Krakers bezetten gisteren de panden van eigenaar Marcel Paping aan de Burgemeester Reigerstraat. Een paar uur later werden ze door de politie er uitgehaald. Of dit de laatste kraakactie blijft, is de vraag. Een verslag van een rumoerige avond in het doorgaans zo rustige Utrecht Oost.
De luiken van de tabakswinkel zijn half gesloten als het rumoer begint. Het is net zes uur geweest. Zwaailichten reflecteren in de etalages van de omliggende winkels. De dagelijkse colonne fietsers probeert zijn weg naar het station te vervolgen. Zigzaggend over de stoep, rakelings langs de her en der geparkeerde politieauto en –busjes, rijden ze, met oordopjes en koptelefoons op, als onverstoorbare lemmingen richting de Maliebaan. De Albert Heijn wordt met zachte hand ontruimd; snackbar De Reiger moet de deuren sluiten en bij kapper Hairfix blijft het personeel waakzaam achter de ramen staan. Boven de bakker hangen de kamerbewoners uit het raam om te zien wie hun nieuwe buren zijn geworden. Ordehandhavers hangen versperringslinten op. Ook de Oudwijkerveldstraat naast de tabakswinkel wordt afgesloten. Het wordt een lange avond voor de toeschouwers, de ordehandhavers en de krakers. En nat, erg nat, want de regen houdt weinig rekening met dit spektakel in het altijd rustige Utrecht-Oost.
Wachttijd sociale huurwoning: 9,7 jaar
De buurt is de leegstand allang zat. Zowel de winkeliers als de bewoners. De panden zijn een puist in de straat. Zeven jaar geleden verkocht de eigenaresse de nummers 48 tot en met 53, de panden naast de Albert Heijn, aan Marcel Paping, orthodontist en projectontwikkelaar. Lange tijd ging het gerucht dat de Albert Heijn zou uitbreiden. En ja hoor, de Appie werd een paar jaar later verbouwd, maar niet uitgebreid. Al snel na de aankoop vertrokken de huurders boven de winkels. De eigenaar van de Dartwinkel sloot als eerste winkelier zijn deuren. Toen verhuisde de poelier naar de Biltstraat, en uiteindelijk week ook de apotheek uit naar de overkant van de straat.
De nieuwe eigenaar wil de panden afbreken om twaalf nieuwe appartementen te realiseren, met parkeerruimte onder het gebouw en winkelruimte op de begane grond. Er zijn vergunningen door de gemeente toegekend, maar niet voor al zijn plannen. Zo heeft hij ruzie met omwonenden over de ingang van de parkeergarage, en met de gemeente over een boom. Zolang Paping die vergunningen niet krijgt, weigert hij verder te bouwen.
Na jaren leegstand werd afgelopen maart het pand voor het eerst gekraakt. En nu, op deze natte maandagavond, wordt er weer een poging gedaan. Echt wonen zal niet lukken, want Paping heeft de panden van binnen al klaar gemaakt voor de sloop, zoals deze foto’s van de krakers op Twitter bewijzen. De kraakactie is een protest tegen de Wet Kraken en Leegstand uit 2010. In een persbericht schrijven de actievoerders dat “niet het kraken, maar leegstand en woningnood moet worden aangepakt. […] In de stad Utrecht is de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning de afgelopen vijf jaar opgelopen van 7,7 naar 9,7 jaar. Hoewel het aantal verhuringen iets oploopt, neemt de slaagkans van woningzoekenden af. Dit komt omdat de vraag naar sociale huurwoningen in Utrecht sneller stijgt dan het aanbod. De kans dat je met succes wat kraakt is hoger dan die 3.2% slaagkans bij een sociale huurwoning. Waar wacht je nog op!”
Logeplekken boven de vakhandel
Twee uur later regent het nog. De krakers hebben hun spandoeken opgehangen. In de donkere panden zijn de springerige bewegingen van zaklantaarns te zien. Bij de versperring in de Oudwijkerveldstraat is er sympathie voor de actie. “Het is toch achterlijk om die panden leeg te laten staan”, roept een wat oudere man, die duidelijk de vorige krakersgolf uit de jaren tachtig nog heeft meegemaakt. “Ik geef ze groot gelijk. De gemeente moet Paping gewoon uitkopen en er sociale woningbouw van maken.” Een jong Chinees stel vraagt verbaasd wat er aan de hand is? Squaters, probeert een student, maar dat begrip kennen de nieuwe buurtgenoten niet. Ze wonen sinds afgelopen weekend in een appartement achter de Etos, maar daar kunnen ze nu niet naar toe. Uiteindelijk weet een aardige buurtbewoner een agent ervan te overtuigen dat ze bewoners zijn, en mogen ze door de afzetting heen. “Zie je”, zegt een bewoonster, die het Chinese stel nawijst, “dat is precies wat er hier gebeurd: pandjeseigenaren verhuren die appartementen voor veel geld via Airbnb aan expats. Die betalen gewoon 2000 euro per maand. Gewoon huren kan hier in de buurt écht niet meer.”
