Begrip kweken

Stoorzender, de podcast: ervaringsdeskundige en journalist duiken in de wereld van mentale stoornissen

Door Machiel Coehorst
|
6 mei 2020

Claire de Groot (20) worstelt met een depressie, een dwangstoornis en een persoonlijkheidsstoornis, en heeft een verleden met anorexia. Haar vriend Jeroen Sturing (24) is journalist en radiomaker, en besloot samen met zijn vriendin in de wereld van mentale stoornissen te duiken. In ‘Stoorzender, de Podcast’, hoor je indringende, open gesprekken met belangrijke gasten op het gebied van mentale gezondheid, in een laagdrempelige setting. De NUK sprak met radiomaker Jeroen Sturing.

Hoe zijn jullie op het idee gekomen voor deze podcast?

‘In het begin van onze relatie liep ik stage bij radiostation NPO KX. Ik was erg gespitst op ideeën voor podcasts en programma’s. Toen ik Claire beetje bij beetje beter leerde kennen, vond ik haar verhaal zo bijzonder en haar verleden in klinieken zo schrijnend, dat ik dacht: hier moet meer aandacht voor komen. Al snel kwam ik op het idee van een podcast. Die hebben we mogen ontwikkelen voor de stage. Uiteindelijk is die niet op het radiostation terecht gekomen, maar hebben we de podcast op eigen titel uitgebracht.’

Wat willen jullie ermee bereiken?

‘We hopen meer begrip te kweken voor mentale stoornissen. Veel mensen met een mentale stoornis lijden in stilte, omdat ze zich schamen of denken dat hun problemen er niet toe doen. Er rust iets van een taboe op. Met onze podcast willen we dit taboe doorbreken en mensen aanzetten om erover te praten. In de podcast komen we ook op gesprekken die je niet zo gemakkelijk aan de eettafel zou voeren (Claire en ik wonen samen). De onderwerpen bieden mij een inkijkje in de ‘gebruiksaanwijzing’ van Claire en voor Claire is de podcast de kans om uit te leggen hoe ze tegen dingen aankijkt. Ook komt ze vaak, door de gasten, op nieuwe inzichten over haar eigen stoornissen.’

Wat kan de luisteraar verwachten?

‘In de inleiding van elke aflevering hoor je: ‘Samen praten we met mensen van wie wij vinden dat ze een belangrijke strijd voeren, of een belangrijk verhaal hebben,’ en dat is precies wat het is. Toen we net begonnen, was het de bedoeling om in elke aflevering een stoornis centraal te zetten. Dat zie je ook in de onderwerpen. Aflevering 1 was het ‘depressie’, aflevering 2 ‘anorexia’ en aflevering 3 ‘dwangstoornis’. We zoomen ook in op de actualiteit of laten het gevoel van de community van mentaal kwetsbare mensen horen (aflevering 4).

Elke aflevering beginnen we met een soort audiosprookje van anderhalve minuut waarin we op een laagdrempelige manier proberen om stoornissen uit te leggen. De olifant staat bijvoorbeeld voor depressie omdat ‘ie zo zwaar is, een octopus staat voor een dwangstoornis, en de slang voor anorexia. Deze metaforen heeft Claire ooit in haar therapie toegepast om de gedachtes die erbij horen los te plaatsen van zichzelf. Ik probeer elke aflevering een van haar metaforen in een audiovorm te gieten en zij tekent de diertjes voor het artwork. Uiteindelijk hebben we dit uitgerold in een serie zelf ontworpen wenskaartjes. Die bieden we online aan om zo de kosten die we met de podcast maken te kunnen betalen (www.stoorzenderpodcast.nl).’

Onlangs hebben jullie een podcast met Tweede Kamerlid Lisa Westerveld online gezet, waarin ze haar zorgen uit voor de gevolgen van de huidige crisis op de geestelijke gezondheidszorg. Hoe kwamen jullie bij haar terecht?

‘Het was al sinds het begin van de coronacrisis een ergernis van Claire dat de GGZ niet werd genoemd in de persconferenties, en kleinere, minder belangrijke beroepsgroepen zoals nagelsalons wel. Het voelde voor haar alsof zij en de rest van de groep kwetsbaren vergeten werden. Lisa Westerveld zet zich al geruime tijd in voor deze groep en is onder Claire en haar vriendinnen dan ook geen onbekende. We stuurden haar een berichtje via Instagram DM en we kregen terug dat Lisa vaste luisteraar is en zich vereerd voelde om gast te mogen zijn in ons programma.’

Wat is de strekking van haar verhaal?

‘Ze is best pessimistisch. Dat heeft twee oorzaken: Er komen nieuwe gevallen bij door de crisis en mentaal kwetsbaren kunnen nu geen passende hulp krijgen. En dus worden de al lange wachtrijen nóg langer. GGZ-instellingen worden vaak betaald per geleverde zorg Door de maatregelen is dit gemiddelde van geleverde zorg lager. Hierdoor komen instellingen waarschijnlijk in geldnood en daarom is Westerveld bang dat er instellingen om gaan vallen.’

Ik las dat jullie de podcast hebben gestart zodat jij en je vriendin elkaar beter leren kennen. Kun je dat uitleggen?

‘Het is niet alleen leren kennen. Claire vertelt bijvoorbeeld een verhaal uit de tijd dat ze sondevoeding kreeg, maar ik krijg ook handvatten om met haar stoornis om te gaan.

In een depressie hebben veel mensen moeite met het uiten van wat ze voelen en wat ze van anderen verwachten. Door dit nu alvast te vertellen, wist ik, toen Claire later écht in een depressie kwam, een beetje hoe ik met haar om moest gaan. Ze vertelt ook hoe bepaalde gedachtegangen werken wanneer ze in een mentale crisis zit. Dat helpt écht.’

Hoe zijn de reacties tot nog toe?

‘Die zijn alleen maar positief. En al met al komen we toch wel op zo’n 2500 luisteraars voor vijf afleveringen. We krijgen bijna dagelijks reacties van mensen die zich enorm gesteund voelen door wat we doen. Bijvoorbeeld een oudere vrouw die zegt: ‘Ik ben al 30 jaar partner van een man met een depressie en ik herken mij echt ontzettend in jullie verhaal.’ Maar ook van mensen die worstelen met een depressie en zich heel erg in Claire herkennen. We staan regelmatig in de lijst met 100 best beluisterde podcasts van Nederland en ik vond het zelf ook echt wel een ding dat onze podcast blijkbaar tot aan de Tweede Kamer reikte.

Omdat de podcast gratis is te beluisteren maar niet gratis te maken, hebben we ervoor gekozen om gebruik te maken van donatieplatform Petje Af waarop je kan kiezen voor een maandelijkse bijdrage. Ook verkopen we zelfontworpen wenskaartjes met opbeurende teksten waarmee je elkaar in moeilijke tijden een hart onder de riem kunt steken. De eerste druk van deze kaartjes (zo’n 250) is er inmiddels doorheen. Ze zijn te verkrijgen op Petje.af/stoorzender en www.stoorzenderpodcast.nl’