wij, als de ouderen zongen, want er was altijd muziek. Er werd gezongen en iedereen zong mee, het was niet belangrijk of het vals was als je maar zong. We zongen oude Ierse volksliedjes of mensen vertelden verhalen waar bij werd gezongen. We deelden lief en leed samen en we deelden een muzikaal moment. Ik speelde klassiek piano, ging graag naar school, was slim en had talent. Toen ik achttien was verhuisden we naar Finglas East, een betere buurt: Bij sollicitaties kon ik nu wel mijn adres noemen. Graag was ik naar de Universiteit gegaan om muziek, psychologie en geschiedenis te studeren, maar daar was geen geld voor. Ik vond een kantoorbaantje en verlengde mijn studie bij de Royal Irish Academy of Music, daar leerde ik klassiek piano en muziektheorie. Ik had zangles bij de Bel Canto School of Singing. Ondertussen speelde ik in musicals en cabarets en zong ik en was semi-professional. Ik werd zo veel gevraagd dat ik besloot om professioneel zangeres te worden. Tijdens het zingen op een bruiloft werd ik gevraagd door the Miami Show Band hun vaste zangeres te worden.
“En als het moest pasten we overdag ook nog op de kinderen van Ron Wood”
Wij waren de resident band in Jury’s Hotel in Dublin en we werden veel gevraagd om op te treden. Op private party’s in landhuizen van beroemdheden maar ook op de jaarlijkse Budweiser Derby, het Ierse equivalent van de paardenraces op Royal Ascot. Een heel weekend optreden voor Arabische Sjeiks en sterren als Mick Jagger met Jerry Hall, Ron Wood en Michael York. We zongen, ruimden het podium weer af en dronken met elkaar iets op de trap. En als het moest pasten we overdag ook nog op de kinderen van Ron Wood. Ik was jong, had succes, trad veel op en dacht dat ik alles aan kon en geen slaap nodig had. Tot ik een auto-ongeluk kreeg: ik was in slaap gevallen achter het stuur. Mijn gezicht was zwaar beschadigd: wilskracht, niet opgeven en veel plastische chirurgie en ik kon weer fulltime door met mijn muziek. In 1993 werd ik gevraagd als backing vocalist voor Niamh Kavanagh, de Ierse inzending voor het Eurovisie Songfestival in Dublin. We wonnen met het liedje “In Your Eyes”. Wat er dan met je gebeurt is met geen pen te beschrijven: we moesten overal verschijnen: werden ontvangen door alles en iedereen, optredens en media aandacht. Dublin moest het jaar daarop weer het festival organiseren en dit keer zong ik mee voor de inzending van Malta. Ik had de Jody Singers leren kennen die de backing vocals waren voor Willeke Alberti in 1994. En af en toe ging ik naar Nederland om met hen te zingen.
“Nederland werd mijn thuis: progressief, divers, geëmancipeerd, vrijer en minder taboes”
In 1994 besloot ik naar Nederland te emigreren. In Ierland was het repertoire voor mij toch te beperkt. De muziekscene in Nederland kon mij veel leren, de cultuur was veel kleurrijker, ik had er ruimte om te groeien. Maar ik voelde mij wel ontworteld: In Ierland was ik een bekendheid: als ik ergens binnenkwam werd ik herkend en nu werd ik teruggeworpen op mijzelf. Ik leerde studio werk doen en deed live optredens. Het eerste optreden was met Lee Towers, ik tourde met Flairck en deed 10 jaren lang met Will Tura zijn Kerst en Gospel Tour in Belgie. Ik heb met iedereen gezongen. Mijn vriend woonde in Utrecht en nog kan ik het moment herbeleven dat ik op de Vismarkt liep en het carillon van de Dom hoorde spelen. Ik werd op slag verliefd op de stad en dat is nooit meer overgegaan. Nederland werd mijn thuis: progressief, divers, geëmancipeerd, vrijer en minder taboes. Maar Utrecht in het bijzonder: een stad vol jeugdigheid, de geschiedenis, de rust en de knussigheid. Maar ook de combinatie van moderne architectuur met de oude: ik vind het allemaal prachtig. Om een verblijfsvergunning te krijgen moest ik werk zoeken, vond dat en leerde in een razend tempo Nederlands. Ik sprak Marco Borsato tijdens een optreden in het oude Tivoli en hij vertelde mij over “zijn” War Child en de therapeutische werking van muziek voor deze kinderen. Getroffen door zijn verhaal besloot ik een deeltijdopleiding HBO Muziektherapie te volgen.
Een Utrechts koor bestaande uit uitsluitend vrouwen: The Tobin Singing Society!