Op de kruising bij wijnhandel de Grape District zijn politiebusjes met ME-ers aangekomen, die er uitzien als ijshockeyspelers zonder stick, maar met schild. Er wordt wat heen en weer gebeld. Eén van de agenten rent met een megafoon naar de Oudwijkerveldstraat. Zou er nu dan eindelijk wat gaan gebeuren? Op de balkons boven de vakhandel, tegenover de Albert Heijn, hebben de bewoners zich onder paraplu’s verschanst; logeplekken voor dit onverwachte theaterspektakel. Een enkele kraker waagt zich op het dak. Over een slogan is niet nagedacht. Het publiek moet het doen met de weinig fantasievolle kreet: “Kraken gaat door! Kraken gaat door!” De fietsers naar het station hebben inmiddels een nieuwe route gevonden. Af en toe rijdt er nog iemand blind op de afzetting in, maar dat is de macht der gewoonte; zonder morren keren ze om. Politiehonden blaffen zenuwachtig.
Gratis brood en witte wijn
Bij de Albert Heijn ontstaat rumoer. De winkelmedewerkers delen gratis brood uit. Handig voor alle mensen die nu, zo rond negenen, hun ontbijt voor morgenochtend willen veiligstellen. Het wordt bijna genoeglijk bij de afzetting voor de kapper. De ordehandhaafster amuseert de opgewonden jongetjes die al uren op hun kinderfietsen met smartphone in de aanslag wachten op actie. “Nee, we wachten nog even op de slotenmaker.” Claudia de Breij heeft brood van de Albert Heijn bemachtigd. Een vader van de kinderen komt met een glas witte wijn in de hand langs, en vraagt, met in z’n andere hand een paraplu: “Zeg jongens, wat is de status hier? Iemand een update?” Een groepje buurtgenoten fantaseert over de fundataal, die je moet gebruiken om deze panden aan te prijzen: “Authentiek uitgeleefd, met sloopgevoel!” Ze gieren het uit.
Ondertussen marcheren wat agenten met schilden naar de Wagendwarsstraat. De vader met witte wijn in de hand wijst ze na: “Kijk jongens, ’t zijn net Romeinse legionairs.” Een groepje studenten moedigt de agenten aan: “Zet ‘m op, mannen!”
Een oudbewoner van de gekraakte panden staat zich te verbijten. Hij zag wat video’s van de kraakactie op FaceBook, en is de halve stad doorgefietst om z’n solidariteit te betuigen. Hij voelt zich zichtbaar vervreemd tussen de witte wijn sippende vader, de lachende buren en de jonge studenten. Zeven jaar geleden moest hij met zijn gezin uit één van de panden vertrekken. Hij kreeg een huurverhoging van vierhonderd procent voor de kiezen. “Niet te doen, natuurlijk!” Zijn advocaat adviseerde hem niet te procederen, omdat een rechtszaak duur en langdurig zou worden. Dus vertrok hij, uit een pand dat hij in dertien jaar tijd naar eigen smaak had verbouwd. Bij de sleuteloverdracht was de nieuwe eigenaar met wat bouwvakkers aanwezig. Voor de ogen van zijn gezin, werd de schouw uit de woonkamer geslagen.
Er wordt gejuicht. Of het ter aanmoediging van de krakers of de ME is, blijft onduidelijk. Eindelijk gebeurt er wat. De politie-agenten in ijshocky-outfit slepen de krakers één voor één naar buiten. Ze blijken zich in de panden vastgeketend te hebben. Dat kan dus nog wel even duren. Tot een echte confrontatie met de krakers komt het niet. De politiehonden worden opgeborgen. De regen neemt toe. En de buurt gaat weer naar binnen: Nieuwsuur begint zo meteen op tv.
Lekker stuk. Dank!
Haha. En de omwonenden van het Wilhelminapark staken na dit verzetje nog even de open haard aan. Overigens zou het ze sieren als ze ook in actie kwamen. Want deze leegstand is een regelrechte schande. Wat mij betreft zijn deze krakers helden.
Leuk artikel!
Wet of geen wet, kraken gaat door!