Vier Qatarflatjes worden op dit moment te huur aangeboden voor 1550 euro kaal. Het zijn voormalige sociale huurflats van Mitros en Portaal, waarover De Nuk vele verhalen schreef. Het gaat om de woningen Auriollaan 44 en 60, Monnetlaan 59 en Marshalllaan 383. Tien à twaalf jaar geleden hadden deze sociale huurflats een huur van zo’n 450 euro. Een huurstijging van 240 procent.
In maart vorig jaar schreven we hoe de Qatarflats voor 1350 euro te huur stonden. In anderhalf jaar tijd een huurstijging van vijftien procent.
De Utrechtse PvdA-wethouder Wonen Dennis de Vries treedt niet op tegen deze extreem hoge huren. Zijn voorgangers van GroenLinks en SP deden het evenmin. In de Utrechtse gemeenteraad blijft het al jaren muisstil rond het sociale huurwoningen-schandaal op Kanaleneiland.
Die 1550 euro kaal is niet alles. Voor servicekosten rekent de Canadese eigenaar nog eens 45 euro. Op de krankzinnige Utrechtse woningmarkt niet de hoogste huur, voor 76 vierkante meter. 1595 euro voor een huurflatje op het Rozeneiland, zoals deze ‘krachtwijk’ langs het kanaal liefkozend genoemd werd? Het is onvoorstelbaar. Tegelijkertijd staat geen Utrechter er van te kijken. De internationale vastgoedsector kan, gefaciliteerd door corporaties en gemeentebestuur, in de Domstad haar ongegeneerde gang gaan.
De markt doet zijn werk
Morgen vieren we Sint Maarten, met een prachtige Parade. Het delen van onze rijkdom is het eeuwige thema rond de Utrechts beschermheilige. Dat delen krijgt een wrange betekenis als je het verhaal van de Qatarflats tot je door laat dringen. Steeds weer zijn er nieuwe koopkrachtige expats en landgenoten die deze al maar stijgende huur kunnen neertellen. We delen onze voormalige sociale huurwoningen graag met de rest van de wereld.
De markt doet zijn werk. Jonge alleenstaande Utrechters met een modaal salaris kunnen zo’n flat op Kanaleneiland niet betalen. Tenzij ze met een vriend of vriendin gaan wonen. Dan nog blijft de huur hoog.
De historie is bekend. In 2016 verkochten Mitros (nu: Woonin) en Portaal 252 sociale huurflats voor 0 euro aan een vennootschap. Deze zogeheten publiek-private samenwerking heette GEM Kanaleneiland BV. De BV droeg de panden over aan het staatsfonds van Qatar en de fraudebank Crédit Suisse. Het tweetal investeerde 28 miljoen in een opknapbeurt, nodig omdat de corporaties de flats hadden verwaarloosd. Over betaling van erfpacht deed de gemeente Utrecht richting deze financiële grootmachten niet moeilijk.
Het kan nog gekker
In 2017, binnen een jaar, verkochten Qatar en Crédit Suisse de flats voor 51 miljoen euro aan het Canadese Capreit en het Nederlandse LLS Capital (dat als tussenpersoon optrad). Winst: 23 miljoen. Een rendement van 83 procent in elf maanden. Een Nederlandse wederopbouwwijk werd wingewest voor het internationaal grootkapitaal.
Het kan nog gekker, blijkt inmiddels. Capreit schoof de woningen, om belasting te ontwijken, in 2020 door naar dochtermaatschappij European Residential Management (ERESM). Op het Amsterdamse adres van ERESM staan 19 BV’s, 1 VOF, 1 Stichting, 41 coöperatieve vennootschappen, 1 administratiekantoor en 1 en 1 Holding BV ingeschreven.
