Domtorenbeheerder Jaap van Engelenburg moest van de rechter zijn baan terugkrijgen maar zit nog steeds maanden thuis. Waarom het vonnis van de rechter nog niet is uitgevoerd, blijft onduidelijk. Raadsvragen hierover aan het college worden niet beantwoord, omdat er sprake zou zijn van geheimhoudingspicht. Yvonne Hessel van Utrecht Solidair stelt nu ook vragen aan het college. De partij wil onder meer weten of de gemeente al een onafhankelijk onderzoek is gestart naar het handelen binnen de gemeente in deze kwestie. Hieronder de brief met de schriftelijke vragen aan het college.
In februari werden schriftelijke vragen gesteld, die 11 maart 2025 (30205219) zijn beantwoord. Het betreft de ontslagzaak van de Domtorenbeheerder. Zijn leidinggevende wil hem ontslaan op grond van diefstal, intimidatie en grensoverschrijdend gedrag. De rechter stelt de werknemer op alle fronten in het gelijk. De leidinggevende is ernstig tekort geschoten. Beide zijn werkzaam voor de gemeente.
De gemeente maakt excuses en verklaart, zo spoedig mogelijk recht te doen aan het vonnis. Het vonnis gaf tevens aanleiding om het eigen handelen kritisch onder de loep te nemen. Direct na het vonnis is er een mediationtraject opgestart. Vijf maanden na het beloofde eerherstel zit de werknemer nog steeds thuis.
Gezien de ernst van de situatie en de publieke aandacht die de kwestie heeft stelde CDA en Utrechtnu! hier vragen over.
De reactie op de vragen is kort, ‘zoals al eerder vermeld kunnen we helaas geen inhoudelijk antwoord geven in het kader van de geheimhoudingsplicht vanuit het mediationtraject.’ Onderaan staat een melding, Tot slot vinden we het belangrijk te melden dat we in de media diverse niet geverifieerde berichten zien verschijnen over deze kwestie, en dat in deze berichten zonder toestemming namen en foto’s van medewerkers worden gebruikt. Deze berichten geven niet altijd een juist beeld van de feiten. Daarnaast handelen de medewerkers die met naam en foto in de media worden genoemd uit hoofde van hun functie. Het college is aanspreekbaar op het handelen van de organisatie, niet de medewerkers.
Vragen over de procedure en keuze voor mediation worden beantwoord met: mediation is geheim. Dit geldt echter uitsluitend voor de inhoud van gesprekken. Over de publieke aandacht schrijft het college: er verschijnen niet geverifieerde berichten over de kwestie in de media. Dit terwijl de berichten vooral citeren uit het vonnis (geverifieerde informatie en erkend door de gemeente). Het college hult zich maandenlang in zwijgzaamheid en voert het vonnis niet uit. Dit bevordert speculaties en kan het vertrouwen in de overheid ernstige schade toebrengen.
De koppen in de krant van diefstal en grensoverschrijdend gedrag van de werknemer ontlokten geen enkele reactie bij het college. Bij mediaberichten met vragen over de leidinggevende komt het college met de mededeling dat het geen juist beeld geeft van de feiten. Deze reactie geeft de schijn van vooringenomenheid en bescherming van hooggeplaatste werknemers. Dat medewerkers niet aanspreekbaar zijn, omdat zij handelen uit hoofde van hun functie is dubieus. Ambtenaren vallen onder het privaatrecht en horen te voldoen aan goed werkgeverschap. Zij zijn strafrechtelijk te vervolgen bij wetsovertreding.
Tijdens de rechtszaak concludeerde de rechter, dat de beschuldigingen tegen werknemer begonnen zijn ná een veiligheidsmelding van hem. Dit verdient zeker alertheid van het college, want klokkenluiders verdienen extra bescherming. Transparantie in handelen is een voorwaarde voor integriteit.
De vragen:
1. Is er na het vonnis een onafhankelijk onderzoek gestart naar het handelen binnen de gemeente? Waarom wel? Waarom niet?
2. Hoe is het eigen handelen kritisch onder de loep genomen en zijn er al voorlopige conclusies uitgetrokken?
3. Wat vindt het college ervan, dat de dossiervorming tegen werknemer door leidinggevende begon met een veiligheidsmelding (zie verslag rechtbank)
4. Waar is de klokkenluidersregeling te vinden op intranet?
5. Mediation is een instrument om een rechtszaak te voorkomen. Waarom is mediation ingezet ná de rechtszaak?
6. Tussen welke partijen vindt mediation plaats en is er een onafhankelijke mediator aangesteld?
7. Hoelang mag de mediation maximaal duren, met andere woorden welke termijn is afgesproken?
8. Hoe denkt het college dat een geheimhouding van maanden overkomt bij de burgers?
9. Waarom is de leidinggevende niet geschorst na de uitspraak hangende een onderzoek?
10. Handelde de leidinggevende zelfstandig uit hoofde van haar functie of in opdracht van het college?
11. Waarin geven de berichten in de media geen juist beeld van de feiten?
Hoezo geen malafide politiek, de naam van Jaap van Engelenburg is besmeurd, en nu verongelijkte reacties als de daders zelf in de media genoemd worden?
