Het mooiste meisje van de stad/Petra Blokker: “Verloskundige is een vierentwintig-uurs bedrijf dat maar doordendert”

Een serie over inspirerende Utrechtse vrouwen die een jaartje ouder worden. Petra Blokker (61): “Ik moet nu dingen doen die ik leuk vind, eigenlijk was dat altijd mijn werk. Ik weet het nog niet.”

Petra Blokker is geboren in de Raiffeisenlaan in Utrecht. Als derde kind na een negen jaar oudere broer en een elf jaar ouder zusje. “Mijn moeder beviel thuis en zij vertelde altijd dat ik er min of meer “uitgevallen” ben. Het leeftijdsverschil met mijn broer en zus was zodanig dat ik als enig kind ben opgevoed. Ik groeide op in een middenstandsgezin, mijn vader was directeur van een ijzergieterij in Groenekan en na het faillissement van de fabriek vond hij een baan als personeelschef in Amsterdam. Mijn moeder was huisvrouw en voor haar was het niet gestudeerd hebben en geen werk buitenshuis een grote frustratie. Ik was een onbezorgd kind dat alles mee had. Het ging mij voor de wind: populair op school en geen pesterijen. Ik kom uit een korfbal familie, speelde, net als de rest van ons gezin korfbal bij SAMOS. Op mijn achttiende, na mijn middelbare schooltijd op College Blaucapel, wilde ik het huis uit. Ik had geen flauw idee wat ik wilde gaan doen. Wit stond mij leuk en ik wilde geld verdienen dus koos ik voor de verpleegstersopleiding in het Ziekenhuis Overvecht. Op de afdeling Obstetrie en Gynaecologie werkte een van de weinige mannelijke verloskundigen Tammo Suk. Ik liep stage op die afdeling toen er een Marokkaanse vrouw aan het bevallen was. zij wilde niet dat er een man bij haar bevalling aanwezig was. Tammo vroeg mij de bevalling te begeleiden, hij zat achter de deur voor alle eventualiteiten. Ik moest nu alleen het doen. De bevalling verliep vlotjes en daar stond ik met een pasgeboren baby in mijn handen. Op dat moment realiseerde ik mij dat dit was wat ik wilde doen. Zelf beleid maken, geen opdrachten en werken met iets gezonds. Ik had nog even gedacht aan psychiatrisch verpleegkundige maar op de PAAZ had ik de “draaideur” cliënten meegemaakt. Wanneer je dacht dat je iemand weer aardig op de rit had,  kwamen de cliënten toch weer terug voor verdere behandeling. Ik wilde iets dat ik af kon ronden, een proces dat ik kon bewaken en ingrijpen wanneer nodig. Ik maakte mijn opleiding af en wilde naar de Kweekschool voor Vroedvrouwen in Amsterdam. Daar werd ik afgewezen omdat de ik volgens de toelatingscommissie “al te veel gevormd was als verpleegkundige”.

Een onbezorgd kind dat alles mee had.

We leken op elkaar, we waren een apart slag vrouwen. Zelfstandig, niet bang en sociaal vaardig

“Ik besloot een “parkeerstudie” creatieve therapie te volgen aan de Jelburg in Baarn. Het volgende jaar probeerde ik het nog een keer om toegelaten te worden tot de opleiding in Amsterdam en toen lukte het wel. Ik voelde mij daar meteen thuis en kreeg daar vriendinnen voor het leven. We leken op elkaar, we waren een apart slag vrouwen. Zelfstandig, niet bang en sociaal vaardig. We deelden waarden en visies en we begrepen elkaar. Het was hard werken en soms voelde het als een sneltrein waar je niet uit kon stappen. Op 2 juli 1986 haalde ik mijn diploma en met vijf klasgenoten solliciteerde ik bij de Verloskundige Praktijk van Beatrijs Smulders in Amsterdam. Bij haar wilden we werken. Zij speelde toen al een prominente rol in de verloskundige zorg in Nederland en was fervent voorstander van de thuisbevalling. Waar een vrouw in haar eigen omgeving zoveel mogelijk naar eigen wens en stijl kan bevallen. Ook haar sollicitatieprocedure was afwijkend. In café De Prins met eten en veel wijn vertellen over je liefdesleven en ik werd de uitverkorene. Ik denk dat ik het beste kon roddelen en vooral mijn verhaal over de gynaecoloog met die enge tanden waar ik mee gezoend had gaf de doorslag. Ik werkte drie jaar bij Beatrijs, we reisden samen naar Mexico, Bali en Polen om daar mee te maken hoe vrouwen bevielen en raakten bevriend. Hoe anders was het beroep van verloskundige toen. We werkten drie of vier nachten aan één stuk, we hadden geen mobieltje maar wel een pieper. Vaak moest ik aanbellen bij wild vreemde mensen of ik mocht bellen. Ik kende alle telefooncellen in Amsterdam. Ik zie mij nog in het licht van mijn koplampen de stratengids van Amsterdam raadplegen, wat zou Google Maps een uitkomst geweest zijn.”

