Gerekt Etmaal in Muziekpaleis: de lange adem van Colin Benders

In een nieuwe dimensie in zijn leven gaat Colin Benders komend weekend vol techno de tijd oprekken. Het is na een periode vol persoonlijk malheur. In TivoliVredenburg wil hij dat achter zich laten. Het Muziekpaleis zelf gaat een nieuwe fase in met Etmaal, een electronica-festival met Benders als curator van vrijdagavond 10 uur tot zondagmorgen 6 uur, verspreid over verschillende zalen, hoeken en spelonken.  

Ik zag het affiche afgelopen zondagmiddag in Café Kanaalzicht, bij het optreden van de Captain Morgan Express, hottest hipshakers in town. Etmaal telt een hele reeks namen als Overmono, Blawan, Dasha Rush, Dee Diggs, Hainbach, Jasss, Megan Leber, Out of place Artefacts, Sandrien Scalping, Skee Mask en TSHA. Het is duidelijk: dit wordt groots, in een tijdsduur met diepe groove en uitputtende lengte. Megamagic! 

In TivoliVredenburg heeft Colin Benders zijn eigen technolab, een wonderruimte vol kastjes en draden. Langdurige experimentele sessies die in de herfst van 2020 een unieke vinylproductie opleverde die hij in een forse oplage van 4000 gratis uitdeelde aan de liefhebbers – dit erfgoed moest vrijgevig de wereld in na benarde coronamaanden.  

Het idee voor Etmaal zoemde al langer door Benders’ brein, als uitdaging om de nacht terug te veroveren op de lockdown. Tegen Atze de Vrieze van VPRO’s 3voor12 zei hij: ‘Ik ervaar de nacht heel anders dan de dag. Helemaal op een avond die geen einde heeft. Het is een bevrijding als je weet dat je het einde toch niet gaat halen. Door die stop weg te halen ga je tijd op een andere manier beleven. Ja, ik hou er wel van om in het zwarte gat te verwijnen.’ 

Etmaal is geen wereldprimeur. In Berlijn speelde Colin Benders onlangs nog in de Berghain, op een feest van zaterdagnacht tot maandagmiddag. Hij trad op van 4 uur tot half 6 in de zaterdagnacht. Het was intens genieten: ‘Dan kom ik graag vroeg om de vibe van de club vast te voelen, dus ik was er al om twaalf uur om Efdemin te zien. Waanzinnig wat hij doet. Na afloop van mijn set kon ik mijn spullen pakken en gezond gaan doen, maar je zit dan in de capsule, en je wilt er niet uit. Ik ging door tot ik crashte, ben even naar mijn hotel gegaan, om vervolgens terug naar de club te gaan. Dan blijft de bubbel bestaan. Het is een totaal andere ervaring als je zelf helemaal meegaat in wat er allemaal gebeurt in zo’n club, in plaats van alleen op te komen draven voor je eigen set.’ 

In de langdurige voorbereiding van Etmaal kreeg Benders een forse waarschuwing van zijn lichaam

Na de rusteloze ritmiek kwam eerst de dreun. In de langdurige voorbereiding van Etmaal kreeg Benders een forse waarschuwing van zijn lichaam, de terugslag van de onophoudelijkheid. Van nooit meer slapen naar aan bed gekluisterd. Het trof hem vlak voor kerstmis 2021. Hij zei tegen zijn vriendin dat ze maar alleen bij familie op bezoek moest en dat hij ziek op de bank ging liggen, films kijken. Maar zijn lichaam kwam niet tot rust, met een pulserende rugpijn. De nieren werkten vrijwel niet meer, er kwamen hartproblemen bij, de longcapaciteit liep terug naar 70 %. Het was ernstig.

Er was geen medische verklaring voor, maar wel een therapie. Bizarre herinnering: ‘De dokters wisten niet wat het was, of het een virale infectie was of een auto-immuunziekte, oftewel: iets eenmaligs of iets dat nog eens kan gebeuren. Ik weet dat nu nog steeds niet. Wat ik wel weet is dat ik een week aan een infuus en aan de Oxy’s gelegen heb. Dat spul geven ze je in Nederland niet zomaar, maar mijn God wat was ik er blij mee. Veel vocht en zoutoplossing heeft me uiteindelijk geholpen, het hele systeem moest geflushed worden, een harde reset. Het was een krankzinnige situatie. Ik heb daar in een week tijd drie mensen leren kennen die de volgende dag overleden waren. Dan denk je wel: Holy shit, wat is dit?’   

“Misschien kan dat touren straks niet meer. Dat vind ik doodeng”

Wat resteert na de crisis is een permanente spierpijn en inzinkingen vol vermoeidheid. Colin heeft optredens moeten afzeggen in Spanje en in Amerika. Het dwingt hem om vroeg naar bed te gaan, in zijn geval om 3 uur, anders dan standaard 8 uur ’s ochtends, na de elektronische nacht. Hij leerde naar het instrument lijf te luisteren, ook om te kunnen blijven rondreizen: ‘Misschien kan dat touren straks niet meer. Dat vind ik doodeng. Live is altijd alles voor me geweest, mijn hele leven is daarop afgestemd. Ik heb de tijd van mijn leven. Nu. Ik zou het fucked up vinden als dat niet meer kan.’  

Met al dat malheur hoort hij toch tot de internationale top, wereld-dj’s als Ben Klock en RØDHÅD, naast Speedy J. Graag nodige hij er een aantal uit voor Etmaal.  

Nog is het een geluidsveld vol ontdekkingen in het mysterie van techno. Gretig legt hij uit: ‘Inderdaad, binnen vijf minuten kan ik je uitleggen welke knopje je in moet drukken op de sequencer om een four to the floor kick te krijgen. Maar dan heb je die kick, dat is nog niks. Wanneer gaat er iets gebeuren? Ik ben steeds meer van overtuiging dat muziek een vorm van cryptografie van emotie is, en van energie. Je neemt een energie, versleutelt die met soundscapes, met klank, met ritme, en daar bouw je een sequence aan momenten uit op. Zit die energie er niet in, dan is het niet meer dan een klompje geluid. Weet je die versleuteling niet te kraken, dan klinkt het helemaal nergens naar.’  In Etmaal zal het ook voor hem toch om doseren gaan, naast de lange adem van het publiek.  

“De mensen kunnen van het begin tot het eind naar binnen lopen en naar buiten”

Programmeur Michiel Peeters: ‘Het verschil met een festival als Le Guess Who is dat Etmaal onafgebroken is. De mensen kunnen van het begin tot het eind naar binnen lopen en naar buiten. Soms van 12 uur ’s nachts tot 6 uur ’s morgens, of van ’s morgens 8 uur tot 3 uur in de middag. Maar er is ook een onderscheid met de plekken in Berlijn waar Colin speelt. Etmaal is niet non-stop electronische dans muziek, maar is veel breder. Zaterdagmiddag is er ambient en dan zaterdagnacht weer pure techno. Het is avontuurlijke electronische muziek in de volle breedte. Soms dansbaar, maar ook om bij weg te dromen. Voor ons is het in die zin ook iets nieuws, omdat we constant bekijken welke rek er in het gebouw zit, hoe we kunnen innoveren. Daar komen dit soort ideeën uit voort.”