Heel kleine deeltjes 

In haar enthousiasme legt Fenna een vriend uit wat hij allang weet. 

Een vriend is na een jaar terug uit Boston, waar hij onderzoek deed aan de universiteit en lesgaf in quantumfysica. Binnenkort gaat hij hezelfde doen, maar dan aan de universiteit van Cambridge. P. verandert vaste materie in vloeibare materie en weer terug – en dat dan heel vaak, om te ontdekken wat er met de moleculaire samenstelling gebeurt, ofzo. Ik begrijp nooit echt wat P. zegt. Over quantumfyisca weet ik alleen dat het over heel kleine deeltjes gaat. 

 We zijn uit eten bij ANAN Saigon op de Voorstraat om bij te praten over onze levens, al weet hij over het mijne al aardig wat dankzij mijn columns. Ik vind het zo leuk hem weer te spreken dat ik na een paar biertjes zeg: ‘Jij mag kiezen waar mijn volgende column over gaat!’ Hij dept zijn mondhoeken met een servet en zegt: ‘Quantumfysica.’ 

We kennen elkaar van een schrijfkamp, dat door de organisatie ‘zomerkamp’ werd genoemd omdat ‘schrijfkamp’ te veel zou lijken op ‘schrijfkramp’. Ik herinner me dat P. een verhaal schreef waar een kat in voorkwam. Het was een mooi verhaal, alleen deed de kat dingen die katten nooit zouden doen. ‘Zeker nooit een kat gehad,’ zei ik hooghartig. Hij bekende. 

Vier jaar later in ANAN Saigon vertel ik P. over het boek dat ik aan het lezen ben: Bird by bird van Anne Lamott. Een goed geschreven hulpgids voor schrijvers: hoe ga je om met de uitdagingen van het schrijven? Lamott haalt een herinnering op: haar broertje moest de volgende dag een verslag over vogels inleveren, maar had nog niets. Met tranen in zijn ogen zat hij tussen de opengeslagen boeken over vogels, een leeg papier voor zich, verlamd door de grootsheid van de taak die hem te doen stond. Hun vader kwam naast hem zitten en sloeg zijn arm om hem heen. ‘Bird by bird, buddy,’ zei hij. ‘Just take it bird by bird.’  

Neem je niet voor te schrijven over het hele vogelrijk, neem je voor te schrijven over één vogel. Als je klaar bent, begin je aan de tweede vogel. Splits een groot doel op in kleine, haalbare doelen. Tegenwoordig begin ik niet meer te schrijven aan mijn roman, maar aan een alinea. P. schrijft ook een boek. Het gaat overquantumfysica. Komende zomer moet het af zijn. Daarom ga ik ervanuit dat P. ook iets kan hebben aan de les uit Birdby bird. Enthousiast vertel ik hem erover. En hij laat me vertellen.

Achteraf is het natuurlijk gek dat ik P. heb zitten uitleggen wat hij allang weet: dat alles uit heel kleine deeltjes bestaat.