Terug naar echt  

Ze waren nog niet verggevorderd, de Nederlanders die van een enorm stuk, naar lavendel geurend land in de Ardèche een kampeerterrein wilden maken. Een paar wc’s, dat was alles. Het was al behoorlijk laat, die dag in juni 1967, en wij dachten, nou goed, voor één nachtje kan het wel.  We bleven drie weken, vooral ook omdat onze kinderen (van twee en vijf) het er geweldig vonden. We wasten ons in een beekje, haalden eten in het dorp verderop. Geen radio, geen krant. Even geen behoefte aan.  

Op de terugweg, over de Nederlandse grens, plotseling allemaal auto’s met achterop de sticker ‘Wij staan achter Israël’ 

Wat zou er gebeurd zijn? 

Uit de grote stapel kranten werd het thuis meteen duidelijk: oorlog geweest in het Midden-Oosten. Israël had zijn buurlanden Egypte, Jordanië en Syrië in zes dagen op de knieën. Dankzij bezetting van de Gazastrook, de Sinaï, de Westelijke Jordaanoever en de Hoogten van Golan verviervoudigde het zijn bestuurde gebied. (Later verschenen staatjes met de verliezen: 12.750 doden en 32.500 gewonden, beide partijen opgeteld.)  Moshe Dajan (de vechtjas met het ooglapje) was voor de rest van zijn leven een held en een militair genie. 

Voor zover ik me herinner vonden de meeste Nederlanders, de pers en de politiek dat Israel het goed had gedaan.  

Dat is – als het gaat om de huidige oorlog – wel anders. In mijn directe omgeving vindt bijna iedereen dat de bombardementen op Gaza onmiddelijk moeten stoppen, ook al houdt Hamas nog steeds meer dan honderd gijzelaars vast. Een kennis heeft het over genocide, hoewel zelfs volgens de opgaven van Hamas tot nu toe minder is dan één procent van de bevolking is omgekomen. 

Met een strak gezicht vertelt de correspondente van het journaal elke keer dat ze niets te weten is gekomen

Van de kranten die ik op m’n tablet kan lezen is De Telegraaf het meest pro-Israel. De NRC heeft vooral oog voor de situatie van de Palestijnen, AD/UN, Trouw en de Volkskrant zitten er tussenin.  

Nieuwsuitzendingen op de publieke omroep beginnen doorgaans met beelden van verwoestingen in Gaza en van jammerende mensen, wat het vermoeden wekt dat de redactie vooral op de hand is van de Palestijnse slachtoffers. De correspondente van het Journaal in Tel Aviv lijkt een beginneling in de journalstiek. Met een strak gezicht vertelt ze elke keer dat ze niets te weten is gekomen.  

Mijn manier om op de hoogte te blijven is kijken naar CNN, met zijn zeer ervaren verslaggevers en dito interviewers. Het kost alleen veel tijd, want het conflict komt terug in allerlei programma’s. Maar het levert wel wat op: onderwerpen waarover je in Nederlandse kranten niets leest en op de NPO niets ziet. 

Ik schreef al eerder dat de crisis in het Midden-Oosten mij erg bezighoudt. Dat komt mede omdat wij in Tweede Wereldoorlog onderduikers in huis hadden en ik twee Joodse vrienden heb (allebei Netanyahu-haters).  

Wat mij zeer aan het hart gaat is de houding van links. Ik begrijp het ook niet. Waarom vind je een slogan als ‘From the river to the sea’ toelaatbaar? Waarom doe je mee aan demonstraties waarin hele enge vlaggen meegedragen worden? Wat is er goed aan de Moslimbroederschap? Moet Israël toestaan dat Hamas het in Gaza voor het zeggen houdt? 

Het stond in die tijd goed wanneer je als jonge academicus PvdA-lid werd

Als ik ‘links’ schrijf dan bedoel ik vooral de PvdA, de partij die de grondslag legde voor de sociaaldemocratie die Nederland nog steeds is, ook al neemt het verval snel toe. Het is de partij waarvan Jan met de Pet het zou moeten hebben, maar het steeds minder heeft. Omdat ze (woorden van Bram Peper, uitgesproken door Wim Kok) haar ideologische veren heeft afgeschud. 

Als verslaggever van commissievergaderingen zat ik decennialang dicht op de Utrechtse politiek. De PvdA was heel lang oppermachtig in de stad. In ‘gewone’ buurten zoals Zuilen haalde ze bij verkiezingen de absolute meerderheid.  

Het stond in die tijd goed wanneer je als jonge academicus PvdA-lid werd, en zo zag je hoogopgeleide twintigers en dertigers, afkomstig uit bevoorrechte gezinnen, sleutelposities innemen. Vaak aardige mensen trouwens, die na afloop van een  raadsvergadering richting café Jansdam (nu een Ierse pub) koersten om daar nog uren door te praten over politiek (en andere onderwerpen, natuurlijk). 

Tijdens de jaren van de stadsvernieuwing kon je duidelijk merken dat de afstand tot de kiezers was toegenomen: de bewoners van de oude wijken (toen nog doorgaans mensen met lage inkomens) wilden dat hun huizen werden opgeknapt, de politiek hield vast aan sloop en nieuwbouw. Soms kwam de rechter er aan te pas. Bernard Tomlow, ook schrijvend in deze krant, was vaak de advocaat van de bewoners. Hij ging voor ze door het vuur.  

Met Hans Spekman kreeg de Utrechtse PvdA daarna weer een uitgesproken sociaal gezicht. Daarna was het Bülent Isik die zich als raadslid geweldig inzette voor de stad. Hij is nu wijkmanager in Zeist. Lange jaren hielden GroenLinks en D66 de PvdA buiten het college, maar nu doet ze weer mee met 1 wethouder. De fractie is twee vrouwen en twee mannen sterk. 

Het groene kan ik wel volgen, maar het linkse zie ik tussen alle stokpaardjes niet zo

In de Tweede Kamer heb je geen PvdA meer. Eén fractie met GroenLinks. Ik vind dat niks. Sinds GL-partijleider Mohamed Rabbae in 1989 weigerde om de fatwa van ayatollah Khomeini over Salman Rushdie te veroordelen weet ik het niet zo goed met die partij. Het groene kan ik wel volgen, maar het linkse zie ik tussen alle stokpaardjes niet zo. 

Nu de poging is mislukt om met die gezamenlijke lijst desnoods ten koste van de kleine progressieve partijen de grootste te worden, lijkt het me gezond om zo snel mogelijk weer uit elkaar te gaan. Want je weet maar nooit wanneer er weer verkiezingen zijn. Misschien verslaat de PvdA, met een echt links programma en met iemand als Lodewijk Asscher of Hans Spekman als lijstrekker, dan wel op eigen houtje de PVV.