Ze zouden de ogen uit de kop moeten schamen.
Zeer essentiële vragen die niet onbeantwoord mogen blijven. Een klokkenluider verdient bescherming, in Utrecht zit hij in het beklaagdenbankje. Zelfs als hij van de rechter op alle punten gelijk heeft gekregen.
De affaire Van Engelenburg is nog maar het topje van alles wat er mis is bij de gemeente Utrecht. Er moeten echt grotere maatregelen genomen worden, organisatie doorgelicht, werkwijze aanpassen, focus en visie, de inwoners weer centraal.
En check dit bericht eens dat ook aangeeft wat er nog meer mis is op het stadskantoor:https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3820987/man-van-1-miljoen-en-utrecht-blijven-het-oneens-in-slepend-bouwconflict
Als ouderwetse sociaaldemocraat (er zijn er nog een paar) schaam ik me diep dat coalitiepartij PvdA dit handelen van het college gedoogt. Mijn stem zijn ze kwijt.
Het lijkt er steeds meer op dat het Utrechtse College eigenlijk….corrupt is? Gaat vaak hand in hand met ernstig moreel verval.
Hoe dan ook; Jaap van Engelenburg is hier onterecht en onverdiend slachtoffer van en dat is een grof schandaal.
Burgemeester Dijksma: LAAT JE HOREN!!!
En de gemeenteraad maar klagen dat de opkomst bij de verkiezingen zo laag is, hier wil je toch geen onderdeel meer van zijn?
En respect voor Yvonne dat ze de politiek weer wat terug bij de burgers brengt, kijken hoe de ambtenaren nu weer gaan draaien en via het college ontwijkende antwoorden gaat geven. En Metta S. blijft vast gewoon zitten.
Waar blijft Dijksma?
Precieze vragen, waar we precieze antwoorden op willen. Dank Yvonne!
Vooral vraag 3 is belangrijk; het vaststellen van het verband tussen de melding en de benadeling maakt het benadelingsverbod bij klokkenluiders mogelijk relevant https://cassatieblog.nl/arbeidsrecht/het-benadelingsverbod-bij-klokkenluiders-en-de-weerlegging-van-het-bewijsvermoeden/
Zelfs wanneer het College zich als verantwoordelijk opstelt en als werkgever van Metta S. wordt gezien, is zij persoonlijk aansprakelijk te stellen volgens Boek 6 Artikel 162 (6:162 BW) begrijp ik uit deze uitleg; https://youtu.be/5qruGlEzYc0 3:43 min. Toch?
Als leek vraag ik me af of Van Engelenburg niet eens moet onderzoeken of hier een aanklacht wegens smaad op haar plaats is. Beschuldigd worden van diefstal is nogal wat, lijkt me.
Mededeling aan ons linkse college: half oktober sprak de rechter in haar vonnis Van Engelenburg op alle aanklachten van zijn werkgever vrij en gaf aan dat hij zijn werk als domtorenbeheerder weer moest hervatten. Het is nu ruim vijf maanden later en er is nog steeds geen gehoor gegeven aan het vonnis. De hoogste tijd dat de nationale ombudsman zich met dit schandaal gaat bemoeien.
Utrecht Solidair. Jullie waagden een dappere poging om helderheid te krijgen over het inmiddels zeer lange mediationtraject. Vraag is of het College n.a.v. jullie vragen duidelijkheid zal geven. Een goed verstaander heeft echter maar een half woord nodig. Mediation na afloop van een rechtszaak had/heeft ongetwijfeld als doel (gehad?) een prettige en veilige terugkeer van Jaap in zijn functie te bewerkstelligen. Dat was namelijk wat de rechter wilde en Koningin Maxima ook! Uit het feit dat het inmiddels vijf maanden duurt valt echter af te leiden dat dat voor Gemeente Utrecht een zeer moeilijk te bereiken doel is (gebleken?). Nadenkend over wat daar dan zo moeilijk aan is , is waarschijnlijk maar een antwoord mogelijk.
