Veilig werken in de winter: gladheid veroorzaakt meer ongelukken op de werkvloer

Wanneer de temperatuur daalt en de dagen korter worden, nemen de risico’s op de werkvloer aanzienlijk toe. Vooral buitenberoepen krijgen in de wintermaanden te maken met omstandigheden die de kans op incidenten vergroten: gladde oppervlakken, verminderde zichtbaarheid, koude spieren en onvoorspelbaar weer. Toch wordt er in de praktijk vaak onderschat hoe groot die risico’s werkelijk zijn. Jaarlijks stijgt het aantal glij- en struikelongelukken in de periode december tot februari, zowel bij professionele werkers als bij zzp’ers en particulieren die buiten aan de slag gaan.

In dit artikel zetten we de belangrijkste oorzaken van winterongevallen op een rij en geven we praktische adviezen om veiliger te werken wanneer de omstandigheden minder ideaal zijn.

Gladheid: de grootste veroorzaker van winterongevallen

Hoewel sneeuwval tegenwoordig minder vaak voorkomt dan vroeger, blijft gladheid een van de belangrijkste risicofactoren tijdens winterse werkzaamheden. Zelfs een dun laagje ijs kan al genoeg zijn om controle te verliezen. Het probleem ontstaat niet alleen op wegen of fietspaden, maar ook op werkplaatsen, steigers, buitenterreinen en vloeren die door regen of smeltend ijs extreem glad worden.

Veel mensen zijn zich onvoldoende bewust van het verschil tussen grip op droge en natte ondergronden. Schoeisel dat in de zomer prima functioneert, kan op een bevroren of vettige ondergrond ineens nauwelijks houvast bieden. Vooral bij klussen waarbij tillen, reiken of traplopen komt kijken, kan dat gevaarlijke situaties opleveren.

Koude vermindert de reactiesnelheid

Een onderbelicht risico in de winter is de invloed van kou op het lichaam. Koude spieren bewegen minder efficiënt en reageren trager, waardoor men minder goed in staat is om een val te corrigeren. Zeker bij werkzaamheden waarbij balans en stabiliteit belangrijk zijn, zoals in de bouw, groenvoorziening of logistiek, kan dit een rol spelen.

Daarnaast worden handen minder gevoelig wanneer de temperatuur daalt. Daardoor merk je minder snel dat je grip verliest op een gereedschap of ladder. Goede handschoenen en warme, ademende kledinglagen kunnen veel van deze problemen voorkomen.

Verminderd zicht door korte dagen en wisselvallig weer

In de winter wordt er vaker gewerkt bij schemerlicht of duisternis. Mist, regen en lage stand van de zon maken het zicht nog beperkter. Dit verhoogt de risico’s op misstappen, botsingen of het verkeerd inschatten van hoogtes en afstanden.

Professionals en hobbyklussers kunnen dit eenvoudig ondervangen door extra werkverlichting te plaatsen, reflecterende elementen op kleding te dragen en gereedschap en obstakels duidelijk zichtbaar te positioneren. Soms is een kleine aanpassing voldoende om het risico aanzienlijk te verlagen.

De rol van veiligheidsschoenen bij winterse omstandigheden

Veiligheidsschoenen spelen een grotere rol in het voorkomen van winterongevallen dan veel mensen denken. Niet elk model biedt dezelfde grip, isolatie of waterafstotendheid. Vooral de zool is bepalend voor stabiliteit op gladde oppervlakken.

Modellen met een SRC- of SR-certificering worden getest op grip op zowel natte tegels als zeepachtige ondergronden. Dat maakt ze geschikt voor werk in wisselende omstandigheden, zoals logistieke terreinen, werkplaatsen of buitenlocaties waar vocht en vervuiling samenkomen.

Daarnaast zijn er veiligheidsschoenen die:

• beter isoleren tegen kou
• waterafstotend of waterdicht zijn
• extra schokabsorptie bieden bij harde ondergronden
• een zoolprofiel hebben dat speciaal ontworpen is voor winterwerk

Wanneer je veel buiten werkt, kunnen werkschoenen met antislipzolen het verschil maken.

Praktische tips voor veiliger winterwerk

Naast goede schoenen en kleding zijn er meerdere factoren die bijdragen aan een veilige werkdag. Deze tips zijn eenvoudig toe te passen en direct effectief:

1. Start met een inspectie van de werkplek

Controleer paden, steigers en werkvlakken op ijs, water of bladeren. Een paar minuten strooien of vegen kan veel ellende voorkomen.

2. Werk met laagjes, niet met één zware jas

Door lagen te gebruiken blijf je warm zonder te gaan zweten, wat afkoeling voorkomt.

3. Draag handschoenen die warm én functioneel zijn

Je moet gereedschap kunnen blijven voelen en bedienen.

4. Neem vaker korte pauzes

Opwarmen is belangrijk om spierverstijving te voorkomen, vooral tijdens langdurig buitenwerk.

5. Ga niet door bij extreem weer

Soms is uitstellen simpelweg de veiligste keuze, bijvoorbeeld bij ijzel, storm of zware sneeuwval.

Winterveiligheid: verantwoordelijkheid van iedereen

Of je nu werkgever, zzp’er of particulier bent: werken onder winterse omstandigheden vraagt om extra alertheid. Werkgevers spelen een belangrijke rol door materialen, verlichting en passende werkkleding beschikbaar te stellen. Maar ook werknemers en zelfstandigen moeten goed voorbereid zijn.

Wie de risico’s serieus neemt en zich aanpast aan het seizoen, verkleint de kans op ongelukken aanzienlijk. Met wat extra aandacht voor schoeisel, zichtbaarheid en lichaamstemperatuur wordt de winter een stuk veiliger — en het werk een stuk prettiger.

Tot slot: waar vind je betrouwbare werkkleding en advies?

Voor wie zich deze winter goed wil voorbereiden, is het belangrijk om materialen te kiezen die passen bij de omstandigheden. Online kun je veel vinden, maar het kan ook prettig zijn om kleding en schoenen te passen en te vergelijken. In de werkkleding en werkschoen winkel, Wear2work in Wijk bij Duurstede hebben ze enorm veel keus op dit gebied. Meer dan 350 verschillende werkschoenen bijvoorbeeld van alle bekende merken. Passen, vergelijken en direct meenemen.