Oscar Kocken wil anders blijven denken, werken en leven na de coronacrisis  

Het was even schrikken voor theatermaker Oscar Kocken: de coronacrisis zette een streep door een half jaar aan optredens. Maar het zorgde er wel voor dat hij anders ging denken over het leven en weer in contact kwam met de geschiedenis van zijn opa in de Tweede Wereldoorlog.  Michiel van Ooijen sprak met hem. 

“Ik heb wel even bij de pakken neergezeten, want het was pittig.” Maar ondanks de impact van de coronacrisis, begon hij al snel aan projecten te werken die hij al eerder al had willen oppakken. “Ik wilde bezig blijven en mooie dingen maken”, vertelt Kocken.  

Kocken schrijft columns, doet interviews, maakt reportages, theaterstukken, scènes, sketches en liedjes. Verder interviewt hij live op het podium, zoals bij de talkshow Zzzzzondag met cabaretier Patrick Nederkoorn. Hierin spreekt het duo wetenschappers, kunstenaars, politici en andere minder bekende Nederlanders. De avond heeft vrijwel altijd een Utrechts randje. Vanwege de corona maatregelen wordt de show nu twee keer op één dag gegeven, in plaats van één keer voor 100 man.  

`Het blijft zo bijzonder om de intensiteit en energie in de zaal te voelen’

“In de theatersector kijkt het publiek nog een beetje de kat uit de boom, maar we hebben geluk met hondstrouw publiek. Want de shows, tot 1 juli met maximaal 30 man, zijn al twee keer uitverkocht.  Het is een feest om de show weer te mogen en kunnen opvoeren. De afgelopen weken en maanden besef je hoe dierbaar dit werk is.” Het muzikale duo Nordgrond, voor het eerst in maanden samen op het podium, zorgde bij de laatste show volgens Kocken voor kippenvel, vreugde, energie en ontroering. De gasten waren een ic-verpleegkundige en een professionele rechtbanktekenaar die onder meer de Utrechtse tramschutter tekende. Tijdens de talkshow bespreken gasten onder meer hun persoonlijke ervaringen en over hoe het werk – in deze tijden – gaat. Kocken weet inmiddels dat er veel mogelijk is met schermpjes, maar de echte verbinding is online volgens hem moeilijk te vinden. “Dus het is zo fijn om weer zo fysiek te kunnen werken”, benadrukt hij.  

‘Hij is meegetrokken met de bevrijders om te helpen aan het front’ 

Corona betekende dat Kocken creatief moest werken, zoals het doen van telefonische interviews, in plaats van fysieke interviews in bijvoorbeeld de bibliotheek. Daarnaast gaf het ook de ruimte voor andere werkzaamheden. “Ik heb klussen gedaan die ik altijd al had willen doen, zoals werken aan het dagboek van mijn opa. Hij is meegetrokken met de bevrijders om te helpen aan het front. Eenmaal aangesloten bij het Rode Kruis en gewapend met een brancard probeerde hij gewonden soldaten te helpen, daar waar de bommen en granaten afgingen.”

Het verhaal kreeg een interessant staartje, want de opa van Kocken kreeg ver over de Nederlandse grens in een Duits gevangenenkamp een bijbeltje van een Nederlander.  Die vroeg of hij dit boekje naar zijn naasten in Woerden kon brengen.  

“Ik belde op met een bonzend hart. Zo spannend vond ik het”

“Elke vordering van mijn zoektocht heb ik via Facebook en Twitter gedeeld. Ik heb geprobeerd in digitale archieven te duiken op zoek naar aanwijzingen.” Hij kreeg veel hulp en goede hints. Het hielp dat er her en der stukjes in kranten verschenen over zijn zoektocht. Uiteindelijk kreeg Kocken na 75 jaar de weduwe van de eigenaar aan de telefoon. ‘Ik belde op met een bonzend hart. Zo spannend vond ik het. De vrouw was helemaal in de gloria, want zij had natuurlijk niet verwacht dat haar nog  zoiets te wachten stond. En zo kon de theatermaker de belofte van zijn opa na 75 jaar inlossen.”

De afgelopen periode is Kocken zich gaan realiseren wat belangrijk is in het leven.  

“Het gaan om verbinding en de connectie met mensen. Het delen van mooie momenten. Je jakkert soms achter je eigen leven aan, en voor je het weet is er een week voorbij, zonder dat je doorhebt wat er is gebeurd. In elke zoektocht is het meest wezenlijke het menselijke contact, de verbroedering en verzustering.”

Kocken ziet het verhaal van de bijbel die zijn opa ontving eigenlijk als zoveel belangrijker dan het werk waar we ons dagelijks mee bezig houden. De kleine ergernissen in de file of de onrust in ons lijf. ‘Dat is niet waar het om gaat’, stelt Kocken. Hij vindt dat we onze kwetsbaarheid in het dagelijks leven te weinig delen. “Ik denk dat dat de sleutel is om iets aan te gaan met een ander en jezelf.”

“Vertel maar wat je echt raakt en wilt in het leven”

Hij hoopt anders te blijven leven: “Ik heb simpele dingen omgegooid en dat houd ik graag zo. We blijken ongelofelijk te houden van wandelen in de natuur, en dat wil ik blijven doen. Net als het inbouwen van momenten in de dag om even helemaal niks te doen. Rustig nadenken om dingen een plekje te geven. Ik kon op het podium best kiezen voor de show en de vlugge grap, waar ik erg van houd. Maar ik heb wel bedacht dat ik zonder de grappige praatjes een show wil kunnen draaien.  Vertel maar wat je echt raakt en wilt in het leven. Dan kom je denk ik dieper binnen bij mensen. Meer tot de kern komen en de opsmuk laten voor wat het is. En zo een diepere laag aanboren.”