De door de Gemeente gemaakte excuses waren waarschijnlijk voor de bühne en blijken in de praktijk waarschijnlijk geen haalbare kaart te zijn. De weg naar de hel is in zo’n geval geplaveid met goede bedoelingen. Om een veilige terugkeer in zijn functie te realiseren moet de leidinggevende van Jaap namelijk bij alle ambtenaren aan wie zij vooringenomen e-mailverkeer over Jaap verzond de handen voor op elkaar zien te krijgen voor een warme en vriendelijke terugkeer van Jaap. Lukt dat niet of ontbreekt daartoe de wil, dan is het waarschijnlijk zo dat het kwaad dat richting Jaap is geschied niet meer terug te draaien valt. In dat geval veronderstel ik dat de Gemeentesecretaris als Directeur van alle ambtenaren met zijn handen in het haar zit over wat hij hiermee aan moet. De verantwoordelijke leidinggevende de wacht aanzeggen of een ‘functie elders’ bieden lost dan het probleem niet op.
Er zijn dan namelijk nog steeds heel erg veel ambtenaren over die Jaap in negatieve zin zodanig door het e-mailverkeer van de verantwoordelijk leidinggevende zijn beïnvloed, dat hier waarschijnlijk geen kruit tegen gewassen is. De enige oplossing in zo’n geval is een gemeentebrede e-mail waarin mede namens de leidinggevende kenbaar wordt gemaakt dat er naar Jaap toe zeer, maar dan ook zeer onheus is gehandeld en dat diegenen die Jaap bij zijn terugkeer dwarszitten direct op het matje moeten komen bij de Gemeentesecretaris en dan duidelijk te horen krijgen ‘eens maar nooit weer op straffe van ….’. Jaap moet namelijk zijn werk weer als vanouds kunnen doen en zich daarbij prettig, veilig en vooral ook gerespecteerd kunnen voelen. Vraag is natuurlijk of de Gemeentesecretaris het lef heeft om zich zo duidelijk op te gaan stellen en in dit soort zaken een goed voorbeeld wil geven aan de hele Gemeente om op die manier een eind te maken aan de verziekte werksfeer. Het feit dat dit hele traject nu al zo’n vijf maanden duurt doet vermoeden dat dit voor hem een brug te ver zal zijn.
Worden mijn vermoedens bevestigd, dan vermoed ik dat het mediationtraject binnen afzienbare tijd zal klappen. Jaap staat dan natuurlijk nog steeds op de loonlijst. Vanaf dat moment ontstaat er echter wel ruimte om allerlei vragen te gaan stellen aan de Gemeente. Geen vragen over de inhoud van het mediationtraject (dat is natuurlijk geheim), maar wel vragen als ‘wat er is besloten over het wat te doen met het voor Jaap zeer schadelijke gemeentebrede e-mailverker van zijn leidinggevende’, ‘of Jaap, zoals de rechter wilde, wel of niet veilig kan terugkeren in zijn functie’, ‘of Koningin Maxima inmiddels op de hoogte is van het verdere verloop’, ‘kunnen andere ambtenaren die ook zo in het verdomhoekje belanden, hetzelfde verwachten als wat er met Jaap is gebeurd’, etc., etc, etc. Men kan de Gemeente dan m.a.w. het hemd van het lijf gaan vragen en daarbij ook heel lastige en gevoelig liggende vragen gaan stellen. Jaap petje af dat je het allemaal zo lang volhoudt. Je leert m.i. als klokkenluider de hele Gemeente een belangrijke les. Je leert de top van de Gemeente namelijk dat er nu en in de verdere toekomst een vergrootglas op hun handelen wordt gelegd en dat zij alleen nog maar de kant op kunnen van ‘goed voorbeeld, doet goed volgen’. Hou wat dit betreft vooral nog even vol!
@Martin. Conclusie is dan dat directeur Streefkerk met haar polariserende interne mails de zaak (bewust?) extreem heeft gecompliceerd. In plaats van dat ze apaiserend optrad, heeft ze zelfs na de uitspraak van de rechter met een mail (“Ik zie alleen maar verliezers”) de onrust vergroot. Na de uitspraak van de rechter die haar als leidinggevende diskwalificeerde, is dit handelen niet verbazingwekkend. Maar ernstig is het wel. Streefkerk is ook na de uitspraak niet in staat zich verbindend op te stellen. Dat maakt haar ongeschikt als directeur Vastgoed. Ik zie niet in waarom haar ontslag voor de gemeentesecretaris een brug te ver zou zijn. Ze brengt met haar handel niet allen haar afdeling maar de hele gemeente in diskrediet. Mocht de gemeente loyaal aan haar blijven, dan blijkt integriteit een loze kreet en zullen de breed gevoelde gevoelens van onveiligheid binnen de gemeentelijke organisatie alleen maar toenemen.
Rogier. Goed dat je reageert. Jij beschrijft het zeer laakbare handelen van de leidinggevende. Het kan niet anders dan dat de Gemeentesecretaris dat ook heeft waargenomen. Het feit dat hij daar, toen het feitelijk plaatsvond, niet op heeft ingegrepen en nu vijf maanden later nog steeds niet, interpreteer ik vooralsnog als ‘wie zwijgt, stemt toe’, oftewel het is hem blijkbaar ‘een brug te ver om daarop in te grijpen’. In die zin verwacht ik niet dat hij hierin nu opeens ‘de koe wel bij de horens zal gaan vatten’.
