Corona-koopman

Het is niet zo’n wonder dat veertienjarigen bij ‘democratie’ geen aha erlebnis ervaren als zelfs Rutte van de rechtsstaat geen speerpunt maakt.  

Zo’n uitspraak eist onderbouwing. Hier komt ie: 

Ook ‘bureacratie’ zegt veertienjarigen waarschijnlijk niks. Bij de weinige kinderen die er wèl een gedachte bij hebben, komt dat waarschijnlijk door hun ouders die last hebben van slecht functionerende ambtelijke organisaties. Van het kastje naar de muur,  tot gek wordens toe. De gesprekken thuis gaan over ‘bureaucratische klootzakken’, of nog erger.  

Toch is bureaucratie in wezen iets heel moois. Ze is de basis van de rechtsstaat. Dat wil zeggen dat alle beslissingen die het openbaar bestuur neemt, en ook de wegen die daartoe leiden, worden vastgelegd. Dankzij die manier van werken is controle mogelijk op het beleid, zowel door het parlement, als door de media en verder door iedereen die dat wil.  

De minister-president is daar niet zo van. Op zijn departement, dat van algemene zaken, heerst – zo bleek tijdens de verhoren in het toeslagenschandaal – de Rutte-doctrine, die inhoudt dat er bij allerlei belangrijke bijeenkomsten geen notulist is. Alles gaat uitsluitend mondeling.  

In het bedrijfsleven komen deals soms ook tot stand zonder dat er in eerste instantie iets op papier wordt gezet. Je zou kunnen zeggen dat Rutte meer lijkt op de ceo van Nederland dan op de minister-president. Zijn optreden in de covid-persconferenties versterkt dat idee. Hij komt over als een ondernemer die met een mengeling van ernst en ouwe jongens zijn corona-bestrijdingsmiddelen aan de man brengt, gebruikmakend van zorgvuldig geprepareerde reclame-slogans als ‘Het nieuwe normaal’, ‘Anderhalve meter-samenleving’ en ‘Intelligente lockdown.’  

Hoezeer die aanpak aanslaat in handelsland Nederland laten de peilingen zien. Elke persconferentie levert weer een paar extra zetels op. De VVD is Rutte geworden. In verkiezingsspotjes komt de naam van de partij niet eens meer voor. Je stemt op Rutte, de onverschrokken krijger die ons door de crisis loodst.  

Intussen steekt hij de hand uit naar andere partijen om na de verkiezingen ‘samen Nederland weer op te bouwen’. Een brede coalitie dus, met – gezien zijn liefdesverklaring aan Lilian Marijnissen – misschien zelfs de SP. Zou hij het menen? Als er een stuk of zes partijen meedoen, kan de VVD niet zo’n dominante rol meer spelen.   

Vertaal het eens naar de Utrechtse situatie: een afspiegelingscollege in plaats van een programcollege. De oppositie, die al jaren aan de zijlijn staat, doet weer mee in het dagelijks bestuur. De stad zou er wel inclusiever van worden.