Muziek betekende voor mij ook vaak plezier, met een therapeutisch en helend effect. Tijdens stages werkte ik met jongeren met gedragsmoeilijkheden en met vluchtelingen in het AZC in Doorn en Utrecht. Door de kracht van de muziek kon ik mensen helpen. Ik ging werken in Altrecht Jeugd in Lunetten, daar mocht ik weer ervaren hoe effectief muziek kon zijn bij het verwerken van trauma’s en de behandeling van klachten. Ik volgde een tweede studie Sensorimotor Psychotherapy en koppelde deze behandelmethode die lichamelijk is aan mijn manier van werken met muziek. Deze combinatie bleek effectief in de behandeling van gedragsstoornissen en hechtingstrauma’s. Bij Altrecht bedacht ik een “lunchpauze-koor”, zingen met collega’s. Ook hier beleefde, niet alleen ik maar ook mijn collega’s, zoveel plezier en energie aan het zingen, dat ik besloot om een koor op te richten. Een Utrechts koor bestaande uit uitsluitend vrouwen: The Tobin Singing Society! Een oer-vibe: al deze vrouwen bij elkaar brengen en die samen laten zingen: dit was wat ik altijd al had gewild. We begonnen met vijfenvijftig vrouwen en inmiddels hebben we honderdentien leden. Ik voel de energie, liefde, ontspanning en het plezier wanneer iedereen klaar staat om te beginnen. Ik schrijf de muziekarrangementen en hoor vaak in mijn hoofd wat past bij het koor. Ik ben een professional dus leer ik ook over ademhalen en houding, concentratie en samenwerking, zelfvertrouwen en trots zijn op wat je doet. Inmiddels dirigeer ik ook nog een grote vrouwenkoor in het Gooi, werk ik met vluchtelingen in de ISK (Internationale Schakel Klas), schreef ik een lesprogramma voor de leerlingen van de Agatha Snellen School, ik heb sinds 2005 mijn eigen praktijk, ik ben dirigent, geef ik zangles, coach professionals en werk als muziektherapeut en sensorimotor psychotherapeut. Zo is alles wat ik ooit heb gewild en heb beleefd bij elkaar gekomen: de verbondenheid en troost door de muziek in Darndale, de psychologie die ik niet kon studeren aan de universiteit, de muziektheorie aan de Royal Irish Academy en mijn opleiding tot muziektherapeut en vooral het plezier dat ik nog altijd beleef aan het zingen.”
Hoe is het om ouder te worden?
“Ik ben tweeënvijftig en ben nog niet oud. Ik ben wel letterlijk en figuurlijk in de overgangsfase. Lichamelijk is dat vaak vervelend, ik voel mij kwetsbaarder en heb soms last van stemmingswisselingen. Maar het hoort er allemaal bij: ik ga er mee in zee. Ik moet mijn energie kwijt en dat doe ik door te dansen of te gaan stappen met vriendinnen, maar ik blijf wel verstandig, ik weet nu beter mijn grenzen. Ik heb de juiste balans gevonden, heb meer levenservaring en kan beter reflecteren op mijzelf. Ik heb mij ontdaan van veel bagage en het kan mij niet zo veel meer schelen wat mensen van mij vinden. Ik accepteer mijn leven en mijzelf. Ik heb het lef om authentiek te zijn en dat durf ik nu te laten zien.”
Wat is je geheim?
“Vriendschap en liefde, doen wat je energie geeft”. Dan moet ik natuurlijk denken aan Nat King Cole’s “Nature Boy”. Hij zingt daar:”the greatest thing you’ll ever learn, is just to love and be loved in return.” Love in your approach to everything en je krijgt het honderd maal terug. En zorgvuldigheid en toewijding: met mijn vriend Jacq Rijks was ik in Japan en daar zag ik hoe het eten met respect en toewijding wordt bereid. Respect voor de ingrediënten en het materiaal waar je mee werkt. Diezelfde toewijding probeer ik ook in alles wat ik doe te stoppen.
Bridge, yoga of tennis?
“Ik sport, doe Power Jam en doe iedere ochtend een zeven minuten workout. Ik mediteer, dirigeer en fiets. Ik let wel op wat ik eet: ik ben een Bourgondiër. Mijn moeder zei ook altijd: de weg naar jouw hart is door jouw maag. Ik ontmoette Jacq op Koningsdag en hij ging mee met ons om met mijn vrienden te gaan eten. Het was daar zo gezellig dat hij zei: ”Volgende Koningsdag kook ik voor jullie. Hij bleek de eigenaar van, toen nog, Ambères te zijn. Mijn moeder had gelijk.”
Is je stijl veranderd?
“Eigenlijk niet: strakke broeken, hoge hakken, tassen en hoeden. Waar ik mij lekker in voel en dat is mooi, vrouwelijk en stoer. Ik kan genieten van het vrouw zijn.”
Aan wie geef jij het stokje door?
“Aan Radia Elgarbi, van architectenbureau Remake.
Top verhaal Martina mooie vrouw en lieve vriendin blij je zo gelukkig te zien .
Wat een grweldig interview. Ik ben een van haar koorleden. Iedere zangavond is een feestje.
Lieve Martina,
Wat fijn om jouw boeiende verhaal te lezen. Dat geeft mij meer inzicht in de krachtige vrouw die het GVK dirigeert. Dankjewel.
Trudy Joling
Wonderfu stories and life lessons from a wonderful woman.
Wat een mooi, boeiend en open verhaal van een krachtige mooie vrouw! En owww wat vind ik het heerlijk om in jouw koor te zingen!?
Mooi stuk en jij ook?
Wat een prachtig interview, Martina! Precies zoals je bent, authentiek en energiek. Zoals ik elke keer ervaar tijdens de kooravonden, en zeker ook tijdens de optredens.
I loved reading your story because i was one of those girls who danced in your kitchen in Darndale it also left an impression on me because living there was a very happy time as a young child I’m so delighted to hear how well you’ve done so congratulations for that i also live in Utrecht i moved here nearly three years ago so still missing Dublin but it put a smile on my face this morning when i was told you also lived here ?