Van pilot naar pilot: Popup Hangplek

Wie zijn toch die mensen die Utrecht tot de leukste stad van Nederland maken? En wat hebben ze nodig om dat nog langer te kunnen doen? Arjan Visser, initiatiefnemer van Popup Hangplek, mag zijn idee alleen binnen steeds verlengde pilots uitvoeren. “Graag denk ik mee over ander beleid. Maar waarom praat de gemeente alleen óver me, en niet mét me?” 

Een paar uurtjes buiten doorbrengen, in een hangmat met andere mensen, hoe leuk zou dat zijn? Met zijn idee Popup Hangplek won Arjan Visser duizend euro van Awesome Utrecht, een platform voor ideeën om Utrecht nog leuker te maken. De hangmatten waren binnen, de parken geselecteerd en hij was al bijna de deur uit, toen hij bedacht misschien een vergunning nodig te hebben. Na tientallen telefoontjes naar verschillende ambtenaren, eindigde Arjans zoektocht bij de afdeling Groenbeheer. Zij vertelden hem dat er niets in bomen mag worden opgehangen volgens de APV, ‘uitzonderingen daargelaten’.

Die zin triggerde Arjan. “Wat waren de criteria voor die uitzonderingen? Ik zag in de stad namelijk allerlei andere dingen in bomen hangen: verlichtingssnoeren, gele linten van de Tourstart, vleermuis- en vogelkasten, spandoeken en allerlei kabels. Ik kreeg de criteria echter niet boven water, niemand kon het me vertellen.”

Pilot puur voor Popup
Arjan stapte daarop naar de gemeenteraad. Het duurde even, maar enkele partijen wisten via raadsvragen en een motie een pilot los te peuteren bij het inmiddels nieuwe college. Wel op voorwaarde dat een boomtechnisch adviesbureau onderzoek deed naar of de bomen geen schade zouden ondervinden. Arjan moest onder allerlei strikte voorwaarden werken, óók voor de 3 tot 4 uur dat zijn hangmatten zijn bevestigd.

“Zelf was ik intussen ook op onderzoek gegaan, naar banden, matten of materialen die krachten op de boomstam zo veel mogelijk spreiden. In bijvoorbeeld klimbossen of andere plekken waar ze activiteiten met bosbeheer weten te verenigen. Inmiddels kun je me wel een expert noemen, hahaha. Ik vond als boomvriendelijk bestempelde hammock straps, waaronder ik dan ook nog een dik stuk tapijt stopte.”

Arjans pilot ging van start en af en toe kreeg hij bezoek van controlerende ambtenaren. De pilot is door de gemeente als geslaagd bestempeld, er is geen schade geconstateerd. Voor 2019 is ‘ie daarom verlengd door het stadsbestuur. “Fijn, maar het beleid is niet aangepast”, aldus Arjan. “Deze pilot is er dus alleen voor mij, of ik me aan de regels houd, niet voor de rest van de stad.”

Lol verdwijnt
Arjan ziet graag dat het beleid verandert en bestookte daarom betrokken ambtenaren met informatie over boomvriendelijke hangmatten. “Ik mail ze alle onderzoeksrapporten die ik vind en wil ze linken aan organisaties die zich met dit onderwerp bezig houden, maar ik krijg geen reactie. Ook geen uitnodiging voor een gesprek. Jammer dat ze mijn opgebouwde expertise niet willen gebruiken. De gemeente houdt gewoon vast aan hun vertrouwde boomadviesbureau. En dit bureau heeft tot nu toe geen wetenschappelijke onderbouwing laten zien voor de gegeven adviezen. Ook geen meetwaarden of op welke manier zij de spullen van Pop Up hangplek hebben gekeurd.”

Intussen blijft hij overal voorbeelden zien van aan bomen hangende voorwerpen, zoals touwen van een koorddanser over de Oudegracht. “Erg inconsequent. Ik pleit voor duidelijk beleid, en voor uitzonderingscriteria die je ergens online kunt terugvinden. En zorg voor een gelijk speelveld: waarom mag je als gemeente wél allerlei zaken ophangen aan bomen?”

“Elk nieuw initiatief vanuit de stad zal spannend zijn voor de gemeente, omdat het buiten de ervaringen en kennis valt die er al zijn”, reflecteert Arjan. “Houd vooraf rekening met die mismatch, denk ik dan. Ik mis enthousiasme om in de schoenen van initiatiefnemers te stappen en hen te vragen waarom ze dat initiatief nemen.”

Zijn grootste angst is dat andere Utrechters met leuke ideeën, die niet zo’n lange adem en zoveel energie hebben als hij, ermee ophouden. “Pas op dat de lol uit de stad niet verdwijnt. Je bent meer met regels bezig dan met je goede idee.” Om dit te voorkomen, vindt Arjan dat ambtenaren moeten worden bijgespijkerd in het begeleiden van initiatieven en hier ook op worden getoetst: hoeveel initiatieven heb jij helpen realiseren? “Misschien gaan mensen dan op zoek naar rek in de regels, ontstaat er loyaliteit naar initiatiefnemers en uiteindelijk plezier in het samen uitzoeken of iets haalbaar is of niet.”

Uitdaging
“Misschien ben ik een uitzondering, maar ik neem geen genoegen met ‘nee’. Ik zie de afwerende houding van de gemeente als een uitdaging”, lacht Arjan. “Ik blijf graag positief, dat is mijn instelling. Daarom verzin ik allerlei andere dingen om de ontspanning van een hangmat en buiten zijn met elkaar te combineren. Met camping De Krakeling in Zeist organiseer ik een hangmattenweekend, binnenkort vaar ik met een hangmat-vlot over de grachten om drijvend plastic op te ruimen. En op particulier terrein, zoals dat van de Universiteit Utrecht, omarmen ze mijn initiatief omdat het bijdraagt aan de levendigheid van het gebied. Ik blijf graag toffe dingen doen met toffe mensen.”