In juni liet Capreit/ERESM weten de Qatarflats -en haar flats in Overvecht-zuid- mogelijk te willen verkopen. De Volkskrant onthulde vorige maand dat een oud-Capreit-topman bij de potentiële kopers hoort. Deze vastgoedmiljardair Phillip Burns vertrok dit voorjaar bij Capreit. En is nu voor zichzelf begonnen. Burns wil het hele Nederlandse bezit van Capreit/ERESM kopen. Liefst voor een prikkie.
Wat gaat zijn oude baas, Capreit/ERESM, doen? Van Utrechtse ambtenaren kreeg de Canadese belegger in 2017 een splitsingsvergunning in de schoot geworpen. Wethouder Wonen Paulus Jansen (SP) was daar door zijn ambtenaren niet over geïnformeerd. Jansen weigerde daarna maatregelen te nemen tegen deze, naar corruptie ruikende, voorkeursbehandeling voor deze belegger. Sterker, de SP-wethouder verdedigde de verkoopconstructie in de gemeenteraad. Zoals hij later de verkoop van sociale huurwoningen ‘zorgvuldig’ en ‘een ‘verstandige zaak’ noemde.
De Canadese belastingontwijker kan de Qatarflats nu dus per stuk gaan uitverkopen. Op de dolgedraaide Utrechtse huizenmarkt betekent dat voor 78 vierkante meter een prijs van boven 350.000 euro.
Nadeel: het kost jaren voor Capreit/ERESM al zijn flats kwijt is. Voordeel: de Canadese belegger kan een duizelingwekkend rendement maken. Rekent u even mee? De Canadees betaalde in 2017 202.000 euro per flat. Bij een verkoopprijs van 350.000 euro is de winst per flat 148.000 euro. En dat maal 252: 37,3 miljoen rendement. Een bedrag dat bovenop de huuropbrengsten gedurende zes jaar komt.
Als alternatief kan de Canadese vastgoedfirma besluiten de 252 Qatarflats in één klap aan een koper als Phillip Burns te verpatsen. In dat geval zal de opbrengst lager zijn, maar 250.000 per flat is, gezien de marktomstandigheden, haalbaar. Tel uit je winst. Al is die dan iets lager.
Begin 2023 keken we in drie afleveringen terug op Qatargate. Ze zijn hier te lezen:
Echt schandalig.
Word het eens tijd om deze falende ambtenares nb uit de politieke hoek waar men schreeuwt voor de mensen met de kleine portemonnee op te komen, met naam, rugnummer en politieke partij, grootst te benoemen. Zodat alle Nederlanders eens weten wat ambtenaren uit deze politieke partijen, onbekwaam en onnozel zijn.
Ze komen er gewoon mee weg.
De SP-wethouder noemde het een verstandige zaak. Ben benieuwd hoe hij er nu over denkt. Misschien moet De Nuk het eens aan hem vragen. Als hij nog steeds deze mening heeft, is hij een schande voor zijn partij.
In decennia van mondiaal neoliberaal (woon)beleid hebben wethouders van een andere politieke (antikapitalistische) stroming weinig tot niets meer in te brengen. De kaders en spelregels, en daarmee het zeer beperkte speelveld van wethouders, zijn al lang en ruimschoots beklonken tussen kapitaalbezitters, neoliberale politici, projectontwikkelaars en meer van dit soort typen. Geld en hebzucht regeren in deze neoliberale wereld. Het is om treurig van te worden!
Beste heer Grimbergen, zeer veel dank voor uw als altijd weer heldere bespreking van waar onze gemeentelijke overheden zich vooral niet mee bezighouden.
Ik vond in uw artikel de benaming ‘coöperatieve vennootschap’. Ik zocht het op, was niet met die ondernemingsvorm bekend. Krijg de indruk dat het een model betreft dat wel zeker een sociaal doel beoogt. Iets in de beschrijvingen hint naar België.
Uit uw toelichting – beter gezegd ‘belichting’ – van de kasverrotte kliek die rond dit soort projecten sjoemelt en scharrelt – inclusief de hand en spandiensten geleverd door onze schepenen et al, komt die sociale verplichting geenszins naar voren.
