Born to be wild?

Toen we de rubriek het Mooiste Meisje van de stad… bedachten konden we niet vermoeden dat deze interviews zoveel verschillende reacties zouden opleveren. Van” Briljant” (ach) tot “Seksistisch “ (nou, nou). Van “ Het mag wel meer over seks gaan” (eh nee) tot “Wanneer komen de mooiste jongens aan de beurt” (goed idee). De reactie die het meest overeenkomt met de opzet is dat de rubriek inspirerende vrouwen aan het woord laat voor wie die wat oudere dag geen reden is om de geraniums bij te knippen. We zijn nu een aantal afleveringen verder en wat opvalt is dat bijna alle geïnterviewden in hun jonge jaren een weg opgingen die niet voor de hand lag. Die bijvoorbeeld het verstikkende milieu thuis verlieten om zonder enige zekerheid een bestaan in een wildvreemde stad op te bouwen. Een winkel begonnen en keken waar het schip strandt. Het optimisme was grenzeloos. En dat heeft alles te maken met de periode waarin dit alles zich afspeelde: eind jaren “60, begin jaren ”70.

De ketens werden afgegooid en “Love, Peace en Happiness” (toen gelukkig nog niet met een Z geschreven) was het motto. Deze week spraken we met Marja Oosterman, heel even iconisch boegbeeld van het scholierenverzet. Op haar zeventiende (!) jaar stond ze als voorzitter van de Scholieren Belangen Organisatie voor 900 man in het Kasieno. Een moment waarvan je achteraf kan zeggen dat het haar vooral overkwam. En ze was er ook snel klaar mee toen ze merkte dat met wat meer demagogische aspiraties een hele zaal naar haar hand had kunnen zetten. Het activisme van Marja kwam op een lager pitje maar ze had wel wat in werking gezet. Ze was zonder discussie een van de vertegenwoordigers van de Utrechtse tegencultuur. En zo waren er meer die Utrecht op dat moment belangrijker maakte dan de hoofdstad. Denk aan Robert van Gemert, de student psychologie die activisme combineerde met een grote affiniteit met de popcultuur. Samen met onder meer de kunstenaar Bunk Bessels organiseerde hij de legendarische Flight to Lowlands Paradise. Of denk aan Koos van Duinen en Joep van Gameren, drijvende krachten achter jongerencentrum De Kargadoor dat dit jaar zestig jaar bestaat.

Over deze hemelbestormers maakte de NPS jaren geleden in het kader van de serie Nederland na de oorlog de aflevering Born to be Wild. Onder het interview met Marja staat een link naar de uitzending. Een must voor jongeren die de geschiedenis van hun stad willen kennen. Een feest voor de ouderen die deze tijd bewust hebben meegemaakt. In retrospectief blijkt Koos van Duinen een zeer goedwillende maar in pijnlijk agogische teksten grossierende opbouwerker te zijn geweest. Van Gemert de licht geaffecteerde intellectueel die de wereld vooral rationeel beschouwde en niet voor niets in de gemeenteraad terechtkwam. Bunk was Bunk en is dat gebleven, zoals we zien als de NPS hem jaren later interviewt in café Ledig Erf. Joep van Gameren zag al snel dat activisme niet per se leuke mensen oplevert. Nadat acht mensen zich bemoeiden met de tekst op een suikerzakje hield hij voor het gezien. Je kan dus met enig cynisme terugkijken op de tijd waarin alles beter zou worden. Maar wie er bij was, had het nooit willen missen. Ook Marja Oosterman niet.