Ik laat mij wat dit betreft overigens wel graag door hem verrassen. Ik ben het met je eens dat, als hij hierin als eerstverantwoordelijke de handschoen niet opneemt, hij qua integer handelen een heel slecht voorbeeld geeft aan alle ambtenaren en dat de gevoelde gevoelens van onveiligheid binnen de Gemeente dan alleen maar verder zullen toenemen. Het wachten is dan m.i. ook op een volgende ambtenaar die, net zoals Jaap, wordt gemangeld tussen het hogere management en de overige medewerkers en die zich dan mogelijk ook bij de heer Tomlow zal gaan melden, om nog maar niet te spreken over de andere ambtenaren die zich daarna door hem willen laten bijstaan inzake soortgelijke kwesties. Slecht voorbeeld doet namelijk slecht volgen.
Organisaties, waaronder ook Gemeenten, zijn verantwoordelijk voor het creëren van gezonde omstandigheden waarin medewerkers gezond kunnen blijven, zodat het ziekteverzuim binnen de perken blijft. Het lijkt mij een open deur dat de Gemeentesecretaris er eindverantwoordelijk voor is dat wat dit betreft alle neuzen binnen de Gemeentelijke organisatie dezelfde kant op dienen te wijzen. Rogier, we gaan het meemaken. Vraag is natuurlijk of de Gemeentesecretaris naar de hele organisatie toe nu ten lange leste wel het goede voorbeeld zal gaan geven of dat hij het over zich afroept dat de NUK de Gemeente ook in de toekomst frequent met artikelen zal blijven bestoken over medewerkers die binnen de Gemeente in de knel raken, en dit wel net zolang totdat de wal het schip gaat keren. Daar komt trouwens ook Herrie in de Slachtstraat van en dat soort uitzendingen zijn voor het hogere management binnen de Gemeente zeker geen reclame. Kortom, we moeten met zijn allen afwachten of Jaap onder aansturing van de Gemeentesecretaris een warme terugkeer ten deel zal gaan vallen of niet.
Martin, je haalt mij met jouw beide reacties de woorden uit de mond. Ik heb daar inhoudelijk heel weinig aan toe te voegen en je slaat m.i. de spijker op zijn kop.
Wel wil ik naar mevrouw Streefkerk toe nu bij deze van de gelegenheid gebruik maken om mijn excuses te maken voor mijn eerdere scherpe reacties op haar n.a.v. enige artikelen in de NUK. Ik begrijp namelijk dat het College van oordeel is dat ambtenaren als zij niet door derden kunnen worden aangesproken op hun handelen en dat dat alleen maar mag door het College zelf. Feitelijk geldt het voorgaande natuurlijk ook voor het handelen van de Gemeentesecretaris, dus mijn excuses zijn ook voor hem bestemd. Het handelen van mevrouw Streefkerk en de Gemeentesecretaris wordt tot nu toe gedoogd door het eindverantwoordelijke College. De Gemeenteraad mag hen wel vragen stellen, maar moet vooral niet gaan denken dat het College haar mening over dit soort zaken snel zal wijzigen.
Sterker nog ik ben geen arbeidsjurist, maar ik denk dat mevrouw Streefkerk en de Gemeentesecretaris wel hebben moeten handelen zoals zij tot nu toe hebben gehandeld omdat het College dit blijkbaar impliciet van hen verwacht. Anders hadden zij hier wel op ingegrepen. In een verziekte werkcultuur binnen gemeenten dienen de ambtenaren zich blijkbaar aan te passen aan de verwachtingen van het College, ook al impliceren deze verwachtingen een verdere ziekmakende organisatiecultuur.
Marinus. Het College deed de uitspraak dat zij verantwoordelijk zijn voor het handelen van de ambtenaren. Als ik dit goed begrijp zouden zij dus hun biezen moeten pakken als het gedrag van een of meer van hun ondergeschikten niet deugt. De rechter heeft dat laatste aantoonbaar geobjectiveerd en ‘geverifieerd’. Het lijkt mij dan ook dat een of meer leden van het College hier wat henzelf betreft verstrekkende consequenties aan dienen te verbinden m.b.t. hun eigen positie. Vraag is overigens of zij hierin zelf hun verantwoordelijkheid zullen nemen. Zonee, dan is het College blijkbaar ‘van ’t padje’. Iets om de komende tijd kritisch te gaan volgen lijkt mij.
Online artikel; Hoe bestrijd je bestuurlijk verval
https://www.toezine.nl/hoe-bestrijd-je-bestuurlijk-verval/