Column Roderick Veelo: ‘Medewerkers gemeente Utrecht, verzet u tegen diversiteitstraining’

Roderick Veelo, presentator bij RTL Z, schreef een column over de diversiteitsplannen van wethouder Voortman. Hij komt tot de de conclusie dat een ‘racismebewustzijnscursus’ geen zin heeft. Hij richt zich tot medewerkers van de gemeente Utrecht: “Ik zou u het liefst oproepen om in verzet te komen tegen deze manier van hersenspoelen en niet te verschijnen op de diversiteitscursus van Linda Voortman.” 

Wethouder Voortman (diversiteit) wil van de gemeente Utrecht een inclusieve organisatie maken. Ze wil bijvoorbeeld dat er meer mensen uit ondervertegenwoordigde groepen, bijvoorbeeld LHBTI+-ers, mensen met een praktische opleiding en mensen met een arbeidsbeperking, op het stadskantoor komen werken. De reacties op Twitter en op nieuwsberichten zijn niet mild – mensen vinden de plannen discriminerend.

Veelo noemt een voorbeeld van Starbucks: de koffieketen wilde een schandaal van (mogelijk) discriminatie ten goede keren door werknemers op een racismebewustzijnscursus te sturen. Dat heeft het bedrijf zo’n 33 miljoen dollar gekost.

“Maar dan heb je ook wat, hoor ik u denken. Ik ga u teleurstellen. Alle studies die in de Verenigde Staten zijn gedaan naar de effectiviteit van trainingen om vooroordelen aan te pakken tonen een grote deceptie. De trainingen verminderen de vooringenomenheid niet, het gedrag van mensen verandert niet en de werkplek verandert niet.

De Harvard-antropoloog Frank Dobbin geeft er hier een aantal verklaringen voor. Ten eerste verandert een korte cursus mensen niet in wat ze gedurende een heel leven van media-exposure en praktijkervaring hebben opgedaan. Ten tweede activeert een training ter bestrijding van vooroordelen juist de stereotypen. Probeert u nu maar niet aan een rooie olifant te denken. Ten derde voelen blanke werknemers zich tijdens de cursus buitengesloten. De boodschap van het multiculturalisme is met name aan hen gericht. Zij dienen te veranderen, ook al zijn zij zich van geen kwaad bewust. Dat zorgt voor weerstand. En ten vierde benoemt Dobbin een groot aantal organisatorische onderzoeken waaruit blijkt dat mensen negatief reageren op externe controles op hun gedachten en gedrag en slecht presteren op hun werk als ze geen autonomie ervaren.

Met andere woorden: de kans is groot dat u niet met minder, maar juist met méér vooroordelen de cursus uitkomt.

Maar als de resultaten zo slecht zijn en zelfs contraproductief, waarom moeten wij die trainingen dan volgen?, vraagt u zich af.

Dat is omdat wethouder Linda Voortman het wil. Zij en haar partij GroenLinks geloven dat de wereld beter en overzichtelijker wordt als mensen niet als uniek individu worden beschouwd, maar kunnen worden ingedeeld in groepen op basis van huiskleur, religie, gender, enzovoorts.

Mensen indelen in groepen van identiteiten is een vorm van controle. Zo kan ik u vooroordelen in de schoenen schuiven op basis van uw huidskleur. Zowel de vooroordelen als het feit dat u ze niet ervaart liggen aan het gegeven dat u blank (of wit) bent. Een privilege bovendien. En zo kan ik u tijdens een diversiteitscursus vragen uw gedachten, gedrag en taalgebruik aan te passen.

Ik zou u het liefst oproepen om in verzet te komen tegen deze manier van hersenspoelen en niet te verschijnen op de diversiteitscursus van Linda Voortman. Maar dat zou iets te gemakkelijk zijn. Omdat ik de consequenties niet ken en ze niet draag, als u niet komt opdagen. Uw vakbond weet daar meer van. Belt u hen gerust.

Dat de trainingen niet werken is een troost en weggegooid geld. Maar dat gemeenten, universiteiten en bedrijven ze blijven aanbieden is het kwaadaardig doordrukken van een politieke ideologie met morele dwang.

Dat vind ik huiveringwekkend. Maar ja, ik kom nog uit een tijd dat de enige kleur die er bij Gullit, Rijkaard, Seedorf, Koeman en Van Basten toe deed oranje was. En die tijd ligt al heel lang achter ons.”