De opleiding in Amsterdam leverde vrienden voor het leven op.

“Verloskundige is een vierentwintig-uurs bedrijf dat maar doordendert”

“Inmiddels had ik mijn man leren kennen. Hij woonde in Utrecht en in 1989 verhuisde ik terug naar mijn geboortestad. Marie-Thérèse Willekens en Monique Jansen hadden hun praktijk hier aan de Westerkade en ik kwam er als derde verloskundige bij. Ik werk nu tweeëndertig jaar in dezelfde praktijk en het komt voor dat ik de bevallingen doe van vrouwen die ik zelf heb “aangepakt”. Iemand zei tegen mij dat mijn cv niet sexy was, maar er veranderde zoveel in de verloskunde dat het leek of ik wel steeds een ander vak had. Verloskundige is een vrouwen beroep, slechts drie procent is man. Het is een vierentwintig-uurs bedrijf dat maar doordendert. Het valt lastig met een gezins-en sociaalleven te combineren en dat willen jonge vrouwen van nu niet meer. De praktijken zijn daarom meer verloskundigen gaan aantrekken. Er is veel veranderd met de komst van de mobiele telefonie, de opkomst van de computers en de navigatie. De politiek bemoeit zich met ons vak: de integrale zorg en niet te vergeten het integrale tarief. De natale screening is sterk veranderd door de nipt en de structurele echo’s. De zorgverzekeraars hebben meer macht gekregen. De centralisatie van de ziekenhuizen maakt dat ze vaak vol liggen waardoor wij moeten winkelen met onze klanten. Qua wetgeving de avg en de big de kwaliteitseisen waar wij aan moeten voldoen, verandert er veel. Alle richtlijnen en protocollen waar de gezondheidszorg aan moet voldoen. Het afbreken van zwangerschappen komt meer voor door de screeningsonderzoeken. Kortom het werkveld is continue in beweging. Vrouwen uit het Spanje, Frankrijk en de VS vinden ons vaak ouderwets: thuisbevalling en geen pijnstilling zijn daar ondenkbaar.”

Petra met een kersverse wereldburger.

“Ik zie dat vrouwen die mij vertellen dat ze makkelijk klaarkomen ook makkelijker kunnen bevallen”

“Een thuisbevalling wordt daar vaak gezien als “the first child abuse”. Het is een steeds grotere uitdaging geworden om de zwangerschap en de bevalling zo natuurlijk mogelijk te houden en alleen in te grijpen wanneer dat echt nodig is. Ik merk dat mijn klanten, hoger opgeleid zijn en overal de regie over willen voeren. Het heeft te maken met de maakbaarheid van de samenleving: bevallen met een ruggenprik terwijl je een boek leest. Maar bevallen is juist een van de meest emotionele en fysieke ervaringen die een vrouw mee kan maken. Je moet je hoofd uitschakelen en je overgeven aan hetgeen er fysiek met je gebeurt. Ik zeg wel eens klaarkomen is in feite ook je overgeven en ik zie dat vrouwen die mij vertellen dat ze makkelijk klaarkomen ook makkelijker kunnen bevallen. Het is een kunst om vertrouwen te hebben in iets dat je kunt, vertrouwen hebben in je eigen kracht. We zijn zo gewend om overal over mee te beslissen maar je bevalling valt niet te managen. We kunnen verwachtingen bespreken maar het kan ieder moment weer anders zijn. De consument heeft wensen en eisen. We werken met een “bevalplan” waarin de moeder precies aangeeft wat ze wel en niet wil. Maar wanneer blijkt dat het beter is om de vliezen te breken terwijl dat niet in het bevalplan stond kan ik daar op aangesproken worden. Als in je leven alles draait om zwangerschap en baby’s is dat iets wat je zelf ook wilt. Vaak vroegen vrouwen aan mij of ik zelf een kind had. “Nee, het lukt niet”, moest ik dan antwoorden. Veel steun ondervond ik van mijn klanten en collega’s. Mijn vriendinnen vonden het daarentegen moeilijk om mij te vertellen wanneer ze in verwachting waren, zij hadden daar problemen mee.”

