In Utrecht worden dakloze mensen beboet omdat ze slapen bij nacht. Straatkrant St Maarten vindt dat deze groep hierdoor gecriminaliseerd wordt en heeft besloten de boetes voor de daklozen te betalen. Hieronder leggen Sander van der Meijs en Frank Dries, initiatiefnemers van Sint Maarten waarom deze boetes kunnen zorgen voor een torenhoge schuld als een dakloze weer een dak boven zijn hoofd heeft. ‘St Maarten laat de buitenslapers toch rustig slapen, want die boete betalen wij.’
In Leiden is men onlangs gestopt met het uitschrijven van boetes voor buitenslapen. Het helpt gewoon niet, zei burgemeester Peter Heijkamp tegen Eenvandaag. ‘Dat hebben we wel geleerd. Mensen verliezen perspectief. Ze komen uiteindelijk nog moeilijker uit de ellende, omdat ze dan ook nog die boetes moeten wegwerken.’
In Utrecht – dat zich toch profileert als mensenrechtenstad – is de situatie radicaal anders. De gemeenteraad heeft hier in januari van dit jaar nog besloten om door te gaan met het beboeten van buitenslapen. En Utrecht is in Nederland bepaald geen uitzondering. In 130 gemeenten worden boetes opgelegd aan dak- en thuisloze mensen. Vorig jaar werden door heel Nederland in totaal meer dan 2000 boetes uitgedeeld, met een gezamenlijke waarde van meer dan 3 ton. De boete bedraagt namelijk maar liefst 170 euro.
Het college van burgemeester en wethouders in Utrecht rechtvaardigt het beleid door te stellen dat die boetes in de APV handhavers en politie een reden geven om mensen wakker te maken en aan te spreken. Zodat ze hen vervolgens naar zorg kunnen leiden. Bovendien worden de boetes toch niet geïnd, omdat ze sowieso niet naar een adres kunnen worden gestuurd.
Dat laatste kan eventueel gelden voor gemeentelijke boetes, maar geldt zeker niet voor boetes die terechtkomen bij het CJIB. Daar worden ze in de loop van de tijd alleen maar verhoogd. Dus als mensen eenmaal een huis krijgen, dan zitten ze met een torenhoge schuld die is opgebouwd in hun tijd zonder dak.
Er is daarnaast nauwelijks een alternatief voor buitenslapen. Opvang is in Utrecht een groot probleem. Veelzeggend is dat Stadsteam Backup afgelopen jaar hun spreekuur heeft gesloten. Terwijl je juist daar moet aankloppen voor opvang als je dakloos wordt. ‘We hebben helemaal niets te bieden, want er zijn geen kamers. We kunnen ze alleen een slaapzak geven en ze vervolgens de straat op sturen’, zei een medewerker tegen ons.
Wij zeggen daarom: zorg dus eerst voor goede en veilige opvang, voordat je gaat beboeten! Bovendien gaat het bij buitenslapers regelmatig om EU-burgers, die de toegang tot de opvang wordt ontzegd omdat ze als niet-rechthebbend worden bestempeld. Of het gaat om mensen die geschorst zijn in de opvang. Die moeten ‘s nachts toch ook ergens blijven, ze kunnen zich niet tijdelijk opheffen.
Bij St Maarten geven we ook boter bij de vis! Iedere dakoze persoon die een boete heeft gekregen kan bij ons aankloppen. Na overhandiging van de boete zullen we die direct voldoen, zodat die persoon geen schuld opbouwt omdat hij of zij de ogen even sloot in de open lucht. Want slaap heb je nodig, slaap is een recht! Daar mag geen straf op staan!
Triest dat het zo moet, maar bewonderenswaardig initiatief. Sint-Maarten waardig ook.
De spijker op zijn kop! Waar moeten deze mensen dan slapen als er nergens plek is? Het uitdelen van boetes maakt het alleen nog maar erger. Complimenten voor de straatkrant.