Aanstaande dinsdag vindt in Utrecht de Catharina Dansparade plaats. De aanzet tot dit kleurrijke evenement was 15 jaar geleden. Toen zette Karin Elich de eerste stap naar wat nu het Catharina Festival is. Ze woonde tegenover de Catharinakathedraal, daar woont ze nog steeds. Het stoorde haar dat op het altaar alleen een man zichtbaar was. “Waarom staat hij daar wel te dansen en de vrouw niet? Toen dacht ik: dan doe ik het zelf wel.” In de kerk dansen mocht niet, maar het plein ervoor wél. Op 25 november, voerde ze daar haar eerste dans uit, begeleid door een Utrechtse gitarist. Daarmee begon alles.

Het idee achter de Parade was duidelijk: de vrouwelijke kracht zichtbaar maken, geïnspireerd door Catharina van Alexandrië. Een jonge, hoogopgeleide vrouw die zich verzette tegen keizer Maxentius. Haar symbolen: het gebroken rad, het boek en het zwaard, staan voor kracht, wijsheid en moed. “Haar verhaal gaat erom dat je trouw blijft aan jezelf, ondanks tegenstand. Dat thema vind ik in deze tijd nog steeds heel belangrijk,” zegt Elich.

De Parade begon klein, met vrijwilligers en lokale muzikanten. Na enkele jaren besloot Elich het te professionaliseren, zodat artiesten betaald konden worden. Ze richtte een stichting op, vroeg subsidie aan en breidde het evenement uit. “Het is een laagdrempelig festival. Iedereen kan meedoen, je hoeft geen ticket te kopen. Zo willen we dat het toegankelijk blijft.”

Dans en performance zijn voor Elich de natuurlijke middelen om de boodschap over te brengen. “Ik ben danseres, dansen is mijn taal. Het geeft vrijheid en raakt mensen direct. Je voelt iets samen, zonder woorden. Dat is precies wat we willen: vrouwenkracht zichtbaar maken in de stad, op straat, in de open lucht.”

De Parade is vanaf het begin inclusief en divers geweest. Dat heeft Elich altijd belangrijk gevonden. Alle culturen en de hele LHBT-gemeenschap doen mee, ze bezoekt AZC’s en andere plekken om ook mensen van buiten het stadscentrum erbij te betrekken.

Actualiteit en femicide 

Hoewel de Parade al vijftien jaar bestaat, is de thematiek actueler dan ooit. “De Dolle Mina’s zijn 55 jaar geleden opgericht, en de thema’s zijn nog hetzelfde: diversiteit, vrouwenkracht, veiligheid. Het wordt alleen maar belangrijker,” zegt Elich. Ze wijst op de blijvende ongelijkheid: vrouwen verdienen gemiddeld 14 procent minder dan mannen en lopen nog steeds tegen talloze obstakels aan. “Vanaf 24 november werken vrouwen in feite gratis tot het einde van het jaar,” illustreert ze.

Tijdens een zomerparade bracht Elich Femicide onder de aandacht, omdat er in Nederland jaarlijks zo’n 40 tot 50 vrouwen worden vermoord door een man, meestal een ex of partner. “We hadden rode schoenen verzameld als symbool voor deze vrouwen. Later, toen alles werd opgeruimd, bleek iemand er een ander paar bij te hebben gelegd. Op die schoenen stond de naam van een vrouw en een datum, en op de zolen: ‘Ik mis je mama’, met de namen van haar kinderen. Daar krijg ik nóg kippenvel van,” zegt Elich. “Dat is zoveel persoonlijker dan alleen cijfers.” Volgens haar is de bewustwording inmiddels gegroeid, maar moeten we nu kijken: Wat kunnen we doen?

Het kan ook anders zegt Elich, in Spanje krijgen daders van huiselijk geweld een enkelband, en de slachtoffers een pieper die alarm slaat als de dader te dichtbij komt. “We kunnen daar veel van leren. In Nederland zijn er nog steeds vrouwen die zich opgesloten voelen, terwijl de dader vrij rondloopt.” Met de Parade wil ze niet alleen vrouwen kracht geven, maar ook het bewustzijn bij mannen vergroten. “Vrouwen zijn vaak al empowered. Het doel is mannen in zelfvertrouwen te laten groeien, zodat ze niemand hoeven te domineren.”

Van geluksmomenten tot groei

Naast de ernst van de thema’s bevat de Parade ook veel geluksmomenten en ontroering. Elich kijkt terug op meerdere bijzondere momenten die haar bijbleven. Zo herinnert ze zich een stoet naar het Domplein:

“We kwamen het plein op en ik voelde: ja, dit ben ik. Die vrijheid om op straat te dansen, met een hele stoet achter me aan, is voor veel mensen niet vanzelfsprekend. Maar daar gebeurde het gewoon. Het raakte iets in mezelf, dit heb ik gedaan”

Een ander hoogtepunt was een optreden met een muzikant die op John Lennon leek en ‘Imagine’ zong. “Het zorgde voor een spontane verbinding tussen mensen die elkaar anders nooit zouden ontmoeten. Iedereen zat en toen hij vroeg of iedereen mee wilde zingen, brak er een gevoel van gezamenlijke ontroering los.”

Ook in de tuin van het Catharijneconvent bracht een optreden van artiesten uit verschillende religieuze tradities kippenvel en tranen. “Het ging om vrijheid en vrede. Iedereen samen, ongeacht cultuur, dat is waar het om draait,” vertelt Elich.

Al deze herinneringen laten zien hoe de Parade in vijftien jaar is gegroeid van een eenmalige straatperformance naar een 15-jarig jubileum festival dat mensen blijft raken en verbinden.

Vooruitkijken

Met dans, muziek en performance brengt Karin Elich al vijftien jaar vrouwenkracht naar de straten van Utrecht. Haar boodschap is duidelijk: trouw blijven aan jezelf, de kracht van vrouwen zichtbaar maken en samen opkomen voor veiligheid en gelijkheid.

Als ze het hele traject opnieuw zou doen, zou ze dezelfde weg bewandelen. “Ik ben trots en tevreden. Het voelt goed om te zien dat mensen geraakt worden, dat er bewustwording ontstaat en dat de Parade blijft groeien.”

“Het zou fantastisch zijn als het over een paar jaar niet meer nodig is om te strijden voor gelijkheid en veiligheid. Maar zolang dat nog niet zo is, blijft het belangrijk om kracht te bundelen en te delen.”

En zo blijft ze, jaar na jaar, met elke dans, elk lied en elke performance een kleine maar krachtige vonk van verandering achterlaten in de stad: zichtbaar, voelbaar en onvergetelijk.

Lees hier alles over de Parade en het Festival.