“Ik heb alles bij elkaar gegild maar dat is het mooie, je vergeet de pijn zodra de baby eruit is”

“Toen ik veertig was raakte ik toch met de nodige medische ondersteuning in verwachting. Ik beviel thuis, met Beatrijs Smulders als verloskundige, van mijn zoon. Ik heb alles bij elkaar gegild, maar dat is het mooie je vergeet de pijn zodra de baby eruit is. Ik wist het in theorie: de functie van de grote hersenen worden uitgeschakeld en je lichaam moet je laten doen wat het moet doen. Ik had het nu zelf meegemaakt. Ik hou in december op. Ik werk nu met collega’s die dertig jaar jonger zijn. Het zijn geen betere of slechtere verloskundigen, maar andere verloskundigen. Ze zijn wetenschappelijker en hechten aan protocollen en lange verslagen. We werken anders dan ik was gewend en het is voor mij nu tijd om op te stappen. We dragen niet meer bij elkaar thuis over met een glas wijn erbij maar via de computer. Praktisch, improviseren, snel en geen routine, dat past bij mij. De prenatale zorg maar wel met de bevalling die toch de kers op de taart is. Tussentijds ben ik een half jaar naar Zuid-Afrika geweest om te helpen in een klein ziekenhuis in Jeffrey’s Bay. Daar werd ik weer even met mijn neus op de feiten gedrukt. Geen prenatale zorg, geen kraamzorg, beademingsapparatuur die er wel was maar het niet deed en vrouwen die moesten bevallen in bedden die niet verschoond waren na een vorige bevalling. Het was mooi maar ook moeilijk om mee te maken omdat je weet hoe goed de verloskundige zorg in Nederland is.”

“Tussentijds ben ik een half jaar naar Zuid-Afrika geweest om te helpen in een klein ziekenhuis in Jeffrey’s Bay.”

Hoe is het om ouder te worden?

“Ik merk het aan mijn lijf, door mijn jongere collega’s en door de vrouwen die ik bijsta tijdens hun bevalling. Ik vind het geen pretje, de vanzelfsprekendheid van dingen is weg. Eerder moe, fysiek en in mijn hoofd. Ik heb vrienden die ziek worden en doodgaan. Ik moet nu dingen doen die ik leuk vind, eigenlijk was dat altijd mijn werk. Ik weet het nog niet. Werken op een abortusboot, op de Eerste Hulp om vrouwen bij te staan die verkracht zijn, prostituees helpen die SOA’s hebben opgelopen of in de palliatieve zorg in een hospice. Het voelt een beetje als scheiden, ik ben een beetje getrouwd met mijn werk. Ik heb geprobeerd om te kunnen helpen bij de bootvluchtelingen op Lesbos, in Suriname, bij Artsen Zonder Grenzen. Ik ben overal te oud, het lijkt op leeftijdsdiscriminatie. En ik kan ook niet meer onder een baas werken daar ben ik veel te lang eigen baas voor en te eigengereid”

Wat is je geheim?

“Leven is oefenen. Je hoeft het niet altijd met elkaar eens te zijn maar wel alles kunnen bespreken, en proberen om elkaar te begrijpen. Door de onzin waait de wind, er zijn een heleboel dingen belangrijk in het leven, maar blijf relativeren”.

Is je stijl veranderd?

“Mensen zeggen wel eens dat alles mij staat, maar het gaat erom hoe je het draagt. Ik koop veel tweedehands kleding en heb daar zo mijn adresjes voor. Mijn haar heb ik altijd “op zolder” gedragen. Ik heb mij altijd het enfant terrible gevoeld, beetje stout. Ik hou niet van regels en protocollen”.

Bridge, Tennis of Yoga?

“Tennis, kwam ik soms stinkend van de baan gehold voor een bevalling, maar dat maakte niets uit de barende vrouwen ruiken ook niet altijd even lekker. Yoga bij de onderburen en toepen om geld. Wel om geld, dat verhoogt de spanning. Ik hou stiekem van gokken”.

Wat vind je van de Utrechtse vrouw?

“Utrecht is een dorp. Het is Nijkerk met meer stoplichten. De vrouwen zijn toegankelijk en aardig. Een jonge stad met veel studenten en ik denk daarom dat Groen Links het zo voor het zeggen heeft.”

Aan wie geef jij het stokje door?

“Mag ik er twee voordragen? Astrid Kremers, zij is seksuoloog, een vakvrouw en een bijzonder mens. Maar ik denk ook aan Marga, zij is een echte Utrechtse, werkt al veertig jaar bij Albert Heijn in de Twijnstraat maar doet zelf haar boodschappen bij de Lidl.”

Bladeren door het fotoalbum.

Met broer en zus.

De ouders van Petra.

Petra met zoon.

Een glossy ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum als verloskundige.

De verloskundigen van de praktijk aan de Westerkade.