Men zou zich kunnen afvragen of de status van die nota bene 41 (!!!) coöperatieve vennootschappen, niet (gezien al de fiscaliteit) aanleiding zou kunnen zijn voor een gerechtelijk onderzoek.
Dit soort vergrote uitwassen van vermarkting, privatisering, private equity en hoe al die op bedriegerij stoelende diefstal maar moge heten (o zo goed voor de consument, maar niet heus) zou
in een fatsoelijke samenleving die stoelt op en in het spoor gehouden wordt door wetten en regels, aangepakt kunnen worden. MOETEN worden, bedoel ik.
Bedankt voor je vasthoudendheid in het volgen van deze uiterst onfrisse zwendel, Cees. Voor hen die -als ik- minder met grote getallen hebben, denk ik aan dit beeld: Sint Maarten heeft zijn kleed laten stikken en behagelijk om de eigen schouders gehangen. Pas het windvaantje maar aan, Gem Utrecht.
Goed werk Cees, hopelijk gebeurt er nu iets.
Ik begrijp dat een coalitiepartij compromissen moet sluiten. Maar dat een SP-wethouder volledig tegen de idealen/standpunten van zijn eigen partij handelt, is ongehoord. Jansen was een lakei van het grootkapitaal. Het is zo cynisch dat ik niet uitsluit dat hij net als Henk Kamp erelid wordt. Of is hij dat al?
En zo werd de SP een splinterpartij!
“de markt doet zijn werk wel” zei VVD minister Blok. Waarvan akte..
Dank je VVD!!
Goed dat u dit blijft opdiepen.
De corporaties eisen van de gemeente Utrecht € 10.200.000 vergoeding. Zij zullen dan in 2024 geen sociale woningen meer verkopen. Ik noem dat afpersing.
Alle woningcorporaties subiet opheffen. Zij zijn verantwoordelijk voor de bouw van sociale woningen maar dragen daar geen enkele democratische verantwoording over af.
Op hun cijfers en prestaties ziet een landelijke toezichthouder toe. Wat die er van bakt hebben we ten tijde van het derivatenschandaal gemerkt. Vrijwel niets. Vervolgens dragen wethouders de politieke verantwoordelijkheid voor de woningbouw in hun gemeente.
Een niet wenselijke en volstrekt onhoudbare situatie.
Woningbouw hoort politiek thuis bij het lokaal bestuur. Maak dat lokaal bestuur eindverantwoordelijke voor de sociale woningbouw.
Corporaties maken giga winsten. In 2021 maakte Mitros € 36.526.000 winst op haar activiteiten. In 2022 is deze winst opgelopen tot € 61.485.000. Die winstsprong is het gevolg van het afschaffen van de verhuurdersheffing. (Overigens heb ik winstcijfers gecorrigeerd voor waardeverandering van de OG portefeulle).
De marge op de verhuur van OG bedraagt in 2021 18% en in 2022 30%.
Corporaties zijn schatrijk. Het eigen vermogen van Mitros is € 4.418.694. Daarmee financiert Mitros haar OG. Hypothecaire schulden maken slechts iets meer dan 16% van de balans uit.
Het is van de zotte dat een armlastige gemeente als Utrecht mede opdraait voor de exploitatie van corporaties.
Er zijn in Nederland maar weinig woningbeleggers die zoveel financiële macht als corporaties hebben. Opheffen die onafhankelijkheid van het politieke bestuur. Terug naar de situatie van vroeger; de gemeente is daar verantwoordelijk voor.
Grote bewondering heer Grimbergen voor al uw werk!
Zou een paar afleveringen over de Utrechtse volkshuisvestings malaise over de afgelopen 10/12 jaar niet bij Zembla kunnen!!!
Al die jaren hebben namelijk voornamelijk linkse colleges aan het Utrechts volkshuisvestingsbeleid gestaan!
Hele maand werken om de huur te betalen, ongelofelijk, diefstal