Denkverdwarreling

K.I. stond vroeger voor kunstmatige inseminatie. AI (of Eé-aai) voor kunstmatige intelligentie. AI is een, in recordtijd geïnstitutionaliseerd, misplaatst idee, als zouden wij aan het begin staan van een nieuwe wereld, effe de drempel nemen naar een periode van een nieuw soort intelligentie. Niets is minder waar, maar wel spannend. We hebben misschien nog niet in de gaten, dat de wereld sinds ongeveer 1990 dik is ingepakt in een glasvezelen wambuis. We voelen er ons veilig en we noemen het internet. Op elk knooppunt van de in vele lagen doorgestikte, ‘beschermende’ weefsels van het web waaruit geen scheet of niemand meer ontsnapt, vinden we toegang tot een gigantisch geheugen dat de mooiste maar ook de slechtste nieuwe combinaties van bitjes en bytjes kan bedenken. Het web is een feit, het begrip socialisering (‘iedereen mag meedoen’) geeft er nog een ideëel geurtje aan, maar dwangbuis is eigenlijk een beter woord. Een web dat op springen staat door alle kennis, wetenschap, persoonsgegevens, mugshots (kijk zelf maar: gettyimages.nl), selfies, bankgegevens, medicatie, gewoon maar weetjes, niemendalletjes, verdraaide feiten en keiharde leugens.

Wie de beschikking heeft over het snelst denkbare rekentuig, de supercomputer zoals we dat tuig liefkozend noemen, kan met een onvoorstelbare voorraad gegevens die zich voortdurend razendsnel vernieuwt en uit vaak onduidelijke bronnen aangevuld wordt, combinaties maken die wellicht verrassend, onthutsend en schokkend genoemd kunnen worden, maar zeker niet het predicaat ‘nieuwe intelligentie’ zouden mogen dragen. Het predicaat intelligentie zou meer passen bij het begrip oorspronkelijkheid en niet zozeer bij iets dat door Yale University, een respectabel intituut dat aan AI nog een andere waarde heeft gekoppeld (Academic Integrity), met als ‘bijna-plagiaat’ wordt gebrandmerkt. Iemand die per se zou willen weten welk deel origineel is en welk deel citaat, komt met Chat GPT, gratis of duur, van een koude kermis thuis. Het wachten is op de filosoof die er niet voor heeft geleerd, maar die het gewoon is.