Podcast: The Dead Society

Je zou een begraafplaats kunnen zien als een klein dorp met zwijgende buren. Met opgeslagen verhalen die alleen nog verteld worden als de mensen die je gekend hebben ze nog vertellen. Je leeft voort in de herinnering. En hoe vaak kom je nog ter sprake? Hoe lang leven herinneringen voort?

Aflevering 1 – Gerrit Rietveld

Gerrit Rietveld is zeer bekend geworden door het ontwerp van het Rietveld-Schröderhuis (1924). Zijn vrouw en kinderen zagen met lede ogen aan hoe hij niet alleen door het ontwerpen van dit huis in beslag werd genomen, maar tevens door mevrouw Schröder. Rietveld zou pas na de dood van zijn eigen vrouw Vrouwgien Hadders in 1957 bij Truus Schröder intrekken in het Rietveld-Schröderhuis. Na zijn eigen dood hebben de kinderen van Rietveld uiteindelijk een opmerkelijke beslissing genomen over zijn laatste rustplaats. Met acteurs Audrey Bolder en Noël van Santen.

Aflevering 2 – Nicolaas Beets

Nicolaas Beets stierf in 1903. De man die onder het pseudoniem Hildebrand de beroemde Camera Obscura schreef in 1839. Hoe wordt hij nog herinnerd? Zijn er nog Beetsen die hun voorvader laten voortleven? Hoe dichtbij zijn leven kan ik komen? Nicolaas Beets verleidt mij zich in zijn leven te verdiepen. Ga ik hem begrijpen? Deze diepgelovige man ontmoet een ongelovige journaliste. Samen ontdekken we waar de mensen zijn die veel over hem weten en ook opvallende spullen van hem hebben bewaard. Acteur Theo Schouwerwou vertolkt de stem van Nicolaas Beets.

Aflevering 3 – Dirkje Kuik

Op 18 maart 2018 is het 10 jaar geleden dat Dirkje Kuik is overleden. De vrouw die ruim 50 jaar als man door het leven ging: William D. Kuik. De vrouw ook die daar liever niet aan herinnerd wilde worden. De vrouw die vele talenten had, maar vooral als schrijver en beeldend kunstenaar bekendheid genoot. Ook de vrouw die conflicten niet schuwde en vele vriendschappen verloor toen ze definitief als vrouw door het leven ging. Dat maakt herinneringen verzamelen niet altijd makkelijk. Via Arthur Japin, Lex Janssen, Jos te Water Mulder, Niek Waterbolk en Marijke van Dorst heb ik haar beter leren kennen.
Een waardevolle ontmoeting. Actrice Audrey Bolder geeft stem aan Dirkje Kuik.

Aflevering 4 – Gerard

Gerard, geboren 3 november 1874, gestorven 19 april 1882. Zo staat er op z’n grafsteen te lezen. Een jongetje dat maar 7 jaar mocht worden. Bijzonder is dat hij een eigen graf heeft gekregen in die tijd. Dat gebeurde niet vaak. Wordt dit jongetje nog door iemand herinnerd? Kom ik te weten waarom z’n ouders niet bij ‘m liggen, hoe hij is gestorven, welke toekomst er voor hem weggelegd zou zijn? Ik ga op zoek naar zoveel mogelijk verhalen over dit veel te korte leven. De 12-jarige Kim Heering vertolkte de stem van de 7-jarige Gerard.

Aflevering 5 – F.J.O. Boijmans

Frans Jacob Otto Boijmans is al 171 jaar geleden overleden, om precies te zijn op 19 juni 1847. Boijmans werd vooral bekend als grondlegger van het huidige Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Waarom is zijn verzameling eigenlijk niet in Utrecht gebleven, zoals hij het wilde? En hoe is het zijn 1200 werken vergaan in Rotterdam? En waarom weten we zo weinig over de man zelve? Hoeveel herinneringen zijn er te verzamelen over zijn dierbare collectie en over hem zelf? Herinneringenverzamelaar Carine van Santen gaat op pad, maar vooral ook stevig in gesprek met de heer Boijmans bij monde van acteur Fred Goessens.

Aflevering 6 – Robert van Genechten

Robert van Genechten werd in 1895 geboren in Antwerpen. Collaboreerde zowel in België tijdens de Eerste Wereldoorlog als in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog met de Duitsers. Het kostte hem zijn leven. In welke wereld geloofde hij? Zijn z’n gedachtegangen te volgen? Waarom volgde hij Hitler en z’n beweging niet meer in 1943? Heeft hij spijt van z’n daden? Waarom ligt hij met z’n zoon in een graf? Een ontmoeting met een overtuigd nationaal socialist, met acteur Dennis Coenen als Van Genechten.

Over de podcast-serie

In deze serie podcasts vertel ik verhalen van begraafplaats Soestbergen in Utrecht. Het kleine zwijgende dorp aan de rand van de stad en tevens de oudste begraafplaats van Utrecht. Misschien wel te typeren als het Père-Lachaise van de stad, met prominente Utrechters als Gerrit Rietveld (waarom ligt hij eigenlijk op begraafplaats Soestbergen?), Nicolaas Beets (wie zijn al die mensen die bij hem in het graf liggen?), Frans Jacob Otto Boijmans (waarom is Museum Boijmans niet in Utrecht terechtgekomen?) en Dirkje Kuik (beeldend kunstenaar en een van de eerste transseksuelen), maar ook vele onbekenden. Want wie herinnert zich nog het 7-jarige jongetje Gerard, dat in 1882 stierf? Hij heeft bijzonder genoeg een eigen graf, maar waarom zijn z’n ouders niet bij hem?

Hoe wil ik de verhalen tot leven brengen?
Acteurs geven stem aan de overledenen. De herinneringen worden letterlijk gezocht door Carine van Santen. Wie herinnert zich nog deze verhalen? En welke verhalen moeten volgens hen zeker verteld worden? Familie, vrienden, collega’s, historici. Waar leven deze mensen voort?

Advies storytelling: Wouter Eizenga
Editor: Arno Peeters
Muziek: Rosa Ensemble / Daniel Cross
Deze serie is mede mogelijk gemaakt door: Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, KF Hein Fonds, Elise Mathilde Fonds.

De serie verscheen eerder bij